Skawa – sprawozdanie z wykonanych prac na dzień 14.09.2024
Pragniemy przedstawić sprawozdanie z pracy przy organach kościele w Skawie. Zawiera ono stan opis stanu zastanego, zniszczeń i prowadzonych prac oraz fotografie. Zapraszamy do lektury.
Instrument w parafii NMP Wspomożenia Wiernych w Skawie (księża salezjanie) to organy, które zostały „skrzywdzone” podwójnie – raz biologicznie (drewnojady, pleśń, kurz, wilgoć, itp.), a drugi raz przez człowieka (firmy wykonujące serwisy i poprzednie remonty).
O ile na czynnik biologiczny nie mamy zbyt dużego wpływu, to na czynnik ludzki już tak, a to co zastaliśmy podczas oględzin i podczas prac warsztatowych przy organach wzbudziło w nas wielkie zaskoczenie, zażenowanie i smutek.
Jak można było tak potraktować instrument, parafię oraz parafian, którzy płacili za te „usługi”?
Wstępne ekspertyzy:
Po oględzinach instrumentu pod koniec 2022 roku (za czasów ks. Tadeusza Szamary i w obecności Wojciecha Gracza), stwierdzono, iż instrument jest ogólnie w złym stanie, a wiele elementów wymaga rekonstrukcji lub wymiany.
Całe organy były bardzo zanieczyszczone (fot. 1) wiele piszczałek zgniecionych, ubrudzonych farbą, ale przede wszystkim – zaatakowanych przez owady drewnożerne. Wiele dźwięków nie odzywało się wcale, a inne grały w nieodpowiednim momencie (po naciśnięciu jednego klawisza czasem grały dwa lub choćby trzy dźwięki). System powietrzny był niewydolny, a dmuchawa tłocząca powietrze ze strychu powodowała dodatkowe rozstrajanie się organów. Cała instalacja (kable, elektromagnesy, przekaźniki) groziła pożarem (fot 2 i 3). Trójfazowy przewód zasilający dmuchawę był wewnątrz dosłownie pokruszony.
Założenia pierwotne remontu:
Na początku 2023 roku została podpisana umowa, ramowy program prac obejmował między innymi:
– wymianę instalacji elektrycznej i elektromagnesów,
– renowację klawiatur,
– wymianę dmuchawy i remont miechów,
– czyszczenie wszystkich głosów,
– wymianę wszystkich mieszków,
– naprawę piszczałek oraz strojenie,
– zabezpieczenie przeciw drewnojadom.
Po demontażu sekcji pedału i miecha w czerwcu 2023 roku zauważono, iż skrzynia miecha nadaje się do wymiany (fot. 4), a wiatrownice sekcji pedału są bardzo zainfekowane przez drewnojady (fot. 5 i 6). Podjęto wtedy decyzję o wykonaniu ich oraz budowie nowej skrzyni miecha. Dokonano także analizy, dlaczego grało kilka dźwięków na raz (fot. 7). Okazało się, iż wklejone krzywo mieszki nachodziły na siebie, powodując odzywanie się kilku dźwięków, mimo iż naciskany był tylko jeden klawisz. Jest to niechlujstwo i niedbalstwo wykonawcy poprzedniego remontu, co jest przerażające biorąc pod uwagę, iż to jedna z podstawowych czynności serwisowych organów.
Rozszerzenie zakresu prac
Podczas zebrania rady parafialnej w dniu 31 sierpnia 2023 roku po analizie zniszczeń podjęto decyzję o wykonaniu nowych wiatrownic stożkowych oraz pomalowaniu piszczałek prospektowych, zaś pod koniec roku zdecydowano o dobudowaniu głosów językowych.
