Kim był autor kazania podczas Zaślubin Polski z morzem? Ks. Józef Wrycza – zapomniany Bohater Niepodległej Polski

Nazywano go „Księdzem Generałem”. Był autorem wyjątkowego kazania patriotycznego podczas zaślubin Polski z morzem, działaczem niepodległościowym od 1917 r. po czasy komunistyczne. Dziś, przed Świętem Niepodległości, warto poznać tę niezwykle zasłużoną, a mało znana postać.

Więcej artykułów o Kościele znajdziesz na stronie głównej: ewtn.pl

Ks. podpułkownik Józef Wrycza (1884–1961) to postać niezwykła, choć dziś mało znana. Już w okresie międzywojennym jego działalność patriotyczna była tak ceniona, iż imieniny obchodzono na Pomorzu huczniej niż imieniny marszałka Piłsudskiego. Urodzony pod zaborem pruskim, w rodzinie rzemieślniczej, od najmłodszych lat chłonął wiedzę o Polsce i miłość do ojczystego języka. W tajnym kole filomackim w gimnazjum niemieckim w Chełmnie zgłębiał historię Polski, a w wyższym seminarium duchownym w Pelplinie kształtował się pod okiem patriotycznych nauczycieli.

Już jako młody wikary w Borzyszkowach i Śliwicach łączył posługę kapłańską z działalnością społeczną. Współpracował z liderami ruchu kaszubskiego i działaczami polskimi, prowadząc biblioteki, banki ludowe i organizując życie kulturalne parafii. Te pierwsze doświadczenia pracy organicznej na rzecz społeczności lokalnej stały się fundamentem jego późniejszej aktywności.

Od początku kapłaństwa angażował się w działalność regionalnego ruchu Młodokaszubów, który podkreślał: „Co kaszubskie, to polskie”. Działając na rzecz utrzymania polskiej tożsamości, przez cały okres zaborów nie otrzymał probostwa. Kiedy w 1918 r. Polska odzyskała niepodległość, ks. Wrycza aktywnie wspierał przyłączenie Pomorza i Wielkopolski do odrodzonej ojczyzny. Był delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy, a gdy przywiózł sztandar z Poznania, Niemcy oskarżyli go o zamach stanu i uwięzili – groziło mu dożywocie. Uwolnił go dopiero traktat wersalski i działania Młodokaszubów.

Wstępując do wojska polskiego, został kapelanem 63. Toruńskiego Pułku Piechoty, a później dziekanem Dywizji Pomorskiej. Podczas historycznych zaślubin Polski z morzem w Pucku 10 lutego 1920 r. wygłosił okolicznościowe kazanie podczas wyjątkowego wydarzenia Zaślubin Polski z Morzem. To znak, jakim szacunkiem obdarzano go w niepodległościowych kręgach. Następnie walczył z bolszewikami, wspierając żołnierzy i sam stając w ogniu walki, m.in. nad Berezyną, gdzie unosił krucyfiks nad frontem, udzielając sakramentów i dodając odwagi. Brał także udział w Bitwie Warszawskiej.

Po 1924 r. służył jako proboszcz w Wielu na Kaszubach, czyniąc z parafii ośrodek życia gospodarczego, kulturalnego i społecznego. Był liderem pomorskiego obozu narodowego i przewodniczył Towarzystwu Powstańców i Wojaków.

II wojna światowa zmusiła go do ukrywania się przed Niemcami. W 1941 r. stanął na czele Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski”, skupiającej kilkanaście grup konspiracyjnych i obejmującej 20 tys. ludzi. Działali w sabotażu, pomocy więźniom Stutthofu i walce z okupantem.

Po wojnie znów znalazł się w trudnej sytuacji – władze komunistyczne inwigilowały go od 1946 r., śledząc kazania i wizyty parafian. Odmówił katolickiego pochówku działaczowi komunistycznemu i krytykował wprowadzane śluby cywilne. Zmarł 4 grudnia 1961 r., a jego pogrzeb stał się manifestacją pamięci narodowej.

Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami, Krzyżem Organizacji Wojskowej Pomorza i Odznaką Frontu Pomorskiego, ks. Józef Wrycza pozostaje symbolem kapłana, żołnierza i patrioty, który całym życiem służył Bogu i Ojczyźnie.

słowa kluczowe: Kościół katolicki; Polska; katolicyzm; wiara; ks. Wrycza; Ks.JózefWrycza; KsiądzPodpułkownik; KapelanHallera; GryfPomorski; ZaślubinyPolskiZMorsiem; Młodokaszubi; PowstanieWielkopolskie; ProboszczWiele; TajnaOrganizacjaWojskowa; BohaterNiepodległości