10 rzeczy, które warto wiedzieć o Kościele Katolickim w Libanie

Liban to nie tylko polityka i konflikty, ale także bogate katolickie dziedzictwo i niezliczone święte miejsca. Poznaj różnorodność Kościoła, rolę maronitów, a także pielgrzymkowe szlaki prowadzące przez ziemię św. Charbela.

Przeczytaj więcej o katolickiej wierze w Libanie, który Jan Paweł II nazwał „przesłaniem dla świata”.

źródło: Romy Haber | ACI Mena | 24 października 2024 | Fot. Fr. Sandy Habib Tekst został przetłumaczony i opracowany na podstawie oryginalnych materiałów źródłowych przez EWTN Polska. Dziękujemy, iż czytasz ten artykuł. jeżeli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się do newslettera.

W 1989 roku papież Jan Paweł II wydał list apostolski, w którym ostrzegał, iż „zniknięcie Libanu byłoby jednym z największych smutków świata” i iż jego ocalenie jest „jednym z najpilniejszych i najszlachetniejszych zadań” dla społeczności międzynarodowej.

Chociaż Liban często pojawia się w nagłówkach z powodu burzliwej polityki i konfliktów zbrojnych — w tym ostatnio, gdy napięcie między Hezbollahem a Izraelem wzrosło — jego bogate katolickie dziedzictwo, zarówno przeszłe, jak i obecne, często jest pomijane.

Oto 10 ważnych faktów dotyczących wiary katolickiej w Libanie:

1. Różnorodność Kościoła w Libanie

Pomimo swojego niewielkiego rozmiaru Liban jest domem dla 18 oficjalnie uznanych wyznań religijnych. W tym zróżnicowanym krajobrazie Kościół katolicki zajmuje ważne miejsce, obejmując kilka odrębnych obrządków i wspólnot, które przyczyniają się do duchowego dziedzictwa kraju.

W Libanie istnieje sześć głównych wspólnot katolickich, z których każda ma swoją unikalną historię, tradycje liturgiczne i dziedzictwo kulturowe: Kościół Maronicki, Melchicki, Ormiański, Syryjski, Chaldejski i Łaciński.

Uznając wyjątkową religijną różnorodność Libanu, papież Jan Paweł II słynnie powiedział, iż Liban to „więcej niż kraj; to przesłanie”.

2. Libańscy katolicy w liczbach

Procent chrześcijan w Libanie jest tematem debat, a szacunki różnią się. Często cytowana liczba sugeruje, iż chrześcijanie stanowią około 34% populacji (między 1,5 a 2 miliony), choć dokładność tych szacunków jest kwestionowana z powodu braku oficjalnych danych ze spisu ludności.

Największą grupą katolicką w Libanie jest Kościół Maronicki. Według Annuario Pontificio z 2015 roku, na świecie jest około 3,36 miliona katolików maronickich. Znaczne wspólnoty znajdują się w Argentynie (około 720 000), Brazylii (493 000), Meksyku (156 000) i Australii (150 000).

3. Ważna rola polityczna w Libanie

Katolicy, szczególnie katolicy maroniccy, odgrywają znaczącą rolę polityczną w Libanie ze względu na unikalny system wyznaniowy kraju, który przydziela władzę polityczną w oparciu o przynależność religijną.

Zgodnie z konstytucją libańską prezydent Libanu zawsze musi być maronickim katolikiem. Ponadto 128 miejsc w parlamencie jest równomiernie podzielonych między chrześcijan i muzułmanów/Druzów. Chrześcijanie, w tym maronici, grekokatolicy i inne wyznania, posiadają 64 miejsca, podczas gdy pozostałe 64 miejsca są zarezerwowane dla muzułmanów (zarówno sunnitów, jak i szyitów) oraz Druzów.

4. Prześladowania i polityczne zawirowania

Chrześcijanie libańscy doświadczali prześladowań na przestrzeni wieków, od Mameluków, którzy niszczyli kościoły i masakrowali chrześcijan, po Imperium Osmańskie, które zorganizowało wielki głód, zabijając jedną trzecią ludności.