Ostateczna wersja i realizacja projektu
- Wiatrownice:
Od października 2023 do maja 2024 roku trwała budowa nowych wiatrownic (fot 8-10), na które składa się:
– kilka metrów sześciennych drewna,
– 5 płatów skóry owczej,
– wykonanie 1158 nowych zaworów (stożków) oraz skórowanie ich,
– wykonanie 1158 nowych drutów gwintowanych niemetrycznie (mosiądz),
– wykonanie 2306 nakrętek drewnianych i 1158 filczyków,
– wykonanie 1158 prowadnic oraz 2306 sztyftów prowadzących,
– wykonanie 40 nowych kloców piszczałkowych z litego drewna (łącznie ponad 1500 otworów wierconych, a następnie wypalanych oraz 1200 frezowanych kanałów, które tworzą skomplikowane siatki, tak aby powietrze trafiało do konkretnej piszczałki),
– wykonanie 20 nowych kancel tonowych (łącznie ponad 4000 otworów),
– wykonanie nowych mieszków ze skóry (ponad 1100 sztuk). Pierwotnie zakładano montaż mieszków z materiału sztucznego (polypel), jednak ostatecznie, na koszt firmy dopłacono różnicę do znacznie lepszych mieszków.
Wykonanie wiatrownic to bardzo czasochłonny proces, tym bardziej, iż musieliśmy uwzględnić dodatkowe głosy i przeprojektowanie organów, aby były bardziej ergonomiczne i łatwiejsze w serwisie.
Konieczne było także wykonanie częściowo nowych konstrukcji pod wiatrownice, gdyż stare były zniszczone biologicznie.
- Kontuar:
Jednoczesnie przeprowadzony został remont stołu gry, podczas którego:
– wymieniona została całkowicie instalacja elektryczna,
– wymieniono przewody,
– wykonano kapitalny remont obudowy (a nie tylko odświeżenie jak było w umowie) – na koszt naszej firmy,
– wykonano nowy pulpit (gratis),
– podczas remontu klawiatur wykonano klawisze chromatyczne z hebanu, a nie z plastiku jak zakładano (także różnica w cenie została pokryta na koszt firmy różnica).
Pierwotnie zakładano remont układu zasilaczowo-prostownikowego, jednak w cenie remontu wykonaliśmy nowy.
- Piszczałki:
Podczas prac przy piszczałkach ukazały się kolejne karygodne uszkodzenia spowodowane działalnością człowieka:
– pod warstwą farby olejnej ukryto zniszczone przez drewnojady elementy piszczałek (konieczne było dorobienie elementów do strojenia, toczonych stóp, a choćby części piszczałek).
Niektóre stopy naprawione były taśmą izolacyjną (fot. 11-15),
– piszczałki zostały pogięte (w ten sposób były strojone!) – w normalnych warunkach robi się to przy pomocy specjalnych narzędzi,
– uszczelnienia głosów wykonane były z papieru i kocyka, w tej chwili są ze skóry i filcu (fot. 16-18).
Prace montażowe i ich obecny stopień zaawansowania:
Kolejnym etapem było podłączenie całej instalacji elektrycznej oraz wykonanie w połowie nowego systemu powietrznego.
Wykonaliśmy także nieprzewidziane w kosztach kanały, które tłoczą powietrze i pomogą w lepszej pracy instrumentu.
Obecnie mamy zamontowaną całą sekcję pedału wraz z dodatkowym głosem Fagot 16′ sprowadzonym z Niemiec. Montujemy kolejne głosy, wykonaliśmy częściowe malowanie prospektu i remont wiatrownic prospektowych (pierwotnie nie planowano ich remontu). Pracujemy nad montażem całościowym instrumentu.
W najbliższym czasie rozpocznie się strojenie i inauguracja organów, po której zamieścimy nowe – bardziej szczegółowe sprawozdanie.
Pod koniec galerii zamieszczamy kilka fotografii przedstawiających obecny stanu prac.
Szanowni Parafianie!
Wiemy, iż przewidywany czas remontu się przedłużył, ale jakość wykonanego remontu traktujemy priorytetowo. Dodatkowe prace, które wykonaliśmy na koszt firmy szacowane są na około 30 tysięcy złotych(!)
W związku z powyższym pragniemy zaznaczyć, iż NIGDY nie podnieśliśmy ceny za remont. Biorąc pod uwagę powyższe, serdecznie prosimy Państwa o cierpliwość.
Do zobaczenia na inauguracji!
W wyrazami szacunku,
Tomasz Barcik i Michał Dźwigoń
Link do całości sprawozdania ze zdjęciami:
https://organmistrzostwo.pl/aktualnosci/skawa-sprawozdanie-z-wykonanych-prac-na-dzien-14092024,6
