1 godzina temu
Adwent to szkoła cierpliwości, ale i szkoła nadziei aktywnej. Psalm 122 przypomina nam, iż nasza duchowa wędrówka to nie samotny marsz przez pustynię. Idziemy razem – ze świętymi i grzesznikami – wskazuje o. Piotr Kwiatek, kapucyn, doktor psychologii, inicjator psalmoterapii w komentarzu Centrum Heschela KUL do psalmu 122 śpiewanego w Pierwszą Niedzielę Adwentu 30 listopada.
Jak przypomina o. Kwiatek, na początku Adwentu „w kościele zapala się pierwsza świeca, a my, zanurzeni w szarym mroku codzienności, powoli budzimy się do czujności. To nie jest nagłe zrywanie się, ale łagodny, duszpasterski alarm: ‘Przebudź się, ale nie zapomnij, iż możesz się cieszyć’”.
Adwent na progu
„Liturgia ma w sobie coś z genialnego, mądrego nauczyciela: co roku wraca do tych samych Słów, ale za każdym razem pokazuje je w zupełnie innym świetle” – pisze autor psalmoterapii. Psalm 122 nazywa „zaskakująco aktualnym lustrem naszego wewnętrznego pielgrzymowania”. Wskazuje, iż „to opowieść o euforii z drogi, o shalom (pokoju) jako celu i drodze zarazem, a także o wspólnocie, która nas niesie, gdy siły słabną. Jest w nim zawarta także ta dziwna, paradoksalna prawda wiary: iż już stoimy u celu, choć wciąż jesteśmy w drodze”.
Radość z zapowiedzi (Ps 122, 1b-2)
O. Kwatek, komentując fragment psalmu – „Ucieszyłem się, gdy mi powiedziano: ‘Pójdziemy do domu Pana’. Już stoją nasze stopy w twoich bramach, Jeruzalem” – zaznacza, iż „to zdanie mówi wszystko o naturze adwentowej radości. To nie jest euforia z posiadania – z Bożego Narodzenia, które już się dokonało, ale euforia z zapowiedzi”. Dodaje, iż psychologia pozytywna od lat potwierdza biblijne doświadczenie: „ludzie czerpią szczęście nie tylko z samego zrealizowania celu, co z procesu przygotowania do niego”. Poza tym „Adwent to czas, kiedy Kościół daje nam duszpasterskie pozwolenie: możesz się cieszyć już teraz, bo coś Wielkiego się zbliża”. „Dziś, w kulturze natychmiastowej gratyfikacji, umiejętność cieszenia się oczekiwaniem jest darem kontrkultury. Kto potrafi czekać z nadzieją, ten nie jest niewolnikiem ekranu ani powiadomień” – pisze komentator psalmu dla Centrum Heschela KUL.
O. Piotr Kwiatek podkreśla, iż z psalmu 122 wybrzmiewa „głęboki wymiar wspólnotowy”, o czym świadczy słowo: „Pójdziemy…”. Ponadto „psalmista jakby jednocześnie wspomina, wyobraża sobie i przeżywa. I właśnie w tym dziwnym napięciu mieści się cała tajemnica wiary: żyjemy w tym, co już, i w tym, co jeszcze nie. Adwent to czas pomiędzy. Stoimy na progu”.
Rzemieślnicy Shalom (Ps 122, 6-7)
„Proście o pokój dla Jeruzalem: Niech żyją w pokoju, którzy cię miłują. Niech pokój panuje w twych murach, a pomyślność w twoich pałacach” – ten fragment autor psalmoterapii określa jako „serce psalmu, jego punkt kulminacyjny i jednocześnie klucz do Adwentu. Przypomina, iż słowo hebrajskie Shalom znaczy o wiele więcej niż tylko brak wojny; „to pełnia, harmonia, integralność i dobrostan na każdym poziomie: ciała, ducha, relacji i życia społecznego” – pisze kapucyn. „Idąc ku Bogu, zawsze wchodzimy w przestrzeń Shalom, choćby jeżeli nasze wnętrze wciąż drży od niepokoju” – wskazuje.
