Piąta Rocznica Międzynarodowego Dnia Upamiętniającego Ofiary Przemocy na Tle Religijnym lub Przekonań

Dr Ochab apeluje: „Dzień może edukować, ale potrzebne są działania”

22 sierpnia obchodzimy piątą rocznicę ustanowienia Międzynarodowego Dnia Upamiętniającego Ofiary Przemocy na Tle Religijnym lub Przekonań, który został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 2019 roku. Z tej okazji organizacja Pomoc Kościołowi w Potrzebie (ACN) przeprowadziła wywiad z dr Eweliną Ochab, prawniczką, działaczką na rzecz praw człowieka oraz autorką inicjatywy, która zapoczątkowała powstanie tego dnia i pomogła zyskać wsparcie państw na rzecz jego ustanowienia.

Inspiracja i Początki Inicjatywy

We wrześniu 2017 roku dr Ochab uczestniczyła w międzynarodowej konferencji zorganizowanej przez ACN w Rzymie, poświęconej odbudowie Równiny Niniwy po zniszczeniach chrześcijańskich wiosek przez Państwo Islamskie (IS lub Daesh) podczas okupacji znacznych obszarów Iraku. W tym samym roku, zainspirowana świadectwami ofiar oraz zmotywowana trwającymi okrucieństwami IS wobec mniejszości religijnych (w tym chrześcijan, jazydów i innych) w Syrii i Iraku, dr Ochab podjęła inicjatywę zwrócenia uwagi na naruszenia wolności religijnej i wezwała społeczność międzynarodową do działania. „Napisałam projekt rezolucji i zaczęłam zwracać się do państw o wsparcie i realizację tego pomysłu” – wspomina.

Długotrwały Proces i Budowanie Koalicji

Droga do realizacji inicjatywy była trudna, wymagająca dogłębnych badań oraz budowania koalicji w celu zdobycia niezbędnych głosów. Dr Ochab podkreśla wsparcie informacyjne i rzecznicze ze strony ACN na wczesnym etapie działań: „Fundacja papieska wspierała nas od samego początku, również podejmując rozmowy z państwami i politykami oraz próbując budować konsensus, iż to jest naprawdę potrzebne”.

Głównymi sponsorami projektu rezolucji były Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia, Egipt, Irak, Jordania, Nigeria i Pakistan, które pracowały nad projektem przed jego przedstawieniem na Zgromadzeniu Ogólnym ONZ. Dr Ochab przypomina, iż „pracując nad ustanowieniem tego dnia, w pamięci członków wciąż były świeże wspomnienia okrutnych zbrodni popełnionych na jazydach, chrześcijanach i innych mniejszościach religijnych, a także zrozumienie, iż podobne ataki wciąż mają miejsce w wielu innych częściach świata. Było jasne, iż należy zrobić więcej, aby zatrzymać się i skupić na tej wszechobecnej przemocy”.

Ustanowienie Dnia przez ONZ

Proponowana rezolucja została ostatecznie przedstawiona Zgromadzeniu Ogólnemu ONZ przez Polskę, ojczysty kraj dr Ochab. Dzięki wsparciu ponad 80 krajów, członkowie Zgromadzenia Ogólnego ONZ uznali pilną potrzebę większego skupienia się na problemie przemocy na tle religijnym lub przekonań i ustanowiono Międzynarodowy Dzień Upamiętniający Ofiary Przemocy na Tle Religijnym lub Przekonań, który obchodzony jest 22 sierpnia.

Znaczenie Ustanowienia Dnia

Dr Ochab podkreśla, iż poprzez ustanowienie tego dnia pamiątkowego, Zgromadzenie Ogólne ONZ uznało ból i cierpienie ofiar przemocy z powodu ich religii lub przekonań: „Nie są już oni niewidzialnymi ofiarami/ocalałymi. Ten dzień należy do wszystkich ofiar/ocalałych z przemocy na tle religijnym lub przekonań – przeszłych, teraźniejszych i przyszłych. Ten dzień powinien zachęcać i wzmacniać ich jako agentów zmian”.

Pięć Lat Później: Wyzwania i Brak Działań

Od ustanowienia tego dnia minęło pięć lat, jednak dr Ochab ostrzega, iż nie podjęto wystarczających konkretnych działań: „Sytuacja się nie poprawiła, a na całym świecie wciąż jest zbyt wiele przykładów przemocy na tle religijnym. Od Darfuru po Demokratyczną Republikę Konga, od Nigerii po Kamerun, po Górski Karabach – lista się wydłuża. Również w Iraku, dzisiaj, 10 lat po okrucieństwach Daesh, sytuacja mniejszości w Iraku pogarsza się, a przyszłość wygląda ponuro”.

Jak dokumentuje raport „Religious Freedom in the World 2023”, publikacja ACN obchodząca swoje 25-lecie, przemoc na tle religijnym lub przekonań wciąż narasta na świecie. ACN zauważyła, iż pierwsze obchody dnia 22 czerwca powinny być pierwszym krokiem w kierunku międzynarodowego planu działania ONZ i państw członkowskich na rzecz zakończenia prześladowań religijnych. Dr Ochab zgadza się i apeluje, aby obchodom towarzyszyły konkretne działania: „Międzynarodowy dzień sam w sobie może edukować, ale państwa muszą zrobić więcej, aby faktycznie zapobiegać takiej przemocy. To nie stanie się bez działań”.

Apel o Konkretne Działania

„Musimy mieć silne mechanizmy, aby zapewnić identyfikację wczesnych sygnałów ostrzegawczych i czynników ryzyka, a także kompleksowe strategie reagowania. Musimy zapewnić, iż wszystkie takie zbrodnie są badane i ścigane, a ofiary/ocalali otrzymują potrzebną pomoc. Pięć lat później, bardzo kilka zostało zrobione w tym kierunku. Potrzebujemy planu działania, z jasnymi celami, z wyraźnymi terminami – i musimy go realizować krok po kroku, bez żadnych wymówek” – kontynuuje dr Ochab.