Śp. Papież Franciszek: Życie i dziedzictwo w służbie Ewangelii

Zmarł papież Franciszek. Wspominamy jego życie, pontyfikat i dziedzictwo w służbie ubogim, miłosierdziu i ekologii.

Więcej artykułów o Kościele, Polsce i Polakach znajdziesz na stronie głównej: ewtn.pl

Źródło: EWTN Polska| 14 kwietnia 2025 |
Photo credit: EWTN Polska
Jeśli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się do newslettera.

Śp. Papież Franciszek (1936–2025): Życie i dziedzictwo w służbie Ewangelii

21 kwietnia 2025, godz. 10:35 – Świat obiegła wstrząsająca wiadomość: w Poniedziałek Wielkanocny, o godz. 7:35 rano, w Domu Świętej Marty odszedł do Domu Ojca papież Franciszek, 266. Biskup Rzymu.

Odszedł w Poniedziałek Wielkanocny

Informację o śmierci Ojca Świętego przekazał o godz. 10:00 kardynał Kevin Farrell, kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego, w poruszającym oświadczeniu:

„Drodzy bracia i siostry, z głębokim smutkiem muszę ogłosić śmierć naszego Ojca Świętego Franciszka. O godzinie 7:35 dziś rano Biskup Rzymu Franciszek powrócił do Domu Ojca. Całe jego życie było poświęcone służbie Panu i Jego Kościołowi. Uczył nas, jak żyć wartościami Ewangelii wiernie, odważnie i z miłością powszechną, szczególnie w trosce o najuboższych i najbardziej zepchniętych na margines. Z ogromną wdzięcznością za przykład prawdziwego ucznia Pana Jezusa, polecamy duszę Papieża Franciszka nieskończonej miłosiernej miłości Boga Trójjedynego”.

W zaledwie dwie godziny po tej tragicznej wiadomości Kościół i świat pogrążyły się w żałobie, wspominając życie i dorobek jednego z najbardziej niezwykłych następców św. Piotra.

Nowy rozdział Kościoła

Jorge Mario Bergoglio, urodzony 17 grudnia 1936 roku w Buenos Aires, był pierwszym papieżem pochodzącym z Ameryki Łacińskiej i pierwszym jezuitą na Stolicy Piotrowej. Wybór na papieża 13 marca 2013 roku, po rezygnacji Benedykta XVI, otworzył nowy rozdział w historii Kościoła. Przyjmując imię Franciszek – na cześć św. Franciszka z Asyżu – zapowiedział pontyfikat naznaczony prostotą, miłosierdziem i troską o ubogich. Jego życie, od skromnych początków w Argentynie po posługę na tronie Piotrowym, było świadectwem ewangelicznej euforii i pokory.

Początki i powołanie

Jorge Bergoglio dorastał w rodzinie włoskich imigrantów, w atmosferze wiary i prostoty. Po ukończeniu studiów chemicznych, w wieku 21 lat wstąpił do Towarzystwa Jezusowego, gdzie formował się w duchu ignacjańskiej duchowości. Wyświęcony na kapłana w 1969 roku, gwałtownie dał się poznać jako człowiek głębokiej modlitwy i zaangażowania społecznego. Jako arcybiskup Buenos Aires (1998–2013) zasłynął z bliskości wobec ubogich, często odwiedzając slumsy i angażując się w dialog międzyreligijny. Jego styl życia – skromny, niemal ascetyczny – stał się znakiem rozpoznawczym przyszłego papieża.

Pontyfikat: Ewangelia w centrum

Pontyfikat Franciszka, trwający ponad 12 lat, był okresem dynamicznych zmian i powrotu do ewangelicznych korzeni Kościoła. W adhortacji Evangelii Gaudium (2013) przedstawił swoją wizję Kościoła jako „szpitala polowego”, który wychodzi na peryferie egzystencjalne i geograficzne, by nieść miłosierdzie. „Wolę Kościół poturbowany, poraniony i brudny, bo wyszedł na ulice, niż Kościół zamknięty i wygodny” – pisał, inspirując wiernych do odważnego świadectwa wiary.

Franciszek kładł nacisk na miłosierdzie jako klucz do chrześcijańskiego życia. W 2015 roku ogłosił Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia, podczas którego Bramy Święte otwarto nie tylko w Rzymie, ale i w diecezjach na całym świecie, symbolizując powszechność Bożego przebaczenia. Jego nauczanie, osadzone w teologii katolickiej, podkreślało, iż miłosierdzie jest „imieniem Boga” (Misericordiae Vultus, 2015).

