To najstarsze budowle w Polsce. Stoją od setek lat. Każdy Polak powinien je znać

Polska pełna jest średniowiecznych pałaców, gotyckich kościołów i dawnych klasztorów, ale tylko nieliczne budowle mogą pochwalić się naprawdę sędziwym wiekiem. Większość z nas kojarzy zamek na Wawelu, twierdzę w Malborku czy katedrę gnieźnieńską, ale to nie one znajdują się na liście najstarszych. Jeden z obiektów w tym zestawieniu ma niemal 900 lat, inny powstał na miejscu dawnego grodu, a jeszcze kolejny przez wieki był świadkiem wydarzeń kształtujących historię naszego kraju. Co ciekawe, wśród nich jest taki, który zmieniał się z biegiem czasu tak bardzo, iż przez długie lata sądzono, iż był po prostu częścią baszty.
Nie trzeba jechać do Rzymu czy Aten, by poczuć ciężar wieków - Polska również skrywa zabytki, które pamiętają początki państwowości, czasy Piastów, a choćby wcześniejsze grody plemienne. Choć nie zawsze przyciągają tłumy turystów, potrafią zaskoczyć historią i wyjątkową architekturą. Oto trzy budowle uznane za jedne z najstarszych w kraju.


REKLAMA


Zobacz wideo Koroniewska o wadach życia w Hiszpanii. "W Polsce czuję się bezpieczniej"


Granitem pisana historia – Rotunda św. Gotarda w Strzelinie. Niepozorna, a wyjątkowa
Na pierwszy rzut oka niepozorna, schowana w cieniu innych zabytków Dolnego Śląska. Rotunda św. Gotarda to prawdziwy skarb polskiej architektury romańskiej. Powstała najprawdopodobniej około 1140 roku i zbudowano ją z miejscowego, łamanego granitu - materiału, który nie należał do łatwych w obróbce. Mimo niewielkich rozmiarów (ma zaledwie 6,5 metra średnicy) przez wieki pełniła funkcję świątyni, a później dzwonnicy. Dwieście lat po jej wzniesieniu dobudowano nawę i niewielki kościółek, który lepiej odpowiadał potrzebom rosnącej wspólnoty wiernych. W czasach nowożytnych nabożeństwa odprawiali tu ewangelicy należący do mniejszości polskiej. Po II wojnie światowej budynek stał pusty, ale od 1992 roku należy do parafii katolickiej. Choć dziś nie pełni już tak reprezentacyjnej roli jak dawniej, stanowi ważne źródło wiedzy dla badaczy architektury i historii sztuki. Przez lata tak bardzo zmienił się jej kształt, iż niektórzy naukowcy uznawali ją za fragment dawnej baszty - co tylko pokazuje, jak głęboko zakorzeniona jest ona w miejskim krajobrazie Strzelina.


Archikatedra św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Niemy świadek historii Polski
Bazylika archikatedralna św. Jana Chrzciciela w Warszawie jest co prawda młodsza niż Rotunda św. Gotarda w Strzelinie, ale jej znaczenia dla historii Polski nie sposób przecenić. Murowany kościół powstał około 1390 roku w miejscu dawnej drewnianej kaplicy książęcej i gwałtownie stał się najważniejszą świątynią w stolicy. To tutaj koronowano monarchów, żegnano wybitne postaci życia publicznego i celebrowano wydarzenia istotne dla całego narodu.


W jej wnętrzu uchwalono Konstytucję 3 maja, kazania wygłaszał Piotr Skarga, a Władysław IV Waza składał przysięgę na pacta conventa. Mało kto pamięta, iż świątynia odegrała istotną rolę polityczną w XIV wieku -w 1338 roku na jej drzwiach przybito pozew przeciwko Zakonowi Krzyżackiemu. Rok później, w trakcie tak zwanego procesu warszawskiego, sąd papieski rozpatrywał tu skargę Królestwa Polskiego na działalność zakonników z Malborka. To historyczne wydarzenie pokazuje, iż katedra była nie tylko miejscem kultu, ale także świadkiem i niemym uczestnikiem kluczowych momentów w dziejach naszego kraju. Przez wieki budynek przeszedł wiele zmian. Po zawaleniu się wieży w XVII wieku zyskał nową, barokową fasadę. W XIX wieku przebudowano go w stylu neogotyku angielskiego. Niestety, podczas powstania warszawskiego został niemal doszczętnie zburzony. Odbudowano go dopiero w latach 1948-1956, wiernie rekonstruując gotycki pierwowzór. Dziś przyciąga zarówno wiernych, jak i turystów, którzy mogą podziwiać nie tylko jego wnętrze, ale także nowoczesną trasę edukacyjną w podziemiach. Wciąż jest to jedno z najważniejszych miejsc na mapie Warszawy - i jeden z symboli naszej historii.


Zamek, który przetrwał wszystko. Budowla powstała w XII wieku
Zamek Piastowski w Legnicy to jedna z najstarszych rezydencji w Polsce - jego początki sięgają końca XII wieku, kiedy to książę Henryk Brodaty postanowił wznieść tu swoją siedzibę. Na miejscu dawnego grodu Trzebowian powstała pierwsza murowana warownia na ziemiach polskich. Budowla przetrwała oblężenia Mongołów, ogromne pożary i zniszczenia wojenne. Obiekt już w średniowieczu imponował rozmachem: posiadał romańskie palatium, cylindryczne wieże, a choćby dwukondygnacyjną kaplicę, którą wzniesiono obok głównego budynku. W czasach nowożytnych był siedzibą kolejnych władz: piastowskich książąt, habsburskich starostów, urzędników pruskich i niemieckich. Zamek był wielokrotnie przebudowywany - w jego bryle można dziś dostrzec wpływy gotyku, renesansu, baroku i neorenesansu z XIX wieku. Szczególnie efektowna jest brama z bogato rzeźbionym portalem, przedstawiającym księcia Fryderyka II i jego żonę.
Źródło: travelin.pl, dolnoslaskie.naszemiasto.pl, zamkipolskie.com


Dziękujemy, iż przeczytałaś/eś nasz artykuł.


Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.