W 86. rocznicę napaści ZSRR na Polskę – pogrzeb ofiar Katynia w Katedrze Polowej

Dziś, w 86. rocznicę sowieckiej agresji na Polskę, w Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie odbywa się państwowy pogrzeb szczątków Ofiar Zbrodni Katyńskiej. W krypcie świątyni zostanie złożonych 15 czaszek i kości Polaków, ofiar ludobójstwa dokonanego na rozkaz władz ZSRR.

źródło: IPN | wrzesień 2025 |
fot. IPN
Tekst został opracowany na podstawie oryginalnych materiałów źródłowych przez EWTN Polska.

Dziękujemy, iż czytasz ten artykuł. jeżeli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się do newslettera.

Uroczystość w Katedrze Polowej Wojska Polskiego, przygotowana z ceremoniałem wojskowym, jest nie tylko aktem godnego pochówku, ale i symbolicznym dopełnieniem historii, której początek sięga decyzji Biura Politycznego WKP(b) z 5 marca 1940 roku. To wówczas, w Moskwie, zapadła uchwała skazująca na śmierć nie mniej niż 21 768 obywateli polskich – oficerów Wojska Polskiego, funkcjonariuszy, urzędników i przedstawicieli elity intelektualnej. Mord ten, dokonany przez funkcjonariuszy NKWD, stanowi jedną z najbardziej dramatycznych zbrodni II wojny światowej, zaliczaną do kategorii zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości.

Podczas dzisiejszej uroczystości do podziemi Katedry Polowej zostanie złożonych w urnach 15 czaszek i kości zamordowanych Polaków. Dwanaście czaszek zostało odnalezionych w 1991 roku w czasie ekshumacji w Charkowie, a następnie przekazanych do Polski celem przeprowadzenia badań. Trzy kolejne, wraz z innym materiałem kostnym, znajdowały się dotychczas w zbiorach Muzeum Katyńskiego. Całość została zabezpieczona w ramach śledztwa prowadzonego przez Oddziałową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Zakończenie analiz pozwoliło na ostateczne podjęcie decyzji o ich godnym pochówku.

Śledztwo katyńskie, wszczęte 30 listopada 2004 roku przez prokuratorów IPN na skutek zawiadomień rodzin pomordowanych, koncentruje się na wszechstronnym wyjaśnieniu okoliczności zbrodni. Celem postępowania jest imienne ustalenie wszystkich ofiar, wskazanie miejsc ich kaźni i pochówku oraz określenie odpowiedzialności osób, które podjęły i wykonały decyzję z 5 marca 1940 r. Dotychczas przesłuchano ponad 4400 świadków, w większości członków rodzin pomordowanych, zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Prowadzone są także kwerendy archiwalne w kraju i na świecie, które pozwoliły zgromadzić obszerny materiał dowodowy – m.in. ponad 45 tysięcy kart akt ze śledztwa prowadzonego niegdyś przez rosyjską prokuraturę. Choć nie udało się uzyskać dostępu do wszystkich dokumentów, a część archiwów na Białorusi i w Rosji pozostaje zamknięta, postępowanie ma fundamentalne znaczenie dla odtworzenia przebiegu wydarzeń i zachowania prawdy historycznej.

Dzisiejszy pogrzeb ma więc wymiar symboliczny i państwowy. W krypcie warszawskiej świątyni znajdą spoczynek szczątki Polaków, którzy zostali zamordowani, bo stanowili elitę narodu. W ten sposób 86. rocznica sowieckiej agresji na Polskę staje się dniem upamiętnienia nie tylko początku okupacji wschodnich ziem II RP, ale także tragicznych skutków decyzji, jakie podjęto w Moskwie wiosną 1940 roku.