Pielęgnować (שָׁמַר šāmar)

Będziesz się bał Pana, Boga swego, zachowując wszystkie Jego nakazy i prawa, które ja tobie rozkazuję wypełniać, tobie, twym synom i wnukom po wszystkie dni życia twego, byś długo mógł żyć. (Pwt 6,2)

לְמַ֨עַן תִּירָ֜א אֶת־יְהוָ֣ה אֱלֹהֶ֗יךָ לִ֠שְׁמֹר אֶת־כָּל־חֻקֹּתָ֣יו וּמִצְוֹתָיו֮ אֲשֶׁ֣ר אָנֹכִ֣י מְצַוֶּךָ֒ אַתָּה֙ וּבִנְךָ֣ וּבֶן־בִּנְךָ֔ כֹּ֖ל יְמֵ֣י חַיֶּ֑יךָ וּלְמַ֖עַן יַאֲרִכֻ֥ן יָמֶֽיךָ׃

ἵνα φοβῆσθε κύριον τὸν θεὸν ὑμῶν φυλάσσεσθαι πάντα τὰ δικαιώματα αὐτοῦ καὶ τὰς ἐντολὰς αὐτοῦ, ὅσας ἐγὼ ἐντέλλομαί σοι σήμερον, σὺ καὶ οἱ υἱοί σου καὶ οἱ υἱοὶ τῶν υἱῶν σου πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου, ἵνα μακροημερεύσητε.

ut timeas Dominum Deum tuum et custodias omnia praecepta et mandata eius, quae ego praecipio tibi et filiis ac nepotibus tuis, cunctis diebus vitae tuae, ut prolongentur dies tui.

Pielęgnować (שָׁמַר šāmar), w hebrajskim rdzeń šmr znaczy „chronić”, „doglądać”, „opiekować się”, „pielęgnować”, „pilnować”, „trzymać straż”, „strzec”, „przestrzegać”, „zachowywać”, „czynić coś dokładnie, wiernie”. W Starym Testamencie czasownik ten jest bardzo drogi tradycji deutoronomistycznej i tekstom zależnym od niej.

Dzisiejsze pierwsze czytanie pochodzi właśnie z tej tradycji (Pwt 6,2-6) i w kilku wersetach powraca dwukrotnie: „Będziesz się bał Pana, Boga swego, zachowując (שָׁמַר šāmar) wszystkie Jego nakazy i prawa (…) Słuchaj, Izraelu, i pilnie tego przestrzegaj (שָׁמַר šāmar)”. Warto zauważyć, iż czasownik ten ma bardzo bogaty wachlarz znaczeń, który nadaje piękna tekstowi hebrajskiemu. Nasze polskie tłumaczenie tego czasownika w dzisiejszym czytaniu brzmi: „zachowywać i przestrzegać” nakazów Prawa. Inne znaczenia jakie zawiera ten czasownik rzucają piękne światło na to Boże zaproszenie do zachowywania przykazań i pokazują, iż w istocie nie chodzi samo przestrzeganie przepisów, ale o „pielęgnowanie” Słowa Pana, tak jak się pielęgnuje zieleń. Czasownik „pielęgnować” (שָׁמַר šāmar), występuje w Rdz 2, kiedy autor mówi, iż Bóg umieścił człowieka w Edenie, żeby w nim pracował i go pielęgnował (שָׁמַר šāmar).

Zachowywanie poleceń Boga nie ma być zasługiwaniem na bliską relację z Nim, ale jej wyrazem. To poczucie, iż Bóg mnie kocha i iż jest jedynym Panem, ma motywować Izraela do strzeżenia i pielęgnowania Jego Słowa. Pan Jezus w Ewangelii potwierdza, iż najważniejsze z przykazań dotyczy „pielęgnowania” relacji z Bogiem i z innymi ludźmi. Wszystko inne jest tylko dodatkiem.