Rok 2024 w kulturze

Rok 2024 był wyjątkowo owocnym czasem dla częstochowskiej kultury. Niemal każdego dnia, codzienność mieszkańców miasta urozmaicały różnego rodzaju inicjatywy kulturalne – koncerty, liczne spektakle, intrygujące wernisaże i wystawy, a także spotkania autorskie. Przypomnijmy, czym przez minione dwanaście miesięcy żyła kulturowo Częstochowa.

Styczeń

W 2024 rok weszliśmy w akompaniamencie częstochowskiej muzyki. 12 stycznia w Klubie Muzycznym Stacherczak odbył się koncert z okazji 10-lecia zespołu Paweł Łowicki Band. Podczas jubileuszowego koncertu, frontman grupy został nagrodzony statuetką „marka częstochowskie – LUBIĘ TO!” . Paweł Łowicki odebrał statuetkę z rąk dyrektor Radia Fiat, Aleksandry Mieczyńskiej. 17 stycznia częstochowianie uhonorowali w Ratuszu setną rocznicę urodzin Ludmiły Majrańskiej. Gościem specjalnym spotkania była córka poetki, Maria Marjańska-Czernik, która podzieliła się z audytorium wspomnieniami dot. działalności twórczej swojej matki. Styczeń przyniósł również gratkę dla miłośników historii – 19 stycznia w Ośrodku Promocji Kultury Gaude Mater odbyło się spotkanie autorskie z Katarzyną Bodziachowską, autorką książek historycznych, w tym publikacji omawiających dzieje polskich rodów książęcych. Pierwszy miesiąc roku dopełniony został wyjątkowo pozytywnym akcentem ze świata muzyki – częstochowska grupa Shamboo po latach ogłosiła reaktywację.

Luty

Najkrótszy miesiąc minionego roku, mimo trwającej wokoło zimy, przyniósł mieszkańcom miasta wiele ciekawych wydarzeń. 19 lutego w Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II miał miejsce wernisaż wystawy „Odnaleźć Piękno” autorstwa Jadwigi Kowalskiej, Natalii Szymonik oraz Andrzeja Orlika. Artyści, powiązani z Częstochowskim Stowarzyszeniem Plastyków im. Jerzego Dudy-Gracza, zaprezentowali wyjątkowy zbiór ikon sakralnych. Dzień przed wernisażem w Muzeum Monet i Medali, częstochowianie mieli okazję obejrzeć unikalną ekspozycję Szopek Pozaeuropejskich z Agnieszką Ciuk-Koćwin w roli kuratora.

Marzec

Wraz z początkiem pierwszego wiosennego miesiąca, na częstochowskie salony wkradł się powiew świeżości pod postacią wernisażu wystawy „Jurajska Jesień”. 14 marca w Miejskiej Galerii Sztuki już po raz 49. odwiedzający mogli podziwiać artystyczne odsłony pejzaży Jury Krakowsko-Częstochowskiej. 22 marca w Filharmonii Częstochowskiej, wszyscy miłośnicy muzyki klasycznej mieli wyjątkową okazję do wysłuchania arcydzieł m.in. Mozarta i Vivaldiego, a to za sprawą koncertu dyplomantów Zespołu Szkół Muzycznych im. Marcina Józefa Żebrowskiego w Częstochowie. Orkiestrze symfonicznej dyrygował Łukasz Ksobiraj.

Kwiecień

Po marcowym wernisażu „Jurajskiej Jesieni”, Jura Krakowsko-Częstochowska zachwycała dalej, choć w innej odsłonie. 24 kwietnia w Muzeum Częstochowskim odbył się wernisaż wystawy oraz wręczenie nagród w V Konkursie Jurajska Przyroda w Obiektywie. W kwietniu nie zabrakło również ciekawych akcentów muzycznych. 25 kwietnia w Ośrodku Promocji i Kultury Gaude Mater z inicjatywy fotografa Zbigniewa Burdy miało miejsce kosztowanie delicji… i to nie byle jakich – winylowych! Kwietniowe spotkanie było poświęcone twórczości Ewy Demarczyk i Krzysztofa Komedy. Końcówka kwietnia przyniosła artystyczne natchnienie również częstochowskim seminarzystom z Wyższego Międzydiecezjalnego Seminarium Duchownego w Częstochowie. 27 dnia miesiąca wystawili oni spektakl „Nutka Marzenie”, czyli niezwykłe widowisko o szczęściu i sensie życia. W przedstawieniu, Jezus przyszedł do kawiarni, aby spotkać się z ludźmi tam przebywającymi. Widownia poznała poruszającą opowieść o tym, jak Mesjasz wychodzi do ludzi strapionych, aby pokierować ich na ścieżkę wiodącą ku szczęściu.

