Zakończenie nauki języka cerkiewnosłowiańskiego w Warszawie

We wtorek, 17 czerwca w warszawskim Centrum Kultury Prawosławnej zakończył się drugi rok kursu języka cerkiewnosłowiańskiego. Zajęcia odbywały się z błogosławieństwa Jego Eminencji metropolity Sawy. Prowadził je ihumen Pantelejmon (Karczewski).

Wzorem roku poprzedniego, przez cały rok akademicki 2024/2025 we wtorkowe wieczory w bibliotece warszawskiego CKP gromadzili się chętni do nauki języka cerkiewnosłowiańskiego. Wśród zainteresowanych znaleźli się reprezentanci różnych pokoleń. Nie zabrakło uczestników z poprzedniej edycji, pojawiło się też wielu nowych kursantów. W zależności od stopnia znajomości języka, w jednej z dwóch grup (podstawowej lub średniozaawansowanej) rozwijali umiejętność czytania i rozumienia wybranych tekstów liturgicznych, reguł modlitewnych czy fragmentów nabożeństw. Analizy treści wzbogacane były przez prowadzącego przystępnie przekazywanymi elementami wiedzy z zakresu gramatyki i słownictwa języka cerkiewnosłowiańskiego, a także licznymi anegdotami oraz ciekawostkami teologicznymi. Lekcje odbywały się nieodpłatnie.

Kurs uwieńczyło nabożeństwo dziękczynne odsłużone w kaplicy akademickiej świętych Cyryla i Metodego w Centrum Kultury Prawosławnej. Nabożeństwu przewodniczył dyrektor CKP ks. dr Andrzej Lewczak, a towarzyszył śpiew chóru pod dyrekcją protodiakona Rafała Dmitruka. Po nabożeństwie ks. Andrzej przekazał pozdrowienia i arcypasterskie błogosławieństwo Jego Eminencji metropolity Sawy. Skierował słowa uznania do prowadzącego zajęcia za zainicjowanie przedsięwzięcia oraz trud wnoszony w jego kontynuację, zaś do kursantów za zaangażowanie i chęć rozwoju. Uczestnicy wyrazili głęboką wdzięczność metropolicie Sawie za kolejne już błogosławieństwo na przeprowadzenie kursu, ks. dyrektorowi za udostępnienie infrastruktury, a ihumenowi Pantelejmonowi za możliwość zgłębiania bogactwa języka cerkiewnosłowiańskiego i myśli teologicznej oraz niezastąpioną atmosferę zajęć. Wszyscy zebrani wyrazili nadzieję, iż w nowym roku akademickim kurs będzie kontynuowany.

Język cerkiewnosłowiański powstał na bazie południowosłowiańskiego dialektu z okolic Tesalonik w IX wieku. Pierwszy jego alfabet (głagolicę) opracowali święci bracia Cyryl i Metody, a kolejny (cyrylicę) ich uczniowie. Święci prowadzili misję na ziemiach słowiańskich. Od tych czasów język cerkiewnosłowiański stał się językiem nabożeństwa i modlitwy, łączącym kraje Słowian. Jego bogata gramatyka i składnia, zbliżona pod wieloma względami do starej greki, pozwala na precyzję w wyrażaniu myśli teologicznej. Język cerkiewnosłowiański jest w sposób szczególny związany z ziemiami polskimi. Pierwszy znany rękopis w języku cerkiewnosłowiańskim na świecie przez lata przechowywany był w monasterze w Supraślu. Mowa o wpisanym na listę pamięci świata UNESCO Kodeksie Supraskim, którego tysiąclecie obchodzone było w zeszłym roku. Druk ksiąg w języku cerkiewnosłowiańskim również ściśle związany jest z Polską. Cyrylickie inkunabuły powstawały w Krakowie, w pierwszej cyrylickiej drukarni na świecie (1491), która została założona z inicjatywy szlachty prawosławnej przy dworze króla Kazimierza Jagiellończyka. w tej chwili język cerkiewnosłowiański jest żywym językiem modlitwy Cerkwi, a także przedmiotem wielu badań w licznych ośrodkach naukowych na całym świecie.

Anna Wawrzeniuk

zdjęcia: protodiakon Igor Kutovyi