Żywot św. Kolumby, panny i męczennicy (17 września)

30. Grudnia.

Około roku 269 po narodzeniu Chrystusa siedział pewnego razu cesarz Aurelian w komnacie przy biurku. Miał właśnie podpisać nakaz krwawego prześladowania chrześcijan, gdy w tem nagle zabłysło i piorun uderzył o kilka kroków od niego. Głos samego Boga przemówił do serca jego. Lubo był gorliwym i zabobonnym bałwochwalcą, w początkach panowania był łaskawym dla chrześcijan i pozwalał im swobodnie wyznawać wiarę.

Naraz jednak zmienił postępowanie i lubo uderzenie piorunu, w którem powinien był widzieć przestrogę niebios, na niejaki czas wstrzymało ogłoszenie krwawego wyroku, za to później tem okrutniej go wykonywano. Kapłani pogańscy nie przestawali go burzyć przeciw chrześcijanom, a czerniąc wyznawców Chrystusa przed nim, doprowadzili go do tego, iż spokojny zresztą i miłujący pokój monarcha stał się zawziętym wrogiem swych najlepszych poddanych. W swej nienawiści i srogości posunął się tak daleko, iż sam na czele katów i siepaczy objeżdżał cały kraj, aby chrześcijan szukać, męczyć i zabijać. W tych wędrówkach doszedł do miasta Sens w Gallii (dzisiejszej Francyi) położonego, aby i tam tępić wiarę Chrystusową. Kilku wiernych, którzy wskutek jego rozkazu odsiadywyli więzienie, wyprowadzono na rynek, na którym wystawiono ołtarz pogański, i kazano im bić czołem przed stojącemi na ołtarzu bożyszczami.

Pomiędzy przeznaczonemi na śmierć chrześcijanami była urodziwa i ponętna dziewica imieniem Kolumbia. Była ona rodem z Hiszpanii i pochodziła z dom u szlacheckiego, ale żyjącego jeszcze w pogaństwie. Już jako maluczkie dziecię tak umiłowała Chrystusa, iż rodzice nigdy jej nie zdołali skłonić do oddawania czci bożkom. Nie mając w domu rodziców sposobności gruntownego i dokładnego poznania wiary chrześcijańskiej, uciekła z domu i przeniosła się z kilku towarzyszkami do miasta Vienne we Francyi.

Kolumbia liczyła wtedy lat szesnaście. Wyuczywszy się należycie prawd i artykułów Wiary św. i przyjąwszy Chrzest zamieszkała w mieście Sens, gdzie zamieszkawszy na ustroniu oddała się całkiem modlitwie i postom i budowała wszystkich życiem przykładnym. Stawiona przed trybunałem cesarza zwróciła na siebie powszechną uwagę pięknością oblicza i godnością wystąpienia. Aurelian zdumiony i oczarowany jej wdziękami przyzwał ją do stóp tronu i w te się słowa do niej odezwał: ,,Kolumbo, gołębico miła, jakże piękną, jak godną jesteś być małżonką pierwszego szlachcica! Zlitujże się nad młodziuchnem życiem i rzadką urodą ciała swego i złóż ofiarę bogom. Wywyższę cię po nad wszystkie dziewice, cała jaśnieć będziesz od złota i drogich kamieni. Porzuć wiarę Nazareńską, która poleca ubóztwo zaparcie się i pogardę niewiast. Piękność twa, Kolumbo, do wyższych celów przeznaczona. jeżeli oddasz cześć Jowiszowi, obiecuję cię wydać za własnego syna."

Kolumba wysłuchała tej przemowy skromnie i spokojnie. Potem, wzniósłszy wzrok do nieba, głośno zawołała wobec zgromadzonych rzeszy: ,,Już dawno mam Oblubieńca, fest On piękniejszym i o wiele milszym od twego syna, cesarzu! Nie dziw się przeto, iż ani nie przyjmię twej ofiary, ani nie uczczę twych bogów" Cesarz zapytał ciekawie, co to za Oblubieniec i otrzymał odpowiedź: ,,Po cóż pytasz?Jest to wspomniany przez ciebie Nazareńczyk, za którego gotowam życie oddać, czyli Chrystus a Zbawiciel mój."

Wtedy zapłonął gniewem Aurelian i wybuchnąwszy szyderczym śmiechem, rzekł: ,,Poczekajno piękna gołąbko, każę cię zaprowadzić do domu, w którym znikną wdzięki twej twarzyczki i zbruka się czystość twej duszy do tego stopnia, iż staniesz się obmierzłą swemu Oblubieńcowi." To rzekłszy, kazał ją zaprowadzić do domu nierządnic i porzucić na pastwę rozpustnym chłystkom. Wykonano rozkaz. Kolumba z trwogą i sercem bijącem wstąpiła w progi publicznego domu. Ale głos wewnętrzny mówił jej: ,,Nie lękaj się, będę przy tobie i zasłonię cię." Pełna ufności w Bogu, padła na kolana i poczęła się modlić. W tem wpadł do komnaty pogański młodzieniec, zwany Barucha. Dziewica pobladła, widząc groźne niebezpieczeństwo i głośno zakrzykła, gdy rozpustnik się na nią rzucił. Nagle otwarły się drzwi, wszedł do izby ogromny niedźwiedź i już podniósł łapę, aby Baruchę powalić o ziemię, ale przerażony młodzieniec ocalił się ucieczką, Kolumba nie wiedziała, co się stało; wolała jednak być pastwą żarłoczności niedźwiedzia, aniżeli postradać niewinność. Zdając się na wolą Bożą, sposobiła się na śmierć; niedźwiedź zaledwie okiem rzuciwszy na dziewicę, wyszedł z komnaty. Był on zamknięty w klatce wraz z innemi dzikiemi zwierzętami i miał wystąpić na igrzyskach, jakie miano wyprawić ludowi. Zerwawszy jednak łańcuch, wydobył się z klatki, wydostał się na ulicę i pojawił się w sam czas w komnacie, aby oswobodzić Kolumbę z rąk wszetecznika. Kolumba złożyła Bogu jak najgorętsze podzięki za wyswobodzenie z podwójnego niebezpieczeństwa i prosiła Go, aby jej nigdy nie odstępował.

Gdy doniesiono cesarzowi o zaszłym wypadku, nakazał spalić Kolumbę, jąko podejrzaną o czary. Natychmiast podpalono budynek, płomienia ogarnęły go w koło i już poczęły się cisnąć do alkierzyka, w którym klęczała pogrążona w modłach Kolumba. W tem przeciska się przez dym i płomienie jakiś młodzieniec, porywa silnym ramieniem dziewicę i wynosi ją z płonącego domu. Był to Barucha, który wstydząc się bezprawia, jakiego się poprzednio chciał dopuścić, postanowił Kolumbę ocalić, albo razem z nią śmierć ponieść.

Aurelian popadł w gniew niesłychany. Kazawszy świętą Dziewicę okrutnie skatować i wywlec na rusztowanie wydał na nią wyrok śmierci. Ściętą została wraz z Baruchą, który swój szlachetny czyn musiał życiem przypłacić. Ciało jej długo leżało niepogrzebione. Pewien niewidomy hrabia Autbert kazał się potajemnie zaprowadzić do miejsca, gdzie leżały święte zwłoki, i dotknąwszy ich ręką, natychmiast wzrok odzyskał. Wywdzięczając się za cud doznany, kazał ciało ze czcią pochować. W Sens wybudowano później na cześć Świętej klasztór i kościół, w którym święty biskup Tomasz lubił się codziennie modlić po nad grobem Kolumby.