Poczet parafii św. Michała Archanioła
Obecnie, jak sama nazwa wskazuje, jest dzielnicą Opola, ale przez całe wieki Półwieś była samodzielną miejscowością. Do Opola przyłączono ją w roku 1936. Nazwa Półwieś (niem. Halbendorf) pojawiła się po raz pierwszy w dokumentach z roku 1295 pod łacińską nazwą Dimidia Villa, a w roku 1336 została określona jako Media Villa.
Wspomniany dokument z roku 1295 zobowiązywał wymienione podopolskie wioski (m.in. Dimidia Villa) do płacenia należnej dziesięciny katedralnemu kościołowi św. Krzyża w Opolu. Stan ten trwał przez 650 lat i mieszkańcy Półwsi, nie posiadając własnej świątyni, często modlili się przy miejscowych kapliczkach. Najpopularniejsza z nich (dzisiaj już nieistniejąca) znajdowała się na posesji należącej do rodziny Hennek.
Parafia w Półwsi jest młoda, powstała w roku 1937 i wiązało się to z wybudowaniem nowej świątyni. Było to możliwe dzięki zabiegom i inicjatywie ks. prał. Józefa Kubisa, wielkiego budowniczego świątyń i oddanego społecznika, do dzisiaj cenionego przez opolan i pozostającego w ich pamięci. Parafia pw. św. Michała Archanioła w Półwsi została wydzielona z katedralnej para i Podwyższenia Krzyża Świętego w Opolu, sięgającej początkami XIII wieku. Wspomniany ks. Kubis był wówczas jej proboszczem.
Kościół św. Michała Archanioła w Opolu-Półwsi na starej pocztówce z ok. 1938 r.Fot. Wikimedia Commons | domena publiczna
Prałat Józef Kubis doprowadził do powołania siedmiu nowych parafii opolskich i wystawienia sześciu świątyń. Ostatnim jego dziełem był właśnie kościół św. Michała w Półwsi, wybudowany bardzo szybko, bo w ciągu 2 lat (1936-1937). Projektantem świątyni był architekt Anton Makros. W roku 1937 zakupiono do para i cztery dzwony, które jednak nie posłużyły jej długo. Już w roku 1940 faszystowski marszałek Hermann Göring kazał je zarekwirować i przetopić na cele wojskowe. Ostał się tylko najmniejszy, tzw. Dzwon zmarłych. Zdarzenie to ostudziło dalsze prace przy wyposażaniu wnętrza świątyni.
O dramatycznych losach parafian w okresie II wojny światowej i jeszcze gorszym ich losie podczas „wyzwalania” przez Armię Czerwoną sugestywnie napisał Anton Kulla w monografii „Półwieś i Bierkowice. 70 lat pod patronatem Michała Archanioła w Opolu-Półwsi 1937-2007” (Bonn 2007).
W okresie współczesnym należy odnotować wybudowanie w latach osiemdziesiątych XX wieku tzw. domu parafialnego, służącego edukacji religijnej, spotkaniom grup modlitewnych oraz innym inicjatywom parafian. Budynek świątyni z zewnątrz nie jest zbyt efektowny i finezyjny, za to posiada niezwykłe wnętrze o unikalnym klimacie duchowym.
Kościół św. Michała Archanioła w Opolu-Półwsi (2011). Fot. Daviidos – praca własna | Wikimedia Commons | CC BY-SA 3.0
Na zakończenie należy wspomnieć jeszcze o dwóch sprawach. Na terenie Półwsi znajduje się piękny cmentarz komunalny założony w roku 1931 według projektu berlińskiego architekta Gustava Allingera. Od roku 1990 w Opolu-Półwsi znajduje się też niewielkie więzienie (około 150 miejsc) – zakład poprawczy typu otwartego dla młodocianych oraz mężczyzn. Jego więźniowie aktywnie uczestniczą w pracach społecznych na rzecz lokalnej społeczności i biorą udział w życiu parafialnym.
Herbert Oleschko
Artykuł ukazał się w dwumiesięczniku „Któż jak Bóg” (1/2022)