Troska o ubogich i stworzenie

Papież Franciszek był głosem najsłabszych. W encyklice Laudato Si’ (2015) wezwał do troski o „wspólny dom” – Ziemię – łącząc ekologię z odpowiedzialnością za ubogich, którzy najbardziej cierpią z powodu zmian klimatycznych. Dokument ten, głęboko zakorzeniony w katolickiej nauce społecznej, stał się inspiracją na rzecz zrównoważonego rozwoju. Franciszek przypominał, iż „wszystko jest ze sobą powiązane”, a troska o stworzenie jest aktem miłości wobec Boga i bliźniego.

Jego liczne podróże apostolskie – od slumsów Manili po obozy uchodźców w Lesbos – były świadectwem solidarności z wykluczonymi. W Polsce, podczas Światowych Dni Młodzieży w Krakowie (2016), zachęcał młodych do budowania „kultury spotkania” i odrzucenia obojętności. „Nie bójcie się być miłosiernymi” – mówił, wskazując na Chrystusa jako źródło nadziei.

Zobacz ostatnie publiczne zdjęcia Franciszka z Niedzieli Zmartwychwstania (Msza święta i Błogosławieństwo Urbi et Orbi):

Fot. Daniel Ibáñez

Reforma Kościoła

Franciszek dążył do reformy struktur kościelnych, by uczynić je bardziej przejrzystymi i służebnymi. Konstytucja apostolska Praedicate Evangelium (2022) zreorganizowała Kurię Rzymską, kładąc nacisk na misyjność Kościoła. Papież promował synodalność, zachęcając do większego udziału świeckich i kobiet w życiu Kościoła. Jego działania, choć spotykały się z oporem, były wyrazem posłuszeństwa Duchowi Świętemu.

Duchowość ignacjańska

Jako jezuita, Franciszek czerpał z duchowości św. Ignacego Loyoli, kładąc nacisk na rozeznawanie, modlitwę i towarzyszenie. Jego codzienne homilie w Domu Świętej Marty były prostymi, ale głębokimi refleksjami nad Słowem Bożym, które trafiały do serc wiernych na całym świecie. „Jezus jest blisko, idzie z nami” – powtarzał, wskazując na Boga, który nie pozostawia człowieka samego w cierpieniu.

Choroba i ostatnie dni

Ostatnie lata pontyfikatu naznaczone były problemami zdrowotnymi. W 2025 roku papież zmagał się z polimikrobiologiczną infekcją dróg oddechowych, co wymagało hospitalizacji i rekonwalescencji. Mimo to, jak informuje Vatican News, starał się uczestniczyć w obchodach Wielkiego Tygodnia, m.in. odwiedzając więzienie Regina Coeli w Wielki Czwartek. Jego wytrwałość w cierpieniu była świadectwem wiary w Zmartwychwstałego.

Dziedzictwo

Papież Franciszek pozostawia Kościół ubogacony swoim nauczaniem i przykładem. Jak podkreśla Niedziela.pl, jego pontyfikat był „pełen podróży, reform, dokumentów, restrukturyzacji instytucji kościelnych, zaangażowania na rzecz pokoju, ubogich i migrantów”. Katolicka Agencja Informacyjna (KAI) przypomina jego bliskość wobec wiernych, czego dowodem były liczne gesty, jak pozdrowienie pielgrzymów w bazylice św. Piotra jeszcze w kwietniu 2025 roku. Gość Niedzielny wskazuje na jego odwagę w obronie życia, m.in. w krytyce aborcji i in vitro, zawsze w duchu ewangelicznego współczucia.

Franciszek uczył, iż Kościół jest wspólnotą grzeszników wezwaną do świętości. Jego słowa z Evangelii Gaudium pozostają testamentem:

„Radość Ewangelii napełnia serce oraz całe życie tych, którzy spotykają się z Jezusem”. W teologii katolickiej, którą tak wiernie głosił, śmierć jest przejściem do pełni życia w Bogu. Dziś, w ciszy żałoby, polecamy jego duszę miłosiernemu Bogu, prosząc: „Boże, daj Twojemu słudze Franciszkowi udział w zwycięstwie Chrystusa nad śmiercią, aby mógł na wieki oglądać Ciebie, swojego Stwórcę i Odkupiciela. Amen.”

Źródła: Vatican News, Niedziela.pl, Gość Niedzielny, Katolicka Agencja Informacyjna (KAI), posty na platformie X.

słowa kluczowe: Papież Franciszek, śmierć papieża, pontyfikat Franciszka, miłosierdzie, Laudato Si,