Obelga (כלם kalam)

Pan Bóg Mnie wspomaga, dlatego jestem nieczuły na obelgi, dlatego uczyniłem twarz moją jak głaz i wiem, iż wstydu nie doznam. (Iz 50,7)

וַאדֹנָ֤י יְהוִה֙ יַֽעֲזָר־לִ֔י עַל־כֵּ֖ן לֹ֣א נִכְלָ֑מְתִּי עַל־כֵּ֞ן שַׂ֤מְתִּי פָנַי֙ כַּֽחַלָּמִ֔ישׁ וָאֵדַ֖ע כִּי־לֹ֥א אֵבֹֽושׁ׃

καὶ κύριος βοηθός μου ἐγενήθη, διὰ τοῦτο οὐκ ἐνετράπην, ἀλλὰ ἔθηκα τὸ πρόσωπόν μου ὡς στερεὰν πέτραν καὶ ἔγνων ὅτι οὐ μὴ αἰσχυνθῶ.

Dominus Deus auxiliator meus ideo non sum confusus ideo posui faciem meam ut petram durissimam et scio quoniam non confundar

Obelga (כלם kalam), w formie czasownikowej rdzeń ten występuje w koniugacji nifal i znaczy: być obrażonym, znieważonym, zawstydzonym, wyszydzonym. Uderza fakt, iż większość razy występuje on w pismach proroków i w Psalmach.

Pierwsze czytanie w dzisiejszej liturgii pochodzi z proroka Izajasza (50,4-7), i zawiera trzecią pieśń o cierpiącym Słudze YHWH. Mówi ona o proroku, który jest skłonny przyjąć na siebie cierpienie i znieważenie płynące z tego cierpienia, ale z wielką ufnością oczekuje on pomocy Boga, dzięki której uważa, iż nie będzie zawstydzony (כלם kalam). W tym kontekście słowo to wyraża pewność, iż nie będzie on unicestwiony. Obelgi zwykle wymierzone są w celu zadania cierpienia i unicestwienia oskarżonego. Zawierzenie cierpiącego Sługi Bogu daje mu pewność, iż nie będzie zawstydzony.

Podobnie w dzisiejszym opisie Męki Jezusa (Łk 22-23), oprócz fizycznego cierpienia Jezusa ewangelista opisuje także wyszydzenie ze strony żołnierzy, przywódców, a choćby jednego z dwóch łotrów ukrzyżowanych razem z Nim. Tylko drugi przestępca prosi Jezusa o protekcję, zawierza mu i wchodzi z Nim w relację, którą najlepiej wyraża słowo raj: „dziś”, to znaczy „teraz” będziesz ze mną w raju. W ten sposób stał się uczniem Jezusa, który pełen pokoju umiera modląc się z bezmierną ufnością: „Ojcze, w Twoje ręce powierzam ducha mego” (Łk 23,46).

Hebrajskie słowo