Maj

Piąty miesiąc roku przyniósł nam bzy, a także… jazz! 5 maja w Miejskim Domu Kultury w Radomsku swój koncert miała Ewa Uryga z zespołem. Audytorium mogło zanurzyć się w twórczość inspirowaną muzyką Mahali Jackson, rewolucjonistki gospelu. Maj przyniósł również niespodziankę dla fanów filmów gatunku science-fiction. 10 maja w Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II zainaugurowano wystawę dedykowaną klockom Lego Star Wars. Wernisażowi towarzyszyły odwiedziny fanów sagi, którzy przybyli na niego w filmowych przebraniach. Z kolei 22 maja w sali reprezentacyjnej Ratusza Miejskiego, podczas spotkania autorskiego, Arkadiusz Frania zaprezentował widowni swoje nowe dzieło – książkę pod tytułem Tadeusz Gierymski: pisanie wierszy to umieranie po kawałku”. Maj został zwieńczony innym spotkaniem autorskim. Tym razem, do słuchaczy wyszedł Andrzej Kalinowski z Ruchu Betel. Na Scenie Muzyczno-Teatralnej „Zygmunt” opowiadał on codziennych zmaganiach osób z niepełnosprawnościami, które każdego dnia walczą o swoją godność w Etiopii.

Czerwiec

19 czerwca sala kinowa OKF Iluzja wypełniła się miłośnikami twórczości Mieczysława Fogga. Spotkanie dedykowane jego muzyce i życiu poprowadził prawnuk artysty, Michał Fogg. Muzycznie, wydarzenie uświetnił znany wokalista i kompozytor, Janek Traczyk. Kiedy do Częstochowy powoli wkraczało lato, do Małego Dworku w Olsztynie Jurajskim wkroczyła poezja śpiewana. 22 czerwca miał tam miejsce koncert liryczny w wykonaniu Piotra Poloka. Pięknym wierszom towarzyszył akompaniament skrzypcowo-fortepianowy.

Lipiec

Mimo rozpoczętego sezonu wakacyjnego, inicjatywy kulturalne w Częstochowie towarzyszyły mieszkańcom miasta niemal każdego dnia. Jedną z nich była unikalna wystawa „Zwiastowanie”, która została zainaugurowana 14. dnia miesiąca w krużgankach parafii św. Zygmunta. Ekspozycja prezentowała 20 dzieł współczesnych artystów, którym towarzyszyło hasło przewodnie „Namalować katolicyzm od nowa”.

Sierpień

„Nie tylko dźwięk” – pod takim tytułem 10. sierpnia w Ośrodku Promocji Kultury Gaude Mater zainaugurowano wystawę fotograficzną reportera Radia Fiat, Zbigniewa Derdy. Widzowie mogli obejrzeć kilkadziesiąt eksponowanych zdjęć, które – jak wskazywał autor – dopełniały tezę, iż radio to nie tylko to, co możemy usłyszeć na antenie.

Wrzesień

Pierwszy jesienny miesiąc, poza końcem wakacji, zwiastował również nowy sezon artystyczny w Teatrze im. Adama Mickiewicza. Ten, rozpoczął się wyjątkową premierą – spektaklem „Nie płacz Nemeczku” na podstawie powieści Ferenca Molnara „Chłopcy z Palcu Broni” w opracowaniu Łukasza Zaleskiego. Reżyserem spektaklu była Agata Nierzwicka, studentka IV roku reżyserii Akademii Teatralnej w Warszawie, Filia w Białymstoku. Premiera była równocześnie jej egzaminem reżyserskim. W dniach od 19 do 27 września na brak rozrywki nie mogli narzekać miłośnicy muzyki sakralnej. Miał wówczas miejsce XXXIII Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej. Swoje liturgiczne otwarcie Festiwal miał 21 września w Bazylice Jasnogórskiej. Muzycznie Mszę św. wypełniła anonimowa kompozycja Stabat Mater w ujmującym wykonaniu chóru Schola Gregoriana Jasnogórskiej Szkoły Muzycznej pod dyrekcją Bartłomieja Majkrzaka. 20 września kolejny, już 80. sezon artystyczny zainaugurowała również częstochowska Filharmonia. Z racji na okrągły jubileusz sezonu, na przełom grudnia 2024 i stycznia 2025 muzycy z filharmonii zaplanowali wyjątkowe, zagraniczne tournée. W jego ramach, artyści odwiedzą Chiny, gdzie zagrają aż 20 koncertów.

