Kancelaria Prawosławnego Metropolity Warszawskiego i całej Polski podaje do wiadomości, iż 25 stycznia 2025 roku, w trakcie hospitalizacji w szpitalu Evangelismos w Atenach, w wieku 95 lat, zmarł Jego Eminencja Wielce Błogosławiony Anastazy, Arcybiskup Tirany, Durrёs i całej Albanii.
Jego Eminencja arcybiskup Anastazy (Anastasios Jannulatos) urodził się w 1929 roku w Pireusie. W latach 1947-1951 studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu w Atenach, który ukończył z wyróżnieniem. Po ukończeniu studiów przez dwa lata służył w wojsku. Następnie związał się z bractwem cerkiewnym, którego głównym zadaniem była praca z młodzieżą. Współpracował z międzynarodową organizacją młodzieży prawosławnej „Syndesmos”. W latach 1958–1961 był jej sekretarzem generalnym, następnie w latach 1964-1978 wiceprzewodniczącym. W 1960 roku złożył śluby mnisze i został wyświęcony na diakona. Po święceniach kapłańskich 24 maja 1964 roku wyjechał do Afryki. Służył w Ugandzie. niedługo po przyjeździe zachorował na malarię i wrócił do Grecji. W latach 1965–1969 studiował historię religii na uniwersytetach w Hamburgu i Marburgu (Niemcy), koncentrując się na historii religii afrykańskich, misjologii i etnologii. W 1970 roku napisał pracę doktorską pt. „Duch Mbandwa i struktura ich kultów: badanie różnych aspektów religii afrykańskich” w macierzystym Uniwersytecie w Atenach. Jako profesor tej uczelni rozpoczął pracę badawczo-dydaktyczną, zakładając i kierując Centrum Misyjnym (1971-1976) oraz Międzyprawosławnym Centrum Cerkwi Greckiej (1971-1976). Był dziekanem Wydziału Teologicznego i członkiem senatu w latach 1983-86. W latach 1993-2005 był członkiem korespondentem Akademii Ateńskiej, a od 2005 roku był jej członkiem honorowym. Równolegle z pracą naukową aktywnie uczestniczył w światowym ruchu ekumenicznym. W 1972 roku został mianowany biskupem miasta Andrussa, odpowiadając przy Synodzie Kościoła Grecji za pracę misyjną. W 1972 roku założył w Grecji klasztor żeński św. Jana Chrzciciela zajmujący się pracą misyjną. W 1981 roku na prośbę ówczesnego patriarchy Aleksandrii Mikołaja VI biskup Anastazy objął diecezję Kenii, Ugandy i Tanzanii. Głównym priorytetem nowego ordynariusza stało się dokończenie budowy i otwarcie seminarium duchownego. Oprócz szkolenia kadr hierarcha organizował tłumaczenie tekstów liturgicznych na siedem różnych języków. Pod jego kierownictwem zbudowano 67 nowych świątyń i wyremontowano 25 istniejących. Zajmował się budową szkół, przedszkoli, mobilnych szpitali i placówek misyjnych. W styczniu 1991 roku patriarcha Konstantynopola mianował biskupa Anastazego patriarszym egzarchą Albanii w celu restytucji Albańskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Po 40. latach ateizacji Kościół prawosławny w Albanii został całkowicie zniszczony. Duchowieństwo liczyło jedynie 22 osoby, w porównaniu z 440 w 1940 roku. 2 czerwca 1992 roku odbyła się intronizacja Arcybiskupa Anastazego na czwartego zwierzchnika Kościoła Prawosławnego w Albanii. 6 października 2022 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. Hierarcha trzykrotnie składał wizyty w Polskim Autokefalicznym Kościele Prawosławnym. Ostatni raz w 2022 roku.
Jego Eminencja Wielce Błogosławiony Anastazy był postacią wybitną, autorytetem na arenie ogólnoprawosławnej, międzyreligijnej, ekumenicznej, społecznej, misyjnej, humanitarnej i naukowej. Był autorem 24 książek i ponad 200 artykułów teologicznych i religijnych. Głównym tematem zainteresowań hierarchy była duchowość prawosławna, działalność misyjna i duszpasterstwo oraz religie Afryki, hinduizm, taoizm, konfucjanizm i islam. Wyróżniony został tytułem doktora honoris causa 7 uczelni teologicznych i 15 uczelni świeckich. Erygował ponad 400 parafii, wybudowano 150 nowych świątyń, na czele z katedrą w Tiranie. Odbudowano ponad 160 budynków cerkiewnych przeznaczonych dla szkół, centrów młodzieżowych, hoteli, pracowni i stołówek dla bezdomnych. Z inicjatywy Jego Eminencji powstała Akademia Teologiczna „Anstasios” w Durrës, Liceum Cerkiewne „Czcigodny Krzyż” w Gjirokastër i Sauktli, Szkoła Muzyki Bizantyjskiej w Tiranie. Udzielił 160 święceń kapłańskich. Zatroszczył się o tłumaczenie na język albański ksiąg liturgicznych. Otworzył Prawosławną Klinikę Diagnostyczną. Wielkim osiągnięciem Jego Eminencji było opracowanie i przyjęcie Statutu Cerkwi Prawosławnej w Albanii, regulującego stosunek państwa do Cerkwi. Z jego inicjatywy wybudowano trzy elektrownie. Otwarto stację radiową „Radio Ngjallja”.
Wieczna o Was pamięć, Drogi Władyko Arcybiskupie!
Kancelaria Prawosławnego Metropolity Warszawskiego i całej Polski
zdjęcie za: orthodoxtimes.com
