KARTKA Z KALENDARZA LITURGICZNEGO: 17 Sierpnia.

Przez jakiś czas pozostawał we Włoszech, aby tam przejąć się duchem zakonnym. Po powrocie do kraju (r. 1221) zakłada Jacek klasztor Świętej Trójcy w Krakowie; fundacja ta otrzymała ostateczne zatwierdzenie Stolicy Apostolskiej w r. 1227. I odtąd zaczyna się niezmordowana misyjna praca Św. Jacka nie tylko w Polsce, ale i na Rusi, i na Pomorzu. Niestrudzony misjonarz jest jednocześnie propagatorem czci i nabożeństwa do Najświętszego Sakramentu i do Matki Bożej. Jego świętość była już za życia potwierdzona cudami. Umarł w samo święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, 15 sierpnia 1257 r. w Krakowie, przy odmawianiu słów modlitwy Brewiarza: „W Ręce Twoje, Panie, polecam ducha mego!”

— Zastosowanie: Wieczorna modlitwa Kościoła, tzw. Kompleta, jest piękną modlitwą za konających, zwłaszcza w ostatniej części. Przejmujące są dwa obrazy śmierci, które przedstawia: oto Chrystus wisi na krzyżu i wymawia ostatnie swe słowa: „Ojcze, w Ręce Twoje polecam Ducha Mojego”. My powtarzając je za Nim oddajemy przed snem swoją duszę w Ręce Chrystusa; a uczynimy to również w chwili swej śmierci. Dla Św. Jacka słowa te były rzeczywiście modlitwą podczas konania. Drugi obraz — to sędziwy starzec Symeon śpiewający swój łabędzi śpiew: „Teraz, o Panie, (…) uwalniasz sługę twego w pokoju”. Jakże stosowne są te słowa w ustach umierającego Chrześcijanina!

Msza (Os justi) wspólna na uroczystość Wyznawców.

2. Jak Liturgia przedstawia męża sprawiedliwego?

Kościół jest wychowawcą charakterów chrześcijańskich, a właśnie uroczystości świętych podają wiele materiału wychowawczego. Słowa poruszają, ale przykłady porywają — mówi łacińskie przysłowie. Żywoty Świętych podają nam na każdy dzień głębokie wskazówki pedagogiczne. Ale i teksty wspólnych formularzy mszalnych są bardzo pouczające. W nich wyraził Kościół swój ideał życiowy. Podkreślmy wartości życiowe, jakie zawiera formularz mszalny „Os justi”. Liturgia nazywa Świętego (zarówno Męczennika, jak i Wyznawcę) sprawiedliwym (justus). Kieruje się on cnotą sprawiedliwości w stosunku do Boga, do bliźniego i do samego siebie. Bogu oddaje, co jest Bożego, a bliźniemu to, co mu się należy. W Introicie słyszymy, iż sprawiedliwy panuje nad swoim językiem; rozumie się, iż mowa jest jedynie strumykiem, biorącym swój początek z serca, ale właśnie to serce wypełnia miłość Boża. Św. Jakub Apostoł mówi: „Jeśli kto w słowie nie uchybia, ten jest mężem doskonałym” (Jak. 3, 2). — Lekcja wypowiada nową myśl: sprawiedliwy stoi ponad sprawami bieżącymi, ponad dobrami doczesnymi; stworzenia, a choćby złoto błyszczące to dla niego tylko środek do celu, a celem tym jest Bóg. Główną wadą naszą jest, iż zatrzymujemy się na tych środkach i z dóbr doczesnych robimy sobie bożków. Tylko święty posiada prawdziwą transcendentność, tzn. wyższość nad rzeczami. — Śpiew Alleluja mówi, iż każdy sprawiedliwy musi przejść przez ogień cierpienia. Tylko w ten sposób wytrzymawszy czas próby, może otrzymać wieniec żywota; nie ma świętości bez drogi krzyżowej. — Ewangelia wreszcie przedstawia sprawiedliwego jako sługę wyczekującego i czuwającego. Zbawiciel upatruje doskonałość w stanie ciągłej gotowości. Jak piękny jest ten obraz: „Niechaj biodra wasze będą przepasane i pochodnie gorejące w rękach waszych!” Tak właśnie czuwa święty i czeka, aż się rozlegnie kołatanie Pana. Pochodnia przedstawia światło Łaski Chrztu Świętego, a przepasane biodra oznaczają unikanie grzechu i oddanie się Bogu. — Z tym obrazem wprowadza nas Kościół do Ofiary Świętej. W Komunii Świętej rzeczywiście Pan puka i zastaje nas czuwających. W taki sposób każda Msza Święta jest jakby próbą rzeczywistego Jego przyjścia w godzinę śmierci. — Jak wielkie wartości życiowe tkwią w tych tekstach mszalnych!

Nie jest w mocy człowieka zatrzymać ducha

i nie ma mocy w dzień śmierci,

ani mu nie wolno odpoczywać, gdy nadchodzi wojna,

ani nie zbawi bezbożność bezbożnego.

Wszystko co zobaczyłem i przyłożyłem serce swe

do wszystkich dzieł, które się dzieją pod słońcem.

Czasem panuje człowiek nad człowiekiem na swoje nieszczęście.

Widziałem bezbożnych pogrzebanych,

którzy jeszcze za życia na miejscu świętym byli

i chwalono ich w mieście jako sprawiedliwych w uczynkach.

Ale i to marność jest.

Bo iż nierychło wydaje się wyrok przeciwko złym,

synowie człowieczy bez żadnej bojaźni popełniają zło.

Wszakże stąd, iż grzesznik stokroć zło popełnia,

a cierpliwie go znoszą,

ja wiem, iż tym dobrze będzie, którzy się Boga boją,

którzy się wstydzą oblicza jego.

Niech nie będzie dobrze bezbożnemu

i dni jego niech się nie przedłużają,

ale niech jako cień przemijają ci,

którzy się nie boją Oblicza Pańskiego” (8, 5-13).

„Pomnij na Stworzyciela twego za dni młodości twojej,

póki nie przyjdzie czas udręczenia

i nie nadejdą lata, o których mówić będziesz:

Nie podobają mi się;

póki się nie zaćmi słońce i światło, i księżyc, i gwiazdy…

kiedy drżeć będą stróże domu…” (12, 1-3),

„póki się nie przerwie sznur srebrny…

i rozbije się wiadro nad zdrojem…

i wróci się proch do ziemi swej, z której był,

a duch wróci się do Boga, który go dał.

Marność nad marnościami, rzekł Eklezjastes,

i wszystko marność” (12, 6-8).

Pod koniec streszcza Kaznodzieja wszystkie swoje nauki w jednym zdaniu:

„Końca mowy wszyscy razem słuchajmy:

Boga się bój i strzeż Przykazań Jego,

bo to jest cały człowiek;

wszystkie uczynki przywiedzie Bóg na sąd

za każdy występek, czy dobry czy zły on będzie” (12, 13-14).