W bardziej współczesnych czasach liderzy chrześcijańscy w Libanie byli celem przemocy. Libańska wojna domowa (1975–1990) doprowadziła do zamachów na kluczowych liderów chrześcijańskich, takich jak Baszir Dżemajel (1982), lider maronicki i wybrany prezydent, zabity za swoją rolę w opozycji wobec okupacji syryjskiej i palestyńskiej. W ostatnich latach wielu chrześcijańskich dziennikarzy i intelektualistów zostało zamordowanych za sprzeciw wobec wpływów zagranicznych.

5. Kluczowa rola historyczna

Katolicy w Libanie cieszyli się na przestrzeni historii wyjątkową autonomią na Bliskim Wschodzie, choćby podczas panowania islamskiego. Znani ze swojego silnego przywiązania do wolności, nieustannie sprzeciwiali się systemom podporządkowania, takim jak dhimmitude (status niemuzułmanów pod rządami muzułmańskimi), zachowując swoją niezależność i tożsamość przez wieki zmian.

Maronici odegrali kluczową rolę w oporze przeciwko władzy osmańskiej, angażując się w działania dyplomatyczne, militarne i polityczne. Po I wojnie światowej wspólnota maronicka pod przewodnictwem patriarchy Eliasza Piotra Hoayeka dążyła do utworzenia Wielkiego Libanu w 1920 roku pod mandatem francuskim.

6. Ziemia świętych

Liban nazywany jest „Ziemią Świętych” z powodu licznych świętych, którzy wywodzą się z jego historii. Najbardziej znanym libańskim świętym jest św. Charbel Makhlouf.

Monastycyzm od wieków stanowi fundament życia chrześcijańskiego w kraju. Mnisi i mniszki, żyjący w odosobnieniu w górach Libanu, chronili chrześcijaństwo w trudnych okresach.

7. Silna więź z Watykanem

Kościół maronicki powstał pod koniec IV wieku wokół św. Marona. W VIII wieku maronici przenieśli się w góry Libanu, żyjąc w odosobnieniu. Podczas krucjat nawiązali więzi z Kościołem łacińskim, a w 1182 roku oficjalnie zjednoczyli się z Rzymem.

W 1584 roku papież Grzegorz XIII założył Kolegium Maronickie w Rzymie. Absolwenci tego kolegium przyczynili się do szerzenia wiedzy o tradycji chrześcijańskiej Wschodu w Europie oraz podnieśli poziom wykształcenia duchowieństwa w Libanie.

8. Język Chrystusa zachowany

Chrześcijanie libańscy, szczególnie maronici, odegrali kluczową rolę w zachowaniu języka aramejskiego, którym posługiwał się Jezus Chrystus. Ten starożytny język jest chroniony dzięki liturgii maronickiej, która wciąż zawiera modlitwy i hymny w syryjsko-aramejskim.

9. Edukacja katolicka — fundament rozwoju Libanu

Katolickie szkoły w Libanie odegrały kluczową rolę w rozwoju edukacyjnym i kulturalnym kraju. Szkoły te, prowadzone przez różne zakony katolickie, takie jak jezuici, franciszkanie oraz duchowieństwo maronickie, oferują wysokiej jakości edukację opartą na wartościach chrześcijańskich. Znane instytucje, takie jak Uniwersytet Świętego Józefa (założony przez jezuitów w 1875 roku) i Uniwersytet Notre Dame-Louaize, są cenione za doskonałość akademicką.

10. Katolickie pielgrzymki — odkrywanie świętych miejsc Libanu

Liban oferuje wiele możliwości pielgrzymkowych, w tym Dolinę Qadisha, wpisaną na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, gdzie maroniccy mnisi żyją w odosobnieniu od wieków.

Annaya, gdzie pochowany jest św. Charbel, jest ważnym celem pielgrzymkowym, znanym z uzdrowień i cudów.

Innym popularnym miejscem jest Matka Boża Libanu w Harissie, gdzie imponująca statua Matki Bożej góruje nad Morzem Śródziemnym.