21 lipca br. w cerkwi Hagia Sophia w Białymstoku odbyły się uroczystości pogrzebowe zmarłego trzy dni wcześniej inż. arch. Michała Bałasza, projektanta licznych cerkwi prawosławnych i kościołów rzymskokatolickich, do ostatnich lat czynnego w swoim zawodzie architekta.
Pogrzeb poprzedziła św. Liturgia w tej samej świątyni. Dzień wcześniej wieczorem panichidę w Hagii Sophii w intencji Pana Michała, w asyście kilkunastu duchownych, odprawił arcybiskup białostocki i gdański Jakub.
Pogrzebowi zmarłego przewodniczył ks. mitrat Anatol Konach, proboszcz cerkwi Hagia Sophia, której projektantem był zmarły. Asystowało mu sześciu duchownych z białostockich parafii i Krakowa. Śpiewał chór pod kierownictwem dr. inż. arch. Andrzeja Tokajuka. W modlitwie uczestniczyła rodzina zmarłego na czele z jego żoną, architekci – wychowankowie zmarłego, przyjaciele i znajomi. Na pogrzeb przybył również były prezydent RP Aleksander Kwaśniewski, którego Pan Michał był wujem.
Na zakończenie obrzędu pogrzebu ks. mitrat Adam Sawicki odczytał list kondolencyjny, który na ręce najbliższych skierował metropolita warszawski i całej Polski Sawa. Zwierzchnik naszej Cerkwi napisał w nim:
„Ze smutkiem przyjąłem wiadomość o śmierci Pana Inżyniera Architekta Michała Bałasza – wybitnego i zasłużonego architekta w Europie, wspaniałego człowieka.
W ciągu trwającej ponad 70 lat pracy twórczej Pan Michał zaprojektował wiele prawosławnych świątyń, jak: cerkwie Mądrości Bożej, Zaśnięcia Matki Bożej i św. Pantelejmona w Białymstoku, Częstochowskiej Ikony Matki Bożej w Częstochowie, Zaśnięcia Matki Bożej w Bielsku Podlaskim, św. Anny w Boratyńcu Ruskim, Ikony Matki Bożej „Miłującej” w Czeremsze, Zaśnięcia Matki Bożej w Czyżach i św. Dymitra Sołuńskiego w Hajnówce. W latach 80. powierzono mu również opracowanie projektu rekonstrukcji soboru Zwiastowania Najświętszej Bogarodzicy monasteru w Supraślu. Z tego zadania wywiązał się znakomicie. Pan Michał był również autorem projektów kilku kościołów rzymskokatolickich: w Białymstoku, Parczewie i Sarnakach. Tym samym, na chwałę Bożą, z gorliwością, ale też nieskrywaną radością, pomnażał dane mu przez Boga talenty.
Osobiście poznałem Pana Michała na początku lat 80. ubiegłego wieku, kiedy byłem biskupem białostockim i gdańskim. Nasza kooperacja przebiegała bardzo owocnie. Pan Michał zawsze starał się uwzględniać nasze uwagi, projektując świątynie tak, aby były zarazem piękne, jak i funkcjonalne liturgicznie.
Panie Michale! Żegnając się z Tobą, zapewniamy o swojej modlitwie. Twoje imię zostało wpisane do synodika metropolii.
W dniu 19 lipca 2025 r. (sobota) odprawiona została w kaplicy metropolitalnej św. archanioła Michała w Warszawie św. Liturgia w intencji Zmarłego.
Najbliższą rodzinę Pana Michała proszę o przyjęcia wyrazów współczucia. Niech Wszechmiłosierny Bóg przyjmie jego duszę do miejsca spokoju i szczęśliwości, a nasza wdzięczna pamięć i modlitwa za niego niech realizowane są na wieki!
Wieczna Ci pamięć, Panie Inżynierze Architekcie Michale!”.
Po uroczystości w cerkwi Hagia Sophia kondukt pogrzebowy udał się na pobliski cmentarz parafii Wszystkich Świętych, gdzie miał miejsce pochówek. Przy grobie głos zabierali: prezydent Aleksander Kwaśniewski, zastępca prezydenta Białegostoku Marek Masalski, prof. arch. Jerzy Uścinowicz, przedstawiciele Kościoła rzymskokatolickiego i przyjaciół-architektów. Wszyscy w bardzo ciepłych słowach wspominali zmarłego, jego dokonania i nietuzinkową osobowość.
Wieczna pamięć, Panie Michale!
Tekst i zdjęcia: Jarosław Charkiewicz
