Jeszcze sakrament czy już tylko zwyczaj. "Mamo, co to znaczy komunia?"

- Co to adekwatnie jest ta komunia? - spytał chłopiec. Matka odpowiedziała, ale nie pozwoliła już zadać żadnego kolejnego pytania. Dla polskich dzieci komunia to głównie nauka katechizmu, przygotowanie do spowiedzi i tworzenie listy komunijnych prezentów.
Słyszałam niedawno rozmowę dwójki dzieci - 8 letniego chłopca i 10-letniej dziewczynki, która miała niedługo przyjąć podejść do komunii. Dziewczynka zapytała chłopca, dalekiego kuzyna, czy przyjdzie na jej przyjęcie. Chłopiec odpowiedział: - Chyba tak... ale co to adekwatnie jest ta komunia? Dziewczynka przyznała: - adekwatnie to nie wiem - i zwróciła się do mamy: - Mamo, co to ta komunia? - To przyjmowanie pana Jezusa do serduszka – odpowiedziała matka.


REKLAMA


Żadne dziecko nie zadało już kolejnego pytania, choć po ich minach widać było, iż przez cały czas kilka zrozumiały. Myślałam później o tym, co usłyszałam. Czy dzisiejsze dzieci wiedzą, czym jest komunia? Czy rodzice potrafią im to umiejętnie wyjaśnić?


Zobacz wideo "Mamo, gdzie są moje pieniądze z komunii?". Adwokat: Dziecko powinno te pieniądze otrzymać


Istota Pierwszej Komunii Świętej
Pierwsza komunia święta to wydarzenie w kościele katolickim, w którym dziecko po raz pierwszy przyjmuje eucharystię (ciało i krew Jezusa Chrystusa) w postaci opłatka. Odbywa się to w wieku 9 lat (3 klasa szkoły podstawowej). W teorii przygotowanie dziecka do komunii to okres poświęcony przygotowaniom do przyjęcia sakramentu. Rodzice powinni w tym czasie otoczyć dziecko troską, dbając o jego duchowy i fizyczny komfort.


Uroczystość komunii ma być więc co do zasady istotnym momentem w duchowym rozwoju, ponieważ rodzice przeżywają to święto wraz z dzieckiem, tworząc piękne wspomnienia. Zadaniem opiekunów jest pomoc w zrozumieniu sakramentu, wyjaśnienie znaczenia eucharystii i komunii, uczestniczenie w mszach świętych i w spotkaniach z kapłanem.
Na rodzicach spoczywają też liczne sprawy organizacyjne i przygotowania, jak choćby wybranie odpowiedniego stroju na tak istotny dzień i pamiątek (medaliony, krzyżyki itp.). I choć to właśnie te elementy powinny być dla wszystkich przyjmujących komunię najważniejsze, nie zawsze to wydarzenie religijne koncentruje się na sferze duchowej.


Kiedyś rower, a dziś?
W Polsce komunia to wielkie, rodzinne święto. Po uroczystości w kościele "świętowanie" przenosi się do domu lub restauracji i zamienia w małe wesele. Ważniejsze staje się dobre jedzenie, odpowiednie menu, dekoracje i rozrywka. No i oczywiście spektakularne prezenty.
Za moich czasów na komunię dostawało się rower, walkmana i zegarek z melodyjką, na który składała się cała rodzina. Komunia odbywała się w domu i przychodziła na nią babcia i rodzice chrzestni. Dziś mało kto decyduje się na organizowanie takiej imprezy w domowym zaciszu. Rodzice wybierają w tej chwili odpowiedni lokal, najlepiej oferujący nie tylko smaczne jedzenie, ale również atrakcje dla dzieci, typu sala zabaw, czy ogródek z placem zabaw. Lista gości rzadko ogranicza się do babci, dziadka i chrzestnych. W prezencie nie dostaje się roweru, ale Iphone’a lub konsolę do gier. Mile widziana jest gotówka na wymarzony prezent. I choć zdarzają się prezenty w formie religijnych pamiątek, jak medaliony, krzyżyki, obrazki święte, to są rzadziej spotykane, a często nieużywane.
Coraz mniej wiernych
Dzisiejsze czasy nie ułatwiają wychowywania dzieci w religii katolickiej. Zabiegani rodzice gubią w codziennym życiu wartości, które mieli przekazywać swoim dzieciom. W dobie wzrastających cen i coraz wyższych kosztów utrzymania dorośli poświęcają się pracy i karierze, starając się przy tym zapewnić dzieciom wszystkie potrzeby. W takim pędzie życia nietrudno zauważyć, iż sfera duchowa schodzi na dalszy plan. Coraz więcej dorosłych rezygnuje z czynnego religijnego życia, co przekłada się też na dzieci i młodzież.
Co więcej, w szkołach coraz częściej dzieci rezygnują z religii. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego, odsetek uczniów uczęszczających na lekcje religii wyniósł w roku 2023/2024 78,6 proc. w roku szkolnym 2022/2023 było to 80,3 proc., a w 2019/2020 87,6 proc. Mniej wiernych pojawia się również na mszach świętych. Z danych wynika, iż w 2023 roku wskaźnik dominicantes (osób chodzących w niedzielę do kościoła) wynosił 29,02 proc. (w 2022 roku - 29,5 proc., w 2021 roku - 28,3 proc.), zaś wskaźnik communicantes (przyjmujących komunię) wynosił 14,02 proc. (2022 rok - 13,9 proc., 2021 rok - 12,9 proc.). Te dane można zestawić z rokiem 2019, gdy wskaźnik dominicantes wynosił 36,9 proc. zaś communicantes 16,7 proc.


jeżeli jesteśmy rodzicami, warto więc zadać sobie pytanie: jak adekwatnie powinno wyglądać "przyjmowanie pana Jezusa do serduszka" i czy sami jesteśmy gotowi, aby być dla dziecka religijnym wzorem, a może jednak nieświadomie i bezrefleksyjnie decydujemy powielać jedynie tradycje i rytuały, których nauczyły nas nasze rodziny i społeczeństwo?
Źródło: Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego