KARTKA Z KALENDARZA LITURGICZNEGO: 13 Sierpnia.

Jest on autorem licznych dzieł, cieszących się wielkim uznaniem również w Kościele Wschodnim. Na szczęście, odszczepieństwo jego nie trwało długo. Razem z Papieżem Poncjanem, z którym wspóizawodniczył, został zesłany na wyspę śmierci” — Sardynię, gdzie obaj pomarli (r. 235). Zwłoki Św. Hipolita spoczęły na własnym jego cmentarzu, przy drodze Tyburtyńskiej, niedaleko kościoła Św. Wawrzyńca. Później przeniesiono je do klasztoru Odkupiciela na górze Letenano koło Rieti. Klasyczny jego posąg wykonany w marmurze znaleziono w katakumbach Św. Wawrzyńca.

2. Św. Kasjan.

Tego samego dnia w Imoli poniósł okrutną śmierć Święty Męczennik Kasjan. Skrępowano mu bowiem ręce na plecach i tak na rozkaz sędziego wydano własnym jego uczniom, aby mu zadali śmierć żelaznymi rylcami. Im słabsze były uklucia małych siepaczy, tym bardziej przeciągało się jego męczeństwo, ale też tym wspanialsza stała się palma męczeńska. Św. Kasjan poniósł śmierć w czasie prześladowania za cesarza Dioklecjana między rokiem 303 a 304 (Brewiarz). W Rawennie, w biskupiej kaplicy pałacowej znajduje się mozaika z V wieku, przedstawiająca tego Świętego.

Msza (Salus autem) wspólna na uroczystość wielu Męczenników.

3. Życie liturgiczne Chrześcijan Rzymskich w czasach poapostolskich.

Nas, Chrześcijan, nowoczesnych, razi niewątpliwie w opisie życia i charakteru Św. Hipolita to, iż popadł w zatarg z prawowitym Papieżem. Współcześni nie sądzili go tak surowo. Zresztą za Św. Augustynem możemy powiedzieć: Wszystkie gałęzie, które na drzewie były zbyt liczne i wybujałe, niebieski ogrodnik poprzycinał nożem męczeństwa. Dla miłośników Liturgii szczególną wartość przedstawia dzieło Św. Hipolita pt. Tradycja Apostolska; ukazuje bowiem nam liturgiczne życie Kościoła Rzymskiego w pierwszych wiekach. Możemy tu podkreślić trzy zagadnienia: Eucharystię, modlitwę Kościoła i czytanie Pisma Świętego. Codzienna Msza Święta podówczas nie była jeszcze znana; Ofiarę Świętą odprawiano w niedzielę, ale wierni otrzymywali Eucharystię i zanosili ją do swoich domów. Upominano ich przy tym: „Wszyscy starannie powinni zważać, aby żaden niewierny (poganin) nie spożywał Eucharystii, aby się do niej nie dostała mysz, i wreszcie aby żadna jej cząstka nie upadła lub nie uległa zepsuciu. Jest to Ciało Chrystusowe, które spożywają wszyscy wierni i którego nie powinno się poniewierać” (rozdz. 29). Chleb eucharystyczny nie różnił się wtedy zewnętrznie od chleba zwykłego.

Dalej upominano chrześcijan, aby często przychodzili do kościoła i słuchali nauki słowa Bożego. „Powinni zastanowić się nad tym, iż słuchają Boga, Który przemawia przez nauczyciela… Bogobojny Chrześcijanin niech pomyśli, jak wielką ponosi stratę, o ile się tam nie udaje, gdzie otrzymuje pouczenie o Wierze Świętej. A jeżeli przychodzi (wędrowny) nauczyciel, to niechaj nikt z was nie ociąga się z pójściem do kościoła… Usłyszysz to, o czym nie pomyślałeś, i skorzystasz z tego, czym przez usta nauczyciela obdarzy cię Duch Święty; w ten sposób wiara twoja wzmocni się przez słowa, które usłyszysz. Każdy więc niech się stara pójść do kościoła, tj. do miejsca, gdzie duch ożywia. Ale o ile któregoś dnia nie ma nauki, niech każdy weźmie u siebie do ręki Pismo Święte i niechaj czyta tyle i to, co mu się wydaje pożyteczne” (rozdz. 32).

