Jutro Niedziela – XXI zwykła B

PUNKT WYJŚCIA

DWUDZIESTA PIERWSZA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy wśród zmienności świata tam wznieśli nasze serca, gdzie są prawdziwe radości • CZYTANIA: Księga Jozuego 24,1–2a.15–17.18b • Psalm 34,2–3.16–23 • List do Efezjan 5,21–32 • Ewangelia wg św. Jana 6,54.60–69

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Po tym, jak Jezus powiedział: Chlebem, który Ja dam, jest moje ciało, zdecydowanie zmalała liczba Jego uczniów: Wielu […] się wycofało i już z Nim nie chodzili. „Trudna jest ta mowa, któż jej słuchać zdoła” – powiedzieli choćby ci, którzy zostali, zaledwie dwunastu. Jednak dodali znaczące pytanie: do kogo pójdziemy?

W Liturgii Słowa widzimy podobny schemat: po mowie przypominającej bądź objawiającej działanie Boga – człowiek zostaje wezwany do opowiedzenia się. Rozstrzygnijcie dziś, komu chcecie służyć – mówi Jozue do ludu Izraela (PIERWSZE CZYTANIE). Czy i wy chcecie odejść? – pyta Jezus najbliższych uczniów (EWANGELIA).

Choć zgromadzenie w Sychem przypomina referendum, w rzeczywistości nie rozstrzyga o postawie całej społeczności, ale każdego człowieka indywidualnie. Niemniej jednak ten schemat – Bóg najpierw objawia człowiekowi prawdę, a potem wzywa do opowiedzenia się – jest uniwersalny. Dzieje się w życiu wiary każdego z nas.

•

PIERWSZE CZYTANIE

„Referendum” w Sychem • Joz 24, 1-2a.15-17.18b

W Sychem Jozue organizuje coś w rodzaju referendum. Każdy podejmuje wolną decyzję. Pytanie brzmi: chcesz służyć Panu czy innym bogom?

KSIĘGA: Jozuego • AUTOR: deuteronomista (szkoła historyczna) • CZAS POWSTANIA: VI–V w. przed Chr. • KATEGORIA: wydarzenie • CZAS AKCJI: XII w. przed Chr. • MIEJSCE AKCJI: Sychem • BOHATEROWIE: Jozue, lud

SEQUEL PIĘCIOKSIĘGU • Po raz pierwszy w cyklu „Jutro Niedziela” omawiamy Księgę Jozuego. Następuje zaraz po Pięcioksięgu i pod względem narracyjnym kontynuuje jego treść. Przypomnijmy: Księga Powtórzonego Prawa kończy się śmiercią Mojżesza, chwilę wcześniej Jozue zostaje wybrany na przywódcę Izraela. Ale Izraelici wciąż jeszcze nie docierają do celu swej wędrówki – do Ziemi Obiecanej • O tym właśnie opowiada Księga Jozuego. W pierwszej części (rozdz. 1–12) opisuje podbój Ziemi Obiecanej, w drugiej (rozdz. 13–21) – podział ziem pomiędzy plemiona, w trzeciej zakończenie misji Jozuego i jego mowy w Sychem (rozdz. 22–24).

ZGROMADZENIE W SYCHEM • Skoncentrujemy się na zakończeniu Księgi Jozuego. Ostatnim wystąpieniem Jozuego tuż przed śmiercią było zgromadzenie w Sychem wszystkich pokoleń Izraela. Wygłosił do nich • mowę, po której lud raz jeszcze • wybrał Boga na swego Pana. Zgromadzenie zakończyło się • zawarciem przymierza: prawo i przepisy zostały spisane, a pod terebintem został ustawiony wielki kamień:
będzie dla was świadectwem, ponieważ słyszał wszystkie słowa, które Pan mówił do nas.

KAŻDY DECYDUJE • Usłyszymy dziś fragment relacji ze zgromadzenia w Sychem, dotyczący wyboru Boga. Jozue zakończył już mowę – opowieść o dziełach Boga, który dał Izraelowi Ziemię Obiecaną: Nie dokonało się to ani waszym mieczem, ani łukiem. Poprosił, by Izrael odpowiedział szczerością i wiernością: służcie Panu. Jozue ostatecznie pozostawia wybór samym Izraelitom • Zwróćmy uwagę na dialog Jozuego z rodakami: wzywa ich do rozstrzygnięcia, komu chcą służyć. Potem usłyszymy odpowiedź ludu.

•

PSALM

Chlubię się Panem! • Ps 34,2-3.10-15

Trzecia część eucharystycznego Psalmu 34, który zawiera słowa Skosztujcie i zobaczcie, jak Pan jest dobry.

PSALM 34 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: VI–V w. przed Chr.

DZIĘKCZYNIENIE ZA OCALENIE • Od dwóch tygodni Liturgia przewiduje śpiew kolejnych części Psalmu 34. Tym razem usłyszymy jego trzeci, ostatni fragment. Przypomnijmy: choć werset wprowadzający podpowiada, iż Dawid wyśpiewał go, gdy wobec Abimeleka udawał szaleńca i odszedł wygnany przez niego (? 1 Sm 21,11–15), to jednak badania pokazały, iż utwór jest znacznie późniejszego pochodzenia. Należy do gatunku dziękczynienia indywidualnego • Wierzący Izraelita, który rekrutuje się spośród anawim, sprawiedliwych, ubogich Pana, dziękuje Bogu za swoje ocalenie.

