Alt-religia alt-prawicy. Za co prawicowi populiści kochają Putina?

Odwołania do chrześcijaństwa są alt-prawicy przydatne do tworzenia odpowiedzi na wyzwania wojny kultur i cywilizacji, wojny przeciw tzw. tradycyjnym wartościom. Tyle iż – jeżeli spojrzeć na tę kwestię nie od strony polityki, ale religii – jest to odpowiedź głęboko fałszywa.

Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” lato 2025. W wolnym dostępie można przeczytać jedynie jego fragment. W całości jest otwarty tylko dla prenumeratorów naszego pisma i osób z wykupionym pakietem cyfrowym. Subskrypcję można kupić TUTAJ.

Świat chrześcijański umiera. Wygasa, jak wskazywał Marcin Kędzierski, „chrześcijańskie imaginarium”¹ – tyle iż to nie oznacza, iż umiera religia.

Od XIX wieku chrześcijaństwo jest stopniowo wypychane z przestrzeni publicznej najpierw przez polityczne mesjanizmy (marksizm czy nazizm, ale też nacjonalizm), a potem przez rozmaite wielkie projekty popkulturowe. Teraz zastępowane jest ono przez rozmaite formy alt-religijności, które – choć bardzo sprawnie posługują się terminologią religijną, choć odwołują się do chrześcijańskiego sztafażu, choć przebierają się w szaty obrony religijności i wielkiej tradycji Kościoła – to w istocie są ich zaprzeczeniem, a w najlepszym razie parodią.

To forma nowej – już postchrześcijańskiej – religijności, która przebrana jest w szaty starej europejskiej tradycji, z którą ma coraz mniej wspólnego. jeżeli szukać terminologii religijnej, to można by choćby powiedzieć, iż religijność ta jest – zachowując wszelkie proporcje i stosowną ostrożność teologiczną – antychrystyczna, bo przybiera maskę obrończyni Ewangelii, maskę mesjańską, by głosić poglądy i zachowania całkowicie sprzeczne z chrześcijaństwem.

Teksty w dziale Religia jako opium populistów powstały w ramach międzynarodowego projektu Misuse of Religion and Building Resilience [Nadużywanie religii i budowanie odporności], prowadzonego przez Czeską Akademię Chrześcijańską, który w Polsce koordynuje Laboratorium „Więzi”.

Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” lato 2025 jako część bloku tematycznego „Religia jako opium populistów”.
Pozostałe teksty bloku:
„Amerykanie w pułapce teologii dobrobytu”, Maria Rogaczewska w rozmowie z Karolem Grabiasem
Alexander Tyra, „Donald Trump – złoty cielec USA”