Październik

Do naszego miasta powoli wkroczyła jesień, a wraz z nią – nuta melancholii. Mimo coraz krótszych dni i nasilającego się chłodu, życie kulturalne Częstochowy miało się doskonale. Piątego dnia miesiąca oficjalnie rozpoczęły się XIX Częstochowskie Dni Muzyki Organowej. Wydarzenie objął patronatem metropolita częstochowski, abp Wacław Depo. Uczta dla wielbicieli brzmień organowych została zainaugurowana koncertem Michała Kopycińskiego w Kościele pw. Najświętszego Imienia Maryi. Festiwal zwieńczył kameralny koncert organowy w akompaniamencie trębacza Wojciecha Kubiaka. 20 października wszyscy fani twórczości ks. Arkadiusza Paśnika mogli udać się na spotkanie autorskie z pisarzem, które poprowadziła dyrektor Radia Fiat, Aleksandra Mieczyńska. W sali muzyczno-teatralnej „Zygmunt” ks. Paśnik opowiedział słuchaczom o swojej ostatniej publikacji – książce „Podwójni”. Po spotkaniu, w trakcie dyskusji padały liczne pytania, nie tylko związane z „Podwójnymi”, ale także z innymi publikacjami ks. Arkadiusza. 23 października w Ratuszu Miejskim odbyło się spotkanie skoncentrowane wokół specjalnego wydania magazynu literackiego „Galeria”. 71. wydanie periodyku było w całości dedykowane projektowi „Łączy nas rzeka”. Ów projekt, zainicjowany m.in. przez Barbarę Strzelbicką i Annę Pawłowską, miał na celu zwrócenie uwagi społeczeństwa na problematykę ekosystemów rzecznych i ich istotną rolę w naszym życiu.

Listopad

Przedostatni miesiąc roku za każdym razem napełnia nas sentymentem. Nie inaczej było w 2024. A czy istnieje coś, co przynosi więcej melancholii, niż poezja? 6. dnia miesiąca w kawiarni Alternatywa 21 z okazji 10-lecia Fundacji Oczami Brata odbył się salon poezji i wernisaż prac podopiecznych fundacji. Również entuzjaści literatury mieli w listopadzie wyjątkową okazję do zatopienia się w tekstach… i to nie byle jakich! W ramach Częstochowskich Dni Literatury miała miejsce debata z udziałem Agnieszki Kosińskiej, sekretarki Czesława Miłosza. Rozmowę poprowadziła Aleksandra Mieczyńska. Uczestnicy spotkania poznali odpowiedzi na różne pytania oscylujące wokół twórczości poety. A tę, doceniał przecież sam Gombrowicz, który jedynie Miłosza nazywał swoim równorzędnym partnerem. 24. dnia miesiąca był dniem, na który w napięciu czekali wszyscy lokalni fotografowie. Rozstrzygnięto wówczas 17. edycję konkursu fotograficznego „Klimaty Częstochowy”. Jego celem było ukazanie walorów kulturowych, przyrodniczych i architektonicznych naszego miasta okiem doświadczonych artystów. W tegorocznym konkursie wyłoniono ex aequo dwa pierwsze miejsca. Jednym z laureatów została Julia Skalska za analogową fotografię „Duchy Dworca”. W gronie finalistó znalazł się również reporter Radia Fiat, Natanael Brewczyński.

Grudzień

Ostatni miesiąc 2024 roku rozpoczął się przy akompaniamencie smyczkowym. 1 grudnia w Zespole Szkół Muzycznych im. Marcina Józefa Żebrowskiego w Częstochowie odbyło się wręczenie nagród w VI Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Wandy Wiłkomirskiej. 9 grudnia w Akademickim Centrum Kultury – Klubie Politechnik miała miejsce premiera wyjątkowego filmu dokumentalnego „Częstochowa lata 1220-1793”. Dzięki połączeniu wiedzy historyków Uniwersytetu Jana Długosza z techniką animacji 3D, powstał dokument opowiadający historię naszego miasta od momentu jego powstania aż do II rozbioru Polski. Z grudniową inicjatywą wyszły do kobiet – choć nie tylko – Częstochowskie Amazonki. Spotkanie pod hasłem „Jestem Kobietą” zgromadziło w Miejskim Domu Kultury liczne audytorium. Wydarzenie było przede wszystkim okazją do wymiany doświadczeń uzyskania wsparcia, które podczas choroby jest wyjątkowo istotnym elementem. Nieco wczesny świąteczny prezent otrzymali 15 grudnia miłośnicy teatru. Teatr Nowy w Częstochowie zaproponował bowiem pokazy warsztatowe „Reflektory, pasja, scena”, podczas których uczestnicy mogli zapoznać się z projektem „Teatr na Błesznie”. Celem projektu było przypomnienie częstochowianom o przedwojennej inicjatywie Eugeniusza Żychlińskiego, który na przestrzeni XX-lecia międzywojennego ożywiał lokalną scenę teatralną. Wydarzeniem, które zwieńczyło rok, była „Przebojowa Gala Sylwestrowa” w częstochowskiej Filharmonii.

Rok 2024 z pewnością był wyjątkowo owocnym czasem – nie tylko dla miastowej kultury, ale również dla lokalnego sportu, edukacji oraz Kościoła. Miejmy nadzieję, iż nowy, 2025 rok przyniesie nam równie wiele interesujących przedsięwzięć, które nie tyko wypełnią kalendarz, ale również ubogacą nasze wnętrze.

A.O.