BÓG WYBAWIA Z NIESZCZĘŚĆ • Przypomnijmy, iż Psalm 34 towarzyszy Liturgii Słowa mówiącej o Chlebie Życia z tego powodu, iż to stąd pochodzą słowa doskonale ilustrujące prawdę o Eucharystii: Skosztujcie i zobaczcie, jak Pan jest dobry • Usłyszymy ostatnią jego część, w którym psalmista opisuje, jakich dobrodziejstw mogą spodziewać się ci, którzy wybrali przynależność do Pana, stali się Jego ludem.

•

DRUGIE CZYTANIE

Tajemnica Miłości • Ef 5,21-32

W jednym z najbardziej kontrowersyjnych fragmentów Nowego Testamentu ukrywa się najpiękniejsza nauka o małżeństwie, godności mężczyzny i kobiety.

KSIĘGA: List do Efezjan • NADAWCA: św. Paweł lub jego uczeń • ADRESACI: wspólnota w Efezie, chrześcijanie w Azji Mniejszej • DATA: ok. 62–64 r. lub ok. 70–95 r. • SKĄD: Rzym lub inne nieznane miejsce

DOJRZAŁY LIST • Kończymy lekturę Listu do Efezjan w ramach niedzielnej Liturgii. Przypomnijmy: istnieją dwie hipotezy co do autorstwa oraz czasu i miejsca napisania listu. Według pierwszej, tradycyjnej, List do Efezjan uznawany jest za jeden z czterech listów więziennych św. Pawła i powstał w ostatnim okresie jego życia, w Rzymie. Według drugiej – pochodzi z jego szkoły i może być dziełem ucznia zainspirowanego myślą Apostoła • Sercem i myślą przewodnią listu jest Pawłowa nauka o Kościele, która tutaj osiąga szczyt rozwoju. Apostoł, opierając się na 1–2 Kor, ukazuje Kościół uniwersalny i kosmiczny, w którym znajduje swoje miejsce Izrael i wszystkie narody.

EGZORTY • List został podzielony na sześć rozdziałów i dzieli się na dwie części: pierwsze trzy rozdziały prezentują teologię: misterium Chrystusa w Kościele. Pozostałe trzy rozdziały to wnioski praktyczne, ubrane w formę napomnień, apeli, pouczeń – egzort • Fragment, który dziś usłyszymy, pochodzi z drugiej części. Dotąd egzorty Pawła zawarte w piątym rozdziale miały charakter ogólnych wezwań skierowanych do całej wspólnoty (? Ef 5,1–20). Apostoł przestrzegał przed praktykowaniem pogańskiego stylu życia (5,1–7), zachęcał, aby strzec w sobie światłości Jezusa (5,8–14) oraz wzywał do napełniania wszystkich relacji i sfer życia Duchem Świętym (5,15–20) • W końcu Paweł pisze o normach, którymi ma kierować się dom, rodzina. Tablice rodzinne skierowane są do • małżonków • dzieci oraz (zgodnie z ówczesnym kontekstem społecznym) • niewolników.

TABLICE RODZINNE • Usłyszymy fragment dotyczący małżonków: Paweł wyjaśnia, co znaczy strzec w sobie światłości Jezusa na przykładzie chrześcijańskiego małżeństwa • Zwróćmy uwagę na to, iż apel o miłość mężów do żon i żon do mężów Paweł uzasadnia przykładem relacji Chrystus – Kościół. Z jednej strony • małżeństwo staje się sakramentem obrazującym miłość między Chrystusem i Kościołem, z drugiej • Chrystus w swojej miłości do Kościoła staje się wzorem dla małżeństwa.

•

EWANGELIA

Czy i wy chcecie odejść? • J 6,54.60-59

Trudna Mowa Eucharystyczna dziesiątkuje grono uczniów. Również Dwunastu Jezus pozostawia wybór. Mogą odejść.

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: ok. 90 r. • KATEGORIA: dialog • MIEJSCE: Kafarnaum • CZAS: po mowie eucharystycznej • BOHATEROWIE: Jezus, uczniowie, słuchające go tłumy • WERSJE: brak

MOWA I REAKCJE • W poprzednie niedziele obserwowaliśmy, jak Jan przedstawia obraz Chleba przez • znak (opis rozmnożenia chleba) oraz • przemowę (mowę eucharystyczną wygłoszoną w synagodze w Kafarnaum). Jezus ukazał kompletny obraz tego, co ukrywa się pod symbolem Chleba: to Słowo i Ciało Chrystusa. Zauważyliśmy, iż mowa przekształca się w dyskusję z faryzeuszami i uczniami. Jan dostrzega reakcje Żydów: szemrali przeciwko Jezusowi, dlatego iż powiedział: „Ja jestem chlebem, który z nieba zstąpił”.

DO KOGO PÓJDZIEMY? • Usłyszymy dziś zakończenie szóstego rozdziału Ewangelii św. Jana, mówiącego o Chlebie. Zwróćmy uwagę na trzy elementy: • reakcję uczniów na słowa Jezusa o tym, iż Jego Ciało jest chlebem, który należy spożywać – zostało tylko Dwunastu • wolny wybór, który Pan pozostawia swoim uczniom – czy chcą zostać przy Nim, czy odejść, oraz • wyznanie Piotra.

Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Źródło