Leon XIV i jego porzednicy

7 godzin temu

Wybór kardynała Roberta Francisa Prevosta na Stolicę Piotrową i przybranie przez papieża imienia Leon skłania do przyjrzenia się jego poprzednikom.

Pontyfikat św. Leona I Wielkiego obejmował lata 440–461, przypadł na czas schyłku Cesarstwa Zachodniorzymskiego, kiedy Kościół stawiał czoła nie tylko konieczności obrony wiary, ale i bezpieczeństwa, w obliczu zagrożeń ze strony ludów barbarzyńskich. W obliczu najazdu Hunów, którzy grabili kontynent, zbliżając się do bram Wiecznego Miasta, papież Leon Wielki podjął w 452 r. negocjacje z ich wodzem, Atyllą, które na pewien czas ocaliły Italię i doprowadziły do wycofania się wojsk barbarzyńskich za Dunaj. Wydarzenie to jest ważnym przykładem zaangażowania Kościoła w mediacje na rzecz pokoju i dowodem erystycznych zdolności ówczesnego papieża.

Leon już od młodości przejawiał zdolności mówcy i dyplomaty, dzięki czemu gwałtownie zyskał zaufanie ówczesnych papieży. Już jako papież, za pośrednictwem legatów, uczestniczył w Soborze Chalcedońskim, który potwierdził dogmat o dwóch naturach Chrystusa: Boskiej i ludzkiej. Leon Wielki w prosty i zarazem głęboki sposób przybliżał wiernym sprawy wiary, zwłaszcza zagadnienia dogmatyczne, a jego nauki głoszone wiernym, są najstarszymi, jakie przetrwały do dziś – to ok. 100 kazań i 150 listów. Zapisał się w historii jako wybitny teolog i zarazem pasterz, który troszczył się o potrzebujących wsparcia społecznego i opieki duchowej.

Podjął też istotną refleksję na temat prymatu rzymskiego i jego roli w budowaniu jedności chrześcijan. „Szczególnie wyraźnie dostrzegał odpowiedzialność następcy Piotra, którego rola w Kościele jest niepowtarzalna (…) potrafił pełnić tę funkcję zarówno na Zachodzie, jak i na Wschodzie, interweniując w różnych okolicznościach z roztropnością, stanowczością i przenikliwością” – mówił o nim Benedykt XVI w jednej z katechez środowych, jemu poświęconej.

Leon XIII – twórca społecznego nauczania Kościoła

Wśród kolejnych papieży, którzy przybierali imię Leon, szczególnie wyróżnia się postać Leona XIII, którego pontyfikat przypadał na lata 1878–1903. Uważany jest za ojca społecznego nauczania Kościoła, przede wszystkim za sprawą encykliki Rerum novarum, opublikowanej w 1891 r. Była ona odpowiedzią Kościoła na zmiany społeczne i gospodarcze końca XIX w., zwłaszcza na rosnące w siłę idee marksistowskie i liberalno-kapitalistyczne. Przypominała ona również o niezbędnej współpracy Kościoła i państwa, o chrześcijańskiej wizji antropologicznej człowieka oraz o potrzebie troski Kościoła o klasę robotniczą. Nauczanie Leona XIII dotyczące kwestii społecznych, a także obrony Kościoła przed herezjami, obfitowało w wiele dokumentów – samych encyklik pozostawił 86.

Powołał do życia Papieską Komisję Biblijną. Za jego pontyfikatu udało się nawiązać pierwsze stosunki dyplomatyczne pomiędzy Stolicą Apostolską a Stanami Zjednoczonymi. Jest autorem popularnej Modlitwy do św. Michała Archanioła, którą ułożył w 1886 r. i polecił odmawiać na zakończenie każdej mszy św.

Leon XIV

– Wierzę, iż Leon XIV będzie umiał łączyć wierność doktrynie z otwartością na dialog – powiedział wczoraj prowincjał polskich augustianów, o. Beniamin Kuczała.

Kard. Robert Prevost przez 12 lat stał na czele Zakonu Świętego Augustyn jako przeor generalny. – Znaliśmy go i bardzo się cieszymy, nowy papież dał się poznać jako człowiek rzutki, spokojny i doskonały mediator, a przy tym zawsze bliski współbraciom. Nigdy nie dał poczuć, iż jest kimś „z górnej półki”. Był jednym z nas i dla nas.

Prowincjał wspominał, iż poznał przyszłego papieża podczas kapituły generalnej w Rzymie, gdy ojciec Prevost został wybrany przeorem. – Jako podziękowanie dla kleryków pomagających przy kapitule ojciec generał ufundował nam wycieczkę na Sycylię.

Kard. Prevost odwiedził Polskę przynajmniej dwa razy – podczas kapituł prowincjalnych w Krakowie. – Dał się poznać jako człowiek wiary, który potrafił łagodzić napięcia.

Nowy papież, wychowany w szkole augustiańskiej o misyjnym charakterze, zawsze podkreślał wartość wspólnoty i nowej ewangelizacji. – Jego kazania były bardzo ewangeliczne, zawsze odnosiły się do Chrystusa. Dbał o młodzież i często uczestniczył w spotkaniach młodych augustianów.

O. Kuczała przyznał, iż osobiście cieszy się ogromnie z wyboru kard. Prevosta. Wspomina, iż przysłał mu życzenia na śluby wieczyste – Do dziś je przechowuje. To człowiek, którego po prostu lubię. Mam nadzieję, iż jako papież wykorzysta swój talent do godzenia sporów i przyniesie przy pomocy Ducha Świętego pokój.

Zdaniem augustianina, Leon XIV może łączyć dziedzictwo Jana Pawła II i Franciszka, łącząc wierność doktrynie z otwartością na dialog. – Leon XIII potrafił stawić czoła nowym czasom. Wierzę, iż Leon XIV też to uczyni – podsumował o. Kuczała.

– Z wielką euforią przyjąłem wiadomość o wyborze nowego Ojca Świętego, kolejnego Piotra naszych czasów, który jak każdy papież – z racji swego powołania – jest Piotrem, czyli Skałą, opoką wiary dla całego ludu Bożego i to wybrzmiało bardzo jasno z tego pierwszego orędzia Ojca Świętego Leona XIV – powiedział metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski po otrzymaniu informacji o wyborze kard. Roberta Prevosta na Stolicę Piotrową.

– Jestem całkowicie przekonany, iż nowy papież Leon XIV z całą świadomością przyjął to imię, zdając sobie sprawę z rozchwiania doktrynalnego, zachwiania poczucia tego, czym jest prawda, z tego powszechnego zwątpienia w prawdę. Taki jest ten Ojciec Święty. Tak się przedstawił w tych swoich pierwszych słowach – podkreślił arcybiskup, zwracając uwagę także na nabożeństwo nowego następcy św. Piotra do Matki Bożej, oraz na jego pochodzenie, wykształcenie i doświadczenie duszpasterskie. – Jednocześnie to papież, który jest misjonarzem, który z Ewangelią Chrystusową idzie na cały świat, również w te tereny bardzo trudne od strony misyjnej – do Peru – powiedział metropolita krakowski.

→ Vatican News / KAI / oprac. red.

9.05.2025

• foto: Tiziana Fabi/ AFP /Getty Images

• czytaj także: > „Wielki Czwartek w kościele świętej Katarzyny w Krakowie”

Idź do oryginalnego materiału