Odmowa rejestracji, zakaz użytkowania i naprawy kościołów

Uzbekistan, Taszkent | Zdjęcie: falco z Pixabay

Uzbekistan: Odbywanie praktyk religijnych przez chrześcijan i inne mniejszości religijne w Uzbekistanie wiąże się z pokonywaniem ogromnych przeszkód. Potwierdza to organizacja praw człowieka Forum 18 w rozmowach z pastorami i urzędnikami w wielu miejscowościach. Odmowa wydania zezwoleń, zamykanie kościołów i inne środki, które zmuszają chrześcijan do łamania przepisów, narażają ich na ściganie przez organy państwowe. Celem nadrzędnym takich działań jest zniechęcenie wspólnot do gromadzenia się i wspólnego praktykowania wiary.

Wiele wspólnot przenosi nabożeństwa i spotkania do prywatnych domów

Spotkania są możliwe, ale nielegalne

Kościół Baptystów w Gazalkent, który należy do oficjalnie zarejestrowanego Krajowego Związku Baptystów, już kilkakrotnie starał się o urzędową rejestrację. Władze dzielnicy Bostanlyk w regionie Taszkentu jak dotąd odrzucały wszystkie ich wnioski. „Kościół może organizować spotkania w budynku bez ingerencji władz” – wyjaśniają chrześcijanie ze wspólnoty. „Chcielibyśmy jednak uzyskać status prawny, aby nie znajdować się już w sytuacji, w której kościół może być w każdej chwili ścigany za »nielegalne« korzystanie z wolności wyznania lub przekonań”. Próba uzyskania informacji na ten temat przez Forum 18 w rozmowie z odpowiedzialnym urzędnikiem w administracji regionalnej w Taszkiencie nie powiodła się, ponieważ mężczyzna twierdził, iż nie słyszy rozmówcy. Podczas kolejnej próby numer został przełączony na faks.

Ustawa uchwalona w 1999 r. wymaga od wszystkich grup religijnych w kraju ponownej rejestracji. Pomimo zmian w ustawie o „Wolności sumienia i organizacjach religijnych” wprowadzonych w 2021 r., wymagana procedura wiąże się z dużymi przeszkodami dla wnioskodawców.

Nowo wybudowany budynek nie może być używany

Kongregacja baptystów w mieście Gulistan na południe od Taszkientu stoi przed podobnymi wyzwaniami jak chrześcijanie w Gazalkent. W czerwcu 2024 r. tamtejszy zbór baptystów zwrócił się do wydziałów architektury regionu Syrdarya o zarejestrowanie nowego budynku, który zbudowali na własnej posesji. Chociaż chrześcijanie już od jakiegoś czasu odprawiają tam swoje nabożeństwa, starają się o oficjalną rejestrację lokalu jako miejsca zgromadzeń religijnych. Przedstawiciele społeczności podkreślają, iż „zgodnie z prawem bezpieczniej jest organizować spotkania w zarejestrowanym budynku”. Regionalne wydziały architektury odrzuciły jednak wniosek. Jako uzasadnienie władze powołały się na brak uznania sprzedaży nieruchomości wspólnocie przez urząd ds. rejestru gruntów. Były właściciel bezskutecznie starał się o uznanie tego faktu. Od tego czasu niezamieszkały budynek został uszkodzony przez wandali. Wspólnota musi ponieść wysokie koszty naprawy szkód.

25 kwietnia zarządzono rozebranie dwóch budynków należących do baptystów, a budowanych przez Radę Kościoła Urgench. Po protestach rozbiórka została wstrzymana. Kongregacja nie będzie mogła jednak naprawić szkód ani dokończyć budowy.

Na początku lutego Open Doors informowało o zborze baptystów w Bucharze, który od 2021 roku walczy o pozwolenie na naprawę poważnie uszkodzonego budynku. Tamtejsi chrześcijanie przez cały czas są zmuszeni spotykać się w prywatnych domach lub wynajmować budynki publiczne. Członkowie społeczności powiedzieli Forum 18, iż chociaż administracja miasta otrzymała od rządu fundusze na naprawę budynku, który miał zastąpić zamknięty budynek kościoła, remonty zniszczonych pomieszczeń jeszcze się nie rozpoczęły. Gmina Buchara „wciąż obiecuje, iż przekaże nam budynek i wymaga od nas podpisania dokumentu, iż otrzymaliśmy 500 000 sumów [około średniej tygodniowej pensji] na prace remontowe”, powiedzieli przedstawiciele społeczności. „Nie jesteśmy tak naiwni i nie podpisaliśmy żadnych dokumentów”. Zasugerowali, iż lokalni urzędnicy „mogli zdefraudować fundusze i próbują to ukryć”.

W Światowym Indeksie Prześladowań 2024 Uzbekistan zajmuje 25. miejsce wśród krajów, w których chrześcijanie są najbardziej prześladowani za wiarę.

Źródła: Forum 18, Open Doors