Najważniejsze wydarzenia roku 2024

Co najbardziej poruszyło Kościół w Polsce w 2024 roku? Jakie wyzwania na Niego czekały? Jakie decyzje i wyzwania wpłyną na naszą przyszłość? Poznaj najważniejsze wydarzenia, które stawia przed nami miniony rok.

Ks. Leszek Gęsiak SJ, rzecznik Episkopatu zauważył, iż w Kościele powszechnym uwagę wiernych skupiły dwa wydarzenia: druga rzymska sesja Synodu o synodalności oraz przygotowania do Roku Jubileuszowego 2025.

Synod biskupów

Ks. Gęsiak przypomniał, iż w październiku br. odbyła się druga rzymska sesja XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów na temat „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo i misja”. „Na zakończenie obrad został opublikowany dokument końcowy, a nie – jak dotychczas – posynodalna adhortacja apostolska. Dokument końcowy składa się z pięciu części. Wprowadzenie do niego ukazuje, iż istotą Synodu było +odnowienie doświadczenia spotkania ze Zmartwychwstałym+” – zaznaczył.

Przed jubileuszem

Rzecznik Episkopatu zauważył, iż mijający rok został ogłoszony przez papieża Franciszka Rokiem Modlitwy w przygotowaniu do Jubileuszu 2025. „W Rzymie przez cały rok trwały intensywne przygotowania do Roku Świętego, w związku z którym spodziewanych jest w Wiecznym Mieście ponad 30 milionów pielgrzymów. Przygotowaniem do owocnego przeżycia Jubileuszu, który zawsze jest czasem łaski dla Kościoła i dla wiernych, miał być poprzedzający go Rok Modlitwy. Papież zachęcił, aby uczynić z modlitwy +Ojcze Nasz+ program życia. Powstała też strona internetowa poświęcona Jubileuszowi 2025, na której można się rejestrować na wydarzenia jubileuszowe” – podkreślił.

Zmiany w KEP

Rzecznik KEP przyznał, iż w Kościele w Polsce miały miejsce zmiany na najwyższych szczeblach Konferencji Episkopatu Polski. „W marcu dobiegła końca kadencja abp. Stanisława Gądeckiego jako przewodniczącego Episkopatu oraz abp. Marka Jędraszewskiego jako jego zastępcy. W ich miejsce zostali wybrani podczas 397. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, które obradowało w Warszawie w dniach 13-14 marca, abp Tadeusz Wojda SAC, metropolita gdański, jako przewodniczący, i abp Józef Kupny, metropolita wrocławski, jako jego zastępca. W czerwcu kadencję sekretarza generalnego Episkopatu skończył bp Artur Miziński. Zastąpił go bp Marek Marczak, biskup pomocniczy łódzki, wybrany podczas 398. Zebrania Plenarnego KEP w Warszawie, 10 czerwca” – przypomniał.

Peregrynacja relikwii Ulmów

Ks. Gęsiak zwrócił uwagę, iż spośród innych wydarzeń, które w kończącym się roku naznaczyły życie Kościoła w Polsce, była kontynuacja peregrynacji relikwii bł. Rodziny Ulmów po polskich diecezjach oraz obchodzone po raz pierwszy wspomnienie bł. Rodziny Ulmów, 7 lipca, w dzień zawarcia przez Wiktorię i Józefa sakramentu małżeństwa. Dodał, iż rok 2024 był – decyzją Sejmu – nie tylko Rokiem Rodziny Ulmów, ale także Rokiem Arcybiskupa Antoniego Baraniaka, metropolity poznańskiego i niezłomnego biskupa okresu komunizmu. 1 stycznia obchodziliśmy 120. rocznicę jego urodzin.

40. rocznica męczeństwa bł. ks. Popiełuszki

Rzecznik KEP przypomniał, iż w tym roku obchodziliśmy również 40. rocznicę męczeńskiej śmierci bł. ks. Jerzego Popiełuszki. „Z tej okazji, podczas 398. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski, biskupi celebrowali Mszę Świętą w Sanktuarium bł. ks. Jerzego Popiełuszki na warszawskim Żoliborzu, gdzie modlili się przy jego grobie. Został również opublikowany List Pasterski KEP pt. +Ksiądz Jerzy Popiełuszko, Patron współczesnej wolności+, w którym biskupi proszą o modlitwę w intencji kanonizacji Kapelana Solidarności” – zaznaczył ks. Gęsiak.

