Papież: wiara i rozum idą ze sobą w parze

– Uniwersytety katolickie nie są tylko instytucjami przekazującymi wiedzę, ale powinny być „drogami rozumu ku Bogu” – przypomniał papież podczas 28. Zgromadzenia Ogólnego Międzynarodowej Federacji Uniwersytetów Katolickich. Papież podkreślił, iż ta duchowa zasada stanowi fundament sensu nauki i przestrzegł przed uleganiem pozornie atrakcyjnym, ale płytkim ideologiom.

źródło: Vatican News | lipiec 2025 |
fot. Aciprensa
Tekst został opracowany na podstawie oryginalnych materiałów źródłowych przez EWTN Polska.

Dziękujemy, iż czytasz ten artykuł. jeżeli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się do newslettera.

Papież Leon XIV nawiązał do hasła tegorocznych obrad w meksykańskiej Guadalajarze – „Katolickie uniwersytety – choreografowie wiedzy”. „Jest to bardzo piękne przesłanie, które wzywa do harmonii, jedności, dynamiki i radości” – podkreślił papież. Równocześnie zwrócił uwagę, iż to również okazja do zadania sobie pytania „za jaką muzyką podążamy”. „W naszych czasach, być może bardziej niż kiedykolwiek wcześniej, mnożą się ‘śpiewy syren’ – atrakcyjne przez swoją nowość, popularność czy pozorne poczucie bezpieczeństwa” – przestrzegł Ojciec Święty.

Droga rozumu

Papież przypomniał, iż uniwersytety katolickie nie są tylko instytucjami przekazującymi wiedzę, ale powinny być „drogami rozumu ku Bogu” (św. Bonawentura). Mówił, iż dusza sama z siebie nie ma światła i siły. „Wszystko, co piękne w duszy, to moc i mądrość; ale to, co wie, nie pochodzi od niej, i siła nie jest jej własna, nie ma światła z siebie […]. Istnieje początek i źródło siły, korzeń mądrości; istnieje, jeżeli mogę tak powiedzieć, kraina niezmiennej prawdy – jeżeli dusza się od niej oddala, zapada w ciemności, jeżeli się zbliża, zostaje oświecona” – cytował św. Augustyna.

Podsumowując: duchowa zasada stanowi fundament sensu nauki, a poznanie oderwane od Źródła, którym jest Chrystus, prowadzi ostatecznie do pustki i śmierci.

Uniwersytety dawniej i dziś

Papież przypomniał, iż uniwersytet nie jest dla Kościoła czymś obcym, wręcz przeciwnie. Już od początków chrześcijaństwa nauczanie Jezusa było zderzane z innymi wizjami świata. Papież przywołał tu pytanie św. Pawła skierowane do Rzymian: „Jaki więc pożytek mieliście z tych uczynków, których się teraz wstydzicie? Ich końcem bowiem jest śmierć” (Rz 6,21).

Papież mówiąc o narodach świata klasycznego podkreślił, iż „brakowało Chrystusa, Słowa i Mądrości Ojca” . Zwracał uwagę na to, iż to On jest „kluczem sklepienia, który nadaje sens i harmonię całemu naszemu myśleniu, wszystkim naszym pragnieniom i projektom ulepszania życia doczesnego i nadawania sensu ludzkiemu wysiłkowi”.

Wiara i rozum – dwa skrzydła

Św. Tomasza z Akwinu przywołał Leon XIV jako wzór integracji tego, co boskie i ludzkie, co teologiczne i racjonalne. „Święty Tomasz dobrze zrozumiał, iż w Chrystusie–Mądrości zawiera się zarazem to, co najgłębsze w naszej wierze, i to, co najbardziej uniwersalne w ludzkiej inteligencji” – mówił. Z tej racji „mądrość, tak rozumiana, staje się naturalnym miejscem spotkania i dialogu ze wszystkimi kulturami i wszystkimi formami myślenia”.

Cytując „Komentarz do Sentencji”, Leon XIV przypomniał, iż mądrość przede wszystkim zajmuje się tym, co boskie. W tym świetle – co podkreślił Ojciec Święty – aby prowadzić owocną dyskusję, nie powinno się „dystansować od Chrystusa ani relatywizować Jego wyjątkowego i adekwatnego miejsca”.