Bardzo pouczające są jego uwagi o modlitwie wiernych. Dzięki nim widzimy, iż Chrześcijanie pierwszych wieków trzymali się w modlitwie tych samych godzin, które jeszcze i dziś przyjęte są w urzędowej modlitwie Kościoła, tj. w Brewiarzu. Pryma: „Wszyscy wierni, czy to mężczyźni, czy niewiasty, zanim po rannym wstaniu zabiorą się do pracy, powinni umyć ręce i modlić się do Boga”. Tercja: „Jeżeli jesteś w domu, módl się o trzeciej godzinie i wysławiaj Boga; o ile zaś o tej godzinie jesteś gdzie indziej, wówczas w sercu swoim pomódl się do Pana. W tym bowiem czasie widziano, jak Chrystus został przybity do krzyża”. Seksta: „W podobny sposób masz się znowu modlić o godzinie szóstej. Kiedy bowiem Chrystusa przybito do krzyża, nastały głębokie ciemności. Wówczas mamy odmawiać gorącą modlitwę, aby naśladować głos Tego, który się wtedy modlil” (Chrystusa w chwili zgonu). Nona: „O dziewiątej godzinie należy odprawić wielką modlitwę wysławiającą Boga. W tej właśnie godzinie przebito Bok Chrystusowy włócznią”. Nieszpory: „Raz jeszcze masz się pomodlić, zanim spoczniesz na łożu swoim”. Jutrznia: „A o północy powstań z łoża swego, obmyj się i módl się… o ile masz żonę, módlcie się wspólnie na przemian. o ile ona jeszcze nie jest wierzącą, odejdź na stronę, módl się, a potem wróć na swoje miejsce. Ale choćby gdy jesteś związany powinnością małżeńską, nie omieszkaj się modlić, gdyż jesteście bez winy…. Potrzeba, byśmy o tej godzinie raz jeszcze odprawiali modły… albowiem wtedy wszystko stworzenie spoczywa i Boga wysławia. Gwiazdy, drzewa i wody zdają się w ciszy odprawiać godzinę modlitwy. Całe zastępy Aniołów składają hold Bogu razem z duszami sprawiedliwych. Wszyscy o tej godzinie sławią Boga Wszechmogącego…” (Jest to niezwykle piękny wyjątek!). Laudesy: „Podobnie powstań w godzinie, kiedy kur zapieje i módl się znowu… Pełni nadziei czekamy na dzień wiecznej światłości, która nam na zawsze zabłyśnie przez powstanie z martwych”. Wszystkie godziny kanoniczne tych czasów oparte były na przeświadczeniu, iż Chrześcijanin codziennie powinien przeżywać Śmierć i Zmartwychwstanie Chrystusa. Każdy dzień był dla niego dniem zmartwychwstania i codziennego z Chrystusem współukrzyżowania.

Ten przykład pierwszych Chrześcijan powinien nas pobudzić do związania z życiem naszym Ofiary Mszy Świętej, Brewiarza i czytania Pisma Świętego.

„Wszystkie rzeczy mają swój czas,

i swym zamierzonym biegiem

przemija wszystko pod słońcem.

Czas rodzenia i czas umierania,

czas sadzenia i czas wyrywania tego, co zasadzono,

czas zabijania i czas leczenia,

czas rozwalania i czas budowania,

czas płaczu i czas śmiechu,

czas narzekania i czas tańczenia… (3, 1-4).

Poznałem, iż wszystkie sprawy, które Bóg uczynił,

trwają na wieki;

nie możemy nic przydać ani ująć tym rzeczom,

które Bóg uczynił, aby się go bano.

Co już było, to już teraz jest;

co będzie, już było,

a Bóg odnawia, co przeminęło” (3, 14-15).