Rząd a religia w szkole

Rzecznik Episkopatu przyznał, iż w mijającym roku Ministerstwo Edukacji Narodowej podjęło działania nad zmianami w organizacji lekcji religii w szkole. „Prezydium Konferencji Episkopatu Polski skierowało do Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego petycję z prośbą o zbadanie przez Trybunał Konstytucyjny stanu prawnego rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca br. zmieniającego przepisy w sprawie organizacji lekcji religii w szkołach. Trybunał Konstytucyjny przychylił się do wniosku Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego i wydał postanowienie o zawieszeniu stosowania rozporządzenia MEN. Ministerstwo Edukacji oświadczyło, iż orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego nie ma mocy prawnej i nakazało stosowanie rozporządzenia, zgodnie z którym klasy na zajęciach z religii są łączone, zaś ocena z religii nie jest wliczana do średniej ocen. Działania rządu w tym zakresie wywołały ostre protesty nie tylko hierarchów Kościoła, ale także katechetów i rodziców. Komisja Wspólna Przedstawicieli Rządu Rzeczpospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu Polski powołała Podkomisję ds. religii w szkole, która jednak nie osiągnęła w tej kwestii porozumienia. Nie osiągnięto porozumienia również podczas ostatniego spotkania Komisji Wspólnej Rządu RP i KEP, które odbyło się 9 grudnia br.” – skomentował ks. Gęsiak.

Przedmiot „edukacji zdrowotnej„

Zwrócił również uwagę, iż w 2024 roku Konferencja Episkopatu Polski wydała ważne dokumenty dotyczące bieżących tematów społecznych. „22 listopada zostało wydane Stanowisko KEP wobec planowanego przedmiotu „edukacja zdrowotna”, w którym biskupi stwierdzają, iż jest on sprzeczny z Konstytucją. 4 września Zespół Ekspertów KEP ds. Bioetycznych opublikował stanowisko +Aborcja poza etyką i prawem+, w którym jego członkowie podkreślają, iż życie każdego człowieka zaczyna się w chwili poczęcia, natomiast 15 listopada Zespół opublikował stanowisko dotyczące tranzycji płci” – podkreślił.

Rzecznik KEP przypomniał również, iż 15 sierpnia zaczęły obowiązywać ważne przepisy tzw. ustawy Kamilka. „Standardy ochrony dzieci i młodzieży, do których zobowiązuje ta ustawa, są już wdrażane w Kościele katolickim w Polsce. Na przestrzeni tego roku odbył się m.in. cykl szkoleń, w których wzięli udział zarówno duchowni, jak i świeccy, proboszczowie oraz osoby odpowiedzialne za różne organizacje i instytucje kościelne, zwłaszcza zajmujące się pracą z dziećmi i młodzieżą” – wyjaśnił.

Powódź

Rzecznik Episkopatu przypomniał, iż we wrześniu południową Polskę dotknęła największa powódź w XXI wieku. „W jej wyniku wiele osób straciło swój dobytek, zniszczone zostały miasta, zdewastowane kościoły i klasztory, a budynki użyteczności publicznej uległy zawaleniu. Z pomocą powodzianom natychmiast pospieszyła Caritas Polska, która wraz z Caritas diecezjalnymi rozpoczęła zbiórkę pieniędzy na pomoc poszkodowanym oraz dostarczanie wody pitnej, żywności i środków higienicznych na zalane tereny. Powodzianom pomagały setki wolontariuszy Caritas” – podkreślił. Dodał, iż do ogólnopolskiej zbiórki w niedzielę 22 września wezwał abp Tadeusz Wojda SAC, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski. „Do apelu przewodniczącego Episkopatu przyłączyło się wielu biskupów diecezjalnych. Zebrane pieniądze w kwocie 75 mln zł są przekazywane poszkodowanym za pośrednictwem Caritas Polska w ramach pomocy długofalowej. Biskupi z terenów zalanych przez wodę byli na miejscu, spotykali powodzian, pomagali w szacowaniu szkód i kierowali pomoc tam, gdzie była ona najpilniej potrzebna” – ocenił ks. Gęsiak.

Spotkanie biskupów ze skrzywdzonymi

Do przełomowych wydarzeń kończącego się roku, Rzecznik Episkopatu zaliczył spotkanie biskupów z przedstawicielami osób skrzywdzonych, które odbyło się 19 listopada, na Jasnej Górze, po zakończeniu 399. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski. „Było to pierwsze tego rodzaju spotkanie. Było ono absolutnie wyjątkowe i odbyło się przy dużej dozie zaufania, otwartości i ogromnej szczerości. W spotkaniu trwającym ok. trzech godzin uczestniczyli prawie wszyscy biskupi obecni na Zebraniu Plenarnym. Był to milowy krok na drodze dialogu między osobami skrzywdzonymi a biskupami, a także w procesie zapobiegania w przyszłości przypadkom wykorzystania w Kościele” – podkreślił ks. Gęsiak.