Boże Narodzenie to najbardziej radosny okres w roku. To magiczny czas radości, niepowtarzalnej atmosfery. Zapachu choinki i pierników oraz oczekiwania na prezenty, które przynosi święty Mikołaj. Tradycje świąteczne różnią się, ale łączy je przesłanie bycia razem i rodzinnego celebrowania tych wyjątkowych dni w roku
Buon Natale
Przenieśmy się do Włoch. Najważniejsze miejsce w Rzymie w okresie świątecznym to plac św. Piotra, na którym stałym punktem jest choinka i żłóbek. Zwyczaj ten wprowadził w 1982 roku Jan Paweł II, zyskując uznanie rzymian i turystów, którzy w tym czasie licznie odwiedzają Watykan.
Dla Włochów święta są ważnym wydarzeniem religijnym. Obchodzi się je podobnie jak w Polsce, ale występuje kilka różnic. Np. choinkę ubiera się już 8 grudnia, a rozbiera 6 stycznia, w święto Trzech Króli. Tradycja szopek sięga XII wieku – wtedy za sprawą św. Franciszka z Asyżu powstała pierwsza żywa szopka w Greccio. Włosi nie kultywują tak jak u nas tradycji wigilijnych, spotykają się na bardziej wystawnych kolacjach, natomiast o północy wyruszają na pasterkę. Najbardziej uroczysty jest pierwszy dzień świąt Bożego Narodzenia, kiedy biesiaduje się rodzinnie przez cały dzień. Ze słodyczy jada się tradycyjne babki panettone, pandoro z kremem czy ciasteczka cytrusowe.
Merry Christmas
Święta w Wielkiej Brytanii różnią się od naszych tradycji, ale to właśnie tam zrodził się zwyczaj wysyłania kartek świątecznych − pierwszą zaprojektował w 1846 roku John Horsley.
W wigilijny wieczór dzieci wieszają na kominkach specjalne skarpety na prezenty, których otwieranie celebrują następnego dnia. Święta zaczynają się 25 grudnia uroczystym obiadem − tradycyjnym pieczonym indykiem z nadzieniem, ziemniakami i karmelizowaną marchewką. Deser to obowiązkowy Christmas Pudding, podawany na gorąco z płonącym rumem. Angielskim zwyczajem są też Crackers, czyli duże kolorowe paczuszki w kształcie cukierków, w których można znaleźć niespodzianki, np. dowcipne wierszyki czy oryginalne drobiazgi.
Joyeux Noël
We Francji wigilia też nie jest celebrowana tak jak w Polsce, nie przestrzega się tu postu. Oprócz ostryg na stole pojawiają się pasztety z gęsich wątróbek, ślimaki czy indyk nadziewany kasztanami, a do posiłku wskazany jest toast z szampanem. Na deser serwuje się ciasto z kremem, a w niektórych regionach jest zwyczaj podawania 13 deserów, przeważnie owocowych.
Do tradycji należy też kalendarz adwentowy z czekoladkami. Prezenty otwiera się dopiero w pierwszy dzień świąt. 26 grudnia jest już normalnym dniem pracy.
Feliz Navidad
Boże Narodzenie w Hiszpanii to czas zabaw i radości. Mikołaj z prezentami tradycyjnie pojawia się 6 stycznia, w dzień Trzech Króli, ale w tej chwili zwyczaj ten nie jest przestrzegany. Stałym punktem świąt Bożego Narodzenia jest loteria El Gordo z bardzo wysoką główną wygraną, sięgającą miliona euro.
Na stołach w wigilię królują: szynka Serrano, owoce morza, głównie krewetki, jagnięcina, pieczony indyk, a na deser migdałowe ciasto z bitą śmietaną i kandyzowanymi owocami. Zamiast opłatkiem Hiszpanie dzielą się chałwą. Po obfitej kolacji spotykają się na placach, pięknie przystrojonych ulicach i bawią się do rana.
Święta poza Europą
W Ameryce w każdym stanie tradycje świąteczne mogą wyglądać nieco inaczej, ale atmosferę świąteczną można poczuć już na początku grudnia, kiedy zaczyna się gonitwa zakupowa. Najważniejsza jest choinka. Do tradycji należy wysyłanie kartek z życzeniami, ozdabianie domów kolorowymi lampkami, stroikami na drzwiach i dekoracjami świątecznymi oraz organizowanie konkursów na najładniej przystrojony dom. Atrybutem świątecznym są czerwone swetry z reniferem Rudolfem, elfami, gwiazdkami czy choinkami. Kwiat bożonarodzeniowy, znany u nas jako poinsecja lub gwiazda betlejemska, wywodzi się z USA i już dawno wpisał się w świąteczną tradycję w wielu częściach świata. Nie może zabraknąć też Santa Clausa, który pędzi na saniach ciągniętych przez renifery i wpada do domów przez komin.
Celebracja świat zaczyna się 25 grudnia rano, gdy cała rodzina, w piżamach, udaje się do salonu po prezenty. Potem celebruje się uroczysty obiad z faszerowanym indykiem z żurawinami, pieczoną szynką, purée ze słodkich ziemniaków i świątecznym puddingiem lub ciastem czekoladowym na deser. Po hucznym świętowaniu kusi spacer z rodziną i przyjaciółmi, aby podziwiać pięknie ozdobione domy i ulice.
Z kolei w Meksyku Boże Narodzenie jest kolorowe, radosne i gorące. Zaczyna się 12 grudnia świętem Matki Boskiej z Guadelupe − patronki kraju. Od 16 do 24 grudnia trwa Posados, kiedy to wspomina się wędrówkę świętej rodziny do Betlejem. Kolejny istotny dzień to 23 grudnia − La Noche de Rabanos (Noc Rzodkiewek) to wyjątkowe wydarzenie zapoczątkowane w 1897 roku. Powstają wówczas unikatowe figurki wyrzeźbione z rzodkiewek, wystawiane w konkursie rękodzielniczym, które w czasie świąt ozdabiają stoły. Domy dekorowane są czerwonymi i białymi gwiazdami betlejemskimi.
Wigilia rozpoczyna się późnym wieczorem bagietką posmarowaną pastą fasolową z nadzieniem z awokado, cebuli i chili. Potem serwuje się zupę na wołowinie z dodatkiem ziół i warzyw. Główne danie to indyk w czekoladzie, po którym na stół trafia flan, czyli rodzaj kremu jajecznego podawanego na zimno. Po uczcie świątecznej pora na „mszę Koguta”, która jest odpowiednikiem naszej pasterki. Nad morzem na plażach dzieci z rodzicami tworzą rzeźby z piasku związane z tradycjami świątecznymi. Są to dni pełne rodzinnego ciepła, radości, śpiewu i zabawy.
Niezależnie od tego, w jakim kraju będziemy przeżywać święta Bożego Narodzenia i jak odmienne będą tradycje, ważne, żeby spędzać je w radosnej, szczerej, niezapomnianej atmosferze. Wesołych świąt!
Anna Arwaniti