Koniec czerwca, kiedy letnie noce są najkrótsze w roku, a upalne dni przesiąkają zapachem kwitnących lip, monaster jabłeczyński świętuje pamięć swego patrona, wielkiego egipskiego ascety św. Onufrego Wielkiego. Ponad pięćset lat historii i nigdy nieprzerwanej tradycji monastycznej wraz z niezachwianą wiernością św. Prawosławiu wyróżnia monaster w Jabłecznej spośród innych ośrodków monastycznych w Polsce. Monaster jabłeczyński jest świadectwem rdzennej prawosławnej tradycji w Rzeczypospolitej, odbiciem jej bogatej i złożonej historii. Prawdziwym skarbem i pomnikiem historii Cerkwi prawosławnej w Polsce. W dzień święta do monasteru przybywają liczni pielgrzymi, szukając jak i przed wiekami pomocy św. Onufrego, który był i jest jednym z najbardziej szanowanych świętych wśród prawosławnych wiernych. Cudotwórcza ikona św. Onufrego, który udał się na pustynię, by w samotności szukać Boga – „jeden Jedynego zapragnął” jak mówi kanon jutrzni-przez setki lat wysłuchuje próśb i słów wdzięczności od ludzi, którzy zwracają się do niego. Każdy, kto przybywa do monasteru, czuje, iż znajduje się w miejscu szczególnym. To świat otoczony modlitwą, przesiąknięty łaską Bożą, niepowtarzalną przyrodą, wiekowymi dębami, dziką rzeką i łąkami, które wespół ze świątyniami i ikonami tworzą świętą całość pustelniczego monasteru.
Dwudziestego trzeciego czerwca do monasteru przybyła piesza pielgrzymka z Białegostoku, która miała za sobą dziewięć dni drogi. W przeddzień święta 24 czerwca, jak co roku, do monasteru przyszła piesza pielgrzymka z pobliskich Sławatycz. Pielgrzymi przybywali z różnych zakątków Polski. W pielgrzymkach autokarowych, z parafii prawosławnych w Krakowie, Bielsko-Białej, Orli, Narwi i Białymstoku. Jak przed wiekami monaster zebrał w swoich objęciach dzieci ziemi chełmskiej, które przybyły na święto z okolicznych wsi i miejscowości województwa lubelskiego.
W bieżącym roku na święto nie mógł przybyć Jego Eminencja metropolita Sawa, syn Chełmszczyzny, dla którego monaster w Jabłecznej tak dużo znaczy. Stan zdrowia nie pozwolił zwierzchnikowi Cerkwi prawosławnej w Polsce przewodniczyć świątecznym uroczystościom.
Monasterskie święto rozpoczęło całonocne czuwanie w jego przededniu. Na święto monasterskie przybyli wszyscy biskupi Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Uroczystościom przewodniczył arcybiskup lubelski i chełmski Abel. Witając hierarchów namiestnik monasteru archimandryta Piotr, przekazał słowa Jego Eminencji metropolity Sawy, który pragnął zaświadczyć, iż modlitewnie łączy się ze wszystkimi zebranymi w monasterze. O godzinie 23.00 tradycyjnie odprawiono akatyst do św. Onufrego, śpiewany przez wszystkich wiernych przed ikoną patrona monasteru, któremu przewodniczył arcybiskup bielski Grzegorz. W trakcie nabożeństwa wnoszono usilne, modlitewne prośby w intencji zdrowia metropolity Sawy.
Pierwsza świąteczna liturgia była odprawiona o godzinie 1.00 w kaplicy Zaśnięcia Bogurodzicy, owianej nocą i gwiaździstym niebem. Świętej Liturgii przewodniczył biskup siemiatycki Warsonofiusz. W trakcie św. Liturgii śpiewał chór parafii przyklasztornej pod dyrekcją matuszki Wiktorii Susidko. Druga świąteczna św. Liturgia była sprawowana na „świętym polu” o godzinie 4.00, w kaplicy Świętego Ducha, tuż przy brzegu Bugu. Wedle tradycji w tym miejscu została znaleziona cudowna ikona świętego Onufrego. Tej wyjątkowej św. Liturgii, w której łączą się ze sobą przyroda i ludzie, śpiewy ptaków i chóru tworząc świątynię bez granic, przewodniczył biskup hajnowski Paweł. W trakcie św. Liturgii śpiewał męski zespół muzyki cerkiewnej „Katapetasma” pod dyrekcją dr. Łukasza Hajduczeni.
Centralna, świąteczna św. Liturgia została odprawiona w głównej monasterskiej świątyni o godzinie 10.00. Świętej Liturgii przewodniczył Jego Ekscelencja arcybiskup lubelski i chełmski Abel w asyście arcybiskupa białostockiego i gdańskiego Jakuba, arcybiskupa wrocławski i szczecińskiego Jerzego, arcybiskupa przemyskiego i gorlickiego Paisjusza, arcybiskupa bielskiego Grzegorza, biskupa łódzkiego i poznańskiego Atanazego oraz biskupa supraskiego Andrzeja. Śpiewał chór alumnów i absolwentów Prawosławnego Seminarium Duchownego i Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej pod dyrekcją prof. Włodzimierza Wołosiuka. Nabożeństwo było transmitowane na żywo w programie pierwszym Telewizji Polskiej. Po czytaniu św. Ewangelii kazanie wygłosił archimandryta Włodzimier (Dejneko). Uroczystości zakończyły się procesją dookoła monasterskiej cerkwi z wezwaniami „Módl się za nas do Boga święty ojcze nasz Onufry, bowiem do ciebie uciekamy, szybki pomocniku i orędowniku dusz naszych”. Na zakończenie chór majestatycznie zaśpiewał „Mnogaja Leta”.
Ze słowem podziękowania do duchowieństwa i wiernych, a szczególnie do braci monasteru zwrócił się arcybiskup Abel. Imieninowe życzenia były osobiście skierowane do archimandryty Piotra, który tego dnia obchodzi pamięć swego niebiańskiego patrona św. Piotra Atoskiego. Święci Onufry i Piotr są wspominani jednego dnia i przestawiani na ikonach bardzo do siebie podobni, niejako złączeni wspólnotą ducha i pustelniczą praktyką.
W serdecznych słowach namiestnika brzmiały podziękowania, skierowany do wszystkich, którzy zapragnęli odwiedzić świętość prawosławia w Polsce-pradawny monaster w Jabłecznej i pomodlić się do wielkiego świętego Onufrego. Archimandryta Piotr dziękował Bractwu Młodzieży Prawosławnej, które jak co roku pomagało w organizacji święta, monasterskiej braci, wszystkim, którzy wpierają monaster.
bracia monasteru w Jabłecznej
zdjęcia: Viktoria Susidko, Aleksander Mokrauz
