(Fot: Przemienienie Pańskie" (fragm.), mal. Rafael Santi)
W większości polskich miast znajdują się parafie pod
wezwaniem Przemienienia Pańskiego. Niewielu wiernych pamięta jednak
jakie święto obchodzimy szóstego dnia sierpnia. Przypomnijmy zatem czym
była transfiguracja, gdzie do niej doszło i co oznaczała.
1. Czym jest transfiguracja?
Słowo transfiguracja wywodzi się z łacińskich słów trans (oznaczającego inny) oraz figrua (co oznacza kształt).
Łatwo więc dojść do wniosku, iż transfiguracja oznacza po prostu zmianę
kształtu – znakomicie oddaje to przyjęte przez kościół polskie słowo przemienienie.
W wielu językach do dziś święto Przemienienia Pańskiego nazywa się
właśnie transfiguracją – między innymi w języku angielskim,
hiszpańskim, francuskim czy włoskim. Polski Kościół zdecydował kilkaset
lat temu o używaniu słowa przemienienie, ale w języku teologów transfiguracja wciąż funkcjonuje.
To właśnie to wydarzenie – Transfigurację, a więc Przemienienie Pana Jezusa – opisują Ewangelie odczytywane szóstego sierpnia.
2. Jak Ewangelie opisują Przemienienie Pańskie?
Apostołowie Łukasz, Marek i Mateusz piszą, iż w kilka dni po
wyznaniu Chrystusa, iż zostanie zamordowany, ale zmartwychwstanie, Pan
wziął ze sobą na górę Piotra, Jana i Jakuba. Tam dokonało się
przemienienie – gdy Pan Jezus się modlił jego twarz stała się
promieniejąca a jego odzienie lśniąco białe tak jak żaden na ziemi folusznik wybielić nie zdoła (Mk
9, 3). Wtedy ukazali się uczniom wokół Jezusa Eliasz z Mojżeszem, z
którymi Ten rozmawiał (Mt, 17, 3). Święty Piotr odezwał się wówczas
proponując zbudowanie dla nich trzech namiotów (Łk, 9, 33). Nagle, z
obłoków rozległ się głos To jest mój Syn umiłowany, w którym mam upodobanie, Jego słuchajcie! (Mt 17, 5).
Uczniowie słysząc głos Boga przestraszyli się i padli na twarz, po czym Chrystus zbliżył się do nich i powiedział Nie lękajcie się. A wokół niego nie było już nikogo prócz uczniów.
3. Po co dokonało się Przemienienie?
Na to pytanie dokładnie odpowiada Katechizm Kościoła Katolickiego, w punkcie 568: Przemienienie
Chrystusa ma na celu umocnienie wiary Apostołów ze względu na przyszłą
mękę, wyjście na „wysoką górę” jest przygotowaniem do wejścia na
Kalwarię. Chrystus, Głowa Kościoła, ukazuje to, co zawiera Jego Ciało i
czym promieniuje w sakramentach: „nadzieję chwały” (Kol 1, 27).
Przemienienie było więc przygotowaniem uczniów na
bolesną godzinę Męki, by nie ulegli zgorszeniu krzyża, by mieli pewność
wywiedzioną także z nadprzyrodzonych źródeł.
4. Gdzie doszło do Przemienienia?
Ewangelie mówią o wysokiej górze na której wydarzenie to miało
miejsce, żadna z relacji Apostołów nie wskazuje jednak jej nazwy.
Tradycja chrześcijańska mówi jednak o górze Tabor – była ona wcześniej
wielokrotnie wspominana w Starym Testamencie. Wymieniał ją prorok Samuel
w swojej mowie do króla Saula, odnosili się do niej także prorocy
Jeremiasz, Ozeasz oraz autorzy Księgi Psalmów.
5. Dlaczego Panu Jezusowi towarzyszy Mojżesz i Eliasz?
Pojawiające się u boku Chrystusa postacie ze Starego Testamentu
reprezentują dwa główne składniki Starego Przymierza – Mojżesz
symbolizuje Prawo, a Eliasz uważany był za największego z Proroków.
Prawo i Proroctwa znane Żydom miały się zbiec w osobie Jezusa Chrystusa
wraz z Jego śmiercią i zmartwychwstaniem.
To symboliczne towarzystwo Chrystusa miało dodać pewności
apostołom, ze jest On Synem Bożym. Ewangelista zauważa, iż Pan Jezus
nawiązywał do tego raz jeszcze, już po swoim zmartwychwstaniu, kiedy zaczynając od Mojżesza poprzez wszystkich proroków wykładał im, co we wszystkich Pismach odnosiło się do Niego (Łk 24, 27).
6. Przemienienie
opisują Ewangeliści Łukasz, Mateusz i Marek, tymczasem na górze z
Chrystusem byli inni uczniowie. Czy zachowały się ich wypowiedzi na ten
temat?
W swym drugim liście święty Piotr dokładnie potwierdza to, co wcześniej prawdopodobnie opowiedział pozostałym apostołom: Nie
za wymyślonymi bowiem mitami postępowaliśmy wtedy, gdy daliśmy wam
poznać moc i przyjście Pana naszego, Jezusa Chrystusa, ale jako naoczni
świadkowie Jego wielkości. Otrzymał bowiem od Boga Ojca cześć i chwałę,
gdy taki oto głos Go doszedł od wspaniałego Majestatu: To jest mój Syn
umiłowany, w którym sobie upodobałem. I słyszeliśmy, jak ten głos
doszedł z nieba, kiedy z Nim razem byliśmy na górze świętej (2P, 1, 16-18).
7. Czego uczy nas Przemienienie Pańskie?
Transfiguracja była przede wszystkim wyjawieniem apostołom
boskiego, nadprzyrodzonego majestatu. Egzegeci biblijni podkreślają
także często, iż to doświadczenie apostołów trwało niezwykle krótko,
przez moment. To symboliczne wskazanie, iż nasza wiara rzadko sprowadza
się tylko do doświadczeń mistycznych.