O. Piotr Kwiatek dodaje, iż dziś słowa psalmu o pokoju brzmią bardzo wymownie. „Gdy patrzymy na obrazy z Jerozolimy, Gazy, Betlejem, miejsc, które znamy z Ewangelii, a które znów płoną – modlitwa psalmisty przestaje być metaforą” – podkreśla i dodaje: „psalm 122 nie jest więc modlitwą o geopolityczny rozejm, ale o przemianę świata zaczynającą się od środka: od tego, by pokój zamieszkał w człowieku”. Poza tym „psalmista wzywa do modlitwy o pokój, ale nie w sposób bierny”. Słowo „proście” to „czynność wymagająca wysiłku, a nieraz i duchowej walki”.
Pokój dla Braci (Ps 122, 8-9)
„Ze względu na moich braci i przyjaciół będę wołał: «Pokój z tobą!» Ze względu na dom Pana, Boga naszego, modlę się o dobro dla ciebie” – komentując te słowa psalmu o. Piotr Kwiatek wskazał: „To nie jest modlitwa egoisty. To modlitwa człowieka, który w głębi serca rozumie: moje zbawienie wiąże się z twoim. W tradycji katolickiej mówimy o communio sanctorum – wspólnocie świętych, ale i grzeszników, bo wszyscy jesteśmy w drodze”.
„W Adwencie, kiedy świat pędzi w horyzontalnym pędzie konsumpcji, psalm przypomina: prawdziwa euforia rodzi się w pionie – w modlitwie – i w poziomie – w trosce o drugiego. Nie musisz ratować świata – zaznacza kapucyn. – Wystarczy, iż dziś, w myślach, pomodlisz się szczerze za kogoś, kogo trudno ci kochać. To też jest przygotowanie drogi Panu. To budowanie pokoju w małych, ale fundamentalnych pęknięciach naszego życia.
Adwent szkołą cierpliwości i aktywnej nadziei
Towarzysząca okresowi Adwentu „radość nie czeka na koniec drogi. Ona jest w każdym kroku. W zapowiedzi, w oczekiwaniu, w samym fakcie, iż idziemy i iż nie poddaliśmy się oraz iż wciąż wierzymy, mimo wszystko”.
Jak przypomina komentator psalmu dla Centrum Heschela KUL „pokój nie jest czymś, co dostajemy w prezencie pod choinkę. Pokój wymaga pracy wewnętrznej i zewnętrznej. To shalom: pełnia, integralność, harmonia”.
Autor psalmoterapii zachęca, aby w Adwencie nie próbować być idealnym. Pisze: „Nie próbuj robić wszystkiego. Wybierz jedno – jedną relację do uzdrowienia, jeden obszar, w którym szukasz pokoju, jedną osobę, za którą będziesz się modlić. I rób to konsekwentnie. Dzień po dniu. Bo Adwent to nie sprint. To marsz, długi, powolny, czasem męczący. Jednak w końcu – obiecuje nam psalm – staniemy. Staniemy w bramach Jeruzalem. I wtedy zrozumiemy, iż cała droga była już częścią celu”.
Podsumowując, o. Kwiatek zachęca: „Nie czekaj na moment, gdy wszystko się ułoży, gdy wreszcie dotrzesz, gdy w końcu będziesz gotowy. Ciesz się teraz. Z tego, iż idziesz. Z tego, iż ktoś idzie obok. Z tego, iż Bóg czeka na końcu – ale też towarzyszy ci w każdym kroku”.
Piotr Kwiatek OFMCap – doktor psychologii, kapłan i zakonnik Krakowskiej Prowincji Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów. Ukończył trzyletni program terapii Gestalt w Filadelfii (USA). Ponadto odbył szkolenie w Instytucie Alberta Ellisa z Racjonalno-Emotywnej Terapii Behawioralnej (REBT) w Nowym Jorku. Prowadzi zajęcia z interwencji pozytywnych na Uniwersytecie SWPS – studia rekomendowane przez założyciela nurtu psychologii pozytywnej, prof. Martina E.P. Seligmana.
Jest autorem książek z serii psychologia pozytywna i wiara oraz „Psalmoterapia” i „Zeszyt ćwiczeń do psalmów”. Twórca darmowej aplikacji „Dobroteka 2.0” wzmacniającej dobrostan, więcej: www.piotrkwiatek.com
Centrum Heschela KUL
