W Częstochowie rekonstruowany jest przedwojenny pomnik Józefa Piłsudzkiego

4 godzin temu

Zdjęcie: Pomnik Józefa Piłsudzkiego

Społeczny Komitet Odbudowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Częstochowie przy ul. Krakowskiej 29 odbudowuje pomnik zniszczony w czasie wojny przez Niemców. Będzie ustawiony w oryginalnej lokalizacji – przy ul. Krakowskiej, na placu V Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza.

-mówi Jarosław Sobkowski, przewodniczący Społecznego Komitetu Odbudowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Częstochowie przy ul. Krakowskiej 29.

Częstochowa jako jedna z pierwszych miast, rok po śmierci Józefa Piłsudskiego, postanowiła upamiętnić wielkiego Polaka. Monument autorstwa częstochowskiego rzeźbiarza Stefana Policińskiego powstał w 1936 r. ze składek mieszkańców miasta. W komitecie budowy znaleźli się wtedy przedstawiciele władz miejskich, a także kościelnych – z biskupem Teodorem Kubiną na czele. Swoje datki wpłacali także zwykli obywatele, wdzięczni za zasługi marszałka.

Początkowo pomnik stanął przed gimnazjum męskim Towarzystwa Szkoły Społecznej przy ul. Sułkowskiego (dziś al. Jana Pawła II), ale 6 sierpnia 1937 r. zmieniono jego lokalizację na bardziej reprezentacyjną – przed nowym budynkiem szkolnym przy ul. Narutowicza 29 (dziś V Liceum Ogólnokształcące im. A. Mickiewicza przy ul. Krakowskiej 29).

Pomnik z okazałym cokołem miał około 10 metrów wysokości. Zyskał również plafon przedstawiający odznakę Pierwszej Brygady Legionów Józefa Piłsudskiego. W takiej formie przetrwał do wojny, podczas której okupanci hitlerowscy zajęli budynki szkolne na potrzeby jednostki żandarmerii oraz szpitala wojskowego. Prawdopodobnie w 1940 r. Niemcy nakazali zniszczenie pomnika. Zadanie polecili wykonać polskim robotnikom przymusowym. Los monumentu jest wciąż nieznany.

Po pomniku pozostał jedynie fundament. Lata PRL-u nie sprzyjały idei odbudowy pomnika Józefa Piłsudskiego. W listopadzie 1981 r. Klub Historyczny im. Józefa Piłsudskiego przy NSZZ „Solidarność” w Częstochowie powołał Społeczny Komitet Odbudowy Pomnika Marszałka, jednak po wprowadzeniu stanu wojennego władze odpowiedziały represjami i rekwizycją składek. Po upadku PRL pomnika nie odbudowano, powstał natomiast pomnik innego projektu zlokalizowany na pl. Biegańskiego.

5 grudnia 2017 roku, w 150. rocznicę urodzin Piłsudzkiego, grupa miłośników Częstochowy i pasjonatów historii, utworzyła stowarzyszenie: Społeczny Komitet Odbudowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Częstochowie przy ul. Krakowskiej 29. Cel, który został postawiony, to przywrócenie Częstochowie historycznego monumentu Józefa Piłsudskiego – pamiątki wdzięczności przodków za przywrócenie niepodległości Polski.

W maju 2018 roku, pod nadzorem archeologicznym, dokonano odkrywki w miejscu fundamentu pomnika. W gruzowisku odkryto plafon z symbolem Pierwszej Brygady Legionów – niegdyś element monumentu. Najpewniej zostawiony został tam celowo przez pracowników polskich, którzy uczestniczyli w rozbiórce. Plafon był zabezpieczony w piasku, aby nie uległ uszkodzeniu. Komitet odebrał to jako swoiste przesłanie pozostawione przez częstochowskich patriotów:

W związku z tym, iż pomnik umiejscowiony był na terenach należących w tej chwili do miasta, do możliwości rozpoczęcia prac rekonstrukcyjnych potrzebna była zgoda Rady Miasta Częstochowy, wyraziła zgodę na odbudowę pomnika Józefa Piłsudzkiego w dawnej formie i lokalizacji. Ustalone zostały jednak pewne warunki – podkreśla Jarosław Sobkowski:

W jakiej fazie znajduje się w tej chwili odbudowa pomnika, opowiada Jarosław Sobkowski:

Do ukończenia najbardziej kosztownej części pomnika, czyli figury Józefa Piłsudzkiego, potrzebne będzie wsparcie. Jak można tego wsparcia udzielić i na jakiego jego rodzaje liczy Społeczny Komitet Odbudowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Częstochowie przy ul. Krakowskiej 29? – odpowiada Jarosław Sobkowski:

„Jeśli Pan Bóg mi pozwoli być jeszcze kiedyś na Wawelu, to pójdę do grobów królewskich i pójdę też do grobu Marszałka. Wtedy przyszedłem na świat, kiedy szli na Warszawę bolszewicy, kiedy dokonał się Cud nad Wisłą, a jego narzędziem, narzędziem tego Cudu nad Wisłą: w znaczeniu militarnym był niewątpliwie Marszałek Piłsudski i cała polska armia. Raduję się, iż w suwerennej Polsce na nowo nabierają blasku i adekwatnego znaczenia patriotyczne idee, związane z obroną Ojczyzny, z Marszałkiem Józefem Piłsudskim” – mówił Jan Paweł II w Kielcach 3 lipca 1991 r. Nieco ponad sto lat temu Polacy dysponowali grupą wybitnych polityków, którzy z determinacją dążyli do niepodległości i potrafili wyzwolić w społeczeństwie polskim niezbędną energię. Postacią pierwszoplanową był w tym gronie Józef Piłsudski. Idea odbudowy pomnika przy ul. Krakowskiej w Częstochowie ma umocnić pamięć o wybitnej osobie, dzięki której możemy żyć w niepodległym kraju.

Natanael Brewczyński