Kolor znicza ma ukryte znaczenie. Tak unikniesz wpadki na cmentarzu

Zbliżające się święto Wszystkich Świętych to dla wielu najlepsza (i jedyna w roku) okazja do odwiedzenia grobów zmarłych bliskich i nie tylko. W sklepach i na stoiskach do wyboru mamy przeróżne kształty, ale i kolory zniczy. Czy jest w tym jakaś dodatkowa symbolika? Dla niektórych tak.


Najczęściej kupujemy czerwony znicz i w ogóle nie zastanawiamy się, czy jest w tym jakiś głębszy sens. Liczy się przede wszystkim pamięć o zmarłym, prawda? Jednak niektórzy przypisują kolorom zniczy dodatkowe znaczenie. To tradycja, która najprawdopodobniej przejęła znaczenia wprost od symboliki kolorów kwiatów przynoszonych na groby.

Co oznaczają kolory zniczy? Każdy ma dodatkową symbolikę

Nie ma żadnych oficjalnych, kościelnych encyklik dotyczących kolorów zniczy. Zresztą sam zwyczaj ma korzenie pogańskie (do tego jeszcze przejdziemy). Owszem, kolory szat liturgicznych księży są z góry ściśle określone (np. fioletowy na adwent i Wielki Post, a biały właśnie na Wszystkich Świętych), ale ze zniczami tak nie jest.

Od zawsze lubimy jednak nadawać wszystkiemu dodatkowe znaczenie. Zwyczaj ten utrwalił się i jest co roku powielany w mediach oraz np. na portalach firm sprzedających znicze. Traktujmy to więc jako wskazówkę (ale oparłem poniższą listę na bazie pracy naukowej: Symbolika religijna i cmentarna wybranych roślin), a nie sztywną regułę.

Biały – to symbol niewinności, czystości, szacunku i pokory. W tradycji kwiatowej białe róże oznaczają "niewinność i młodość", a lilie (często białe) symbolizują przywróconą w chwili śmierci niewinność duszy. Dlatego znicz ten często stawiany jest na grobach dzieci i osób młodych.

Czerwony – to oczywiście symbol miłości. Czerwone róże w wiązankach pogrzebowych wyrażają "bezwarunkową miłość", podobnie jak i czerwone chryzantemy. Jest to najczęstszy wybór dla małżonków, partnerów i najbliższych członków rodziny, by podkreślić siłę więzi.

Fioletowy – kolor ten symbolizuje żałobę, pokutę i głęboką refleksję. Jest to nawiązanie do fioletowych kwiatów, takich jak fiołki, które w symbolice chrześcijańskiej są znakiem "śmierci, pokory, pokuty", a ze względu na barwę także "Męki Chrystusa". Pasuje do grobu zmarłej osoby (szczególnie tej, która niedawno odeszła), której chcemy okazać głęboki smutek i szacunek.

Niebieski – oznacza wieczność i nadzieję. W ogólnej symbolice kolorów w polskiej kulturze niebieski jest właśnie symbolem nadziei i wieczności. Jest to wyraz wiary w życie wieczne i spokój duszy. Może być ustawiony na grobie przyjaciół, znajomych lub dalszych krewnych.

Żółty / Złoty – symbolizuje pamięć, miłość do Boga oraz silne więzi przyjaźni. Żółte róże w wiązankach są używane przez przyjaciół zmarłego jako wyraz "silnych więzi", a złociste chryzantemy oznaczają "myślenie o ukochanej osobie". Żółty (jak słonecznik) bywa też symbolem "miłości do Boga" i modlitwy, dlatego pasuje na groby osób duchownych.

Zielony – to symbol nieśmiertelności, trwałej pamięci i nadziei na życie wieczne. Znaczenie to pochodzi od roślin wiecznie zielonych, jak bluszcz (symbol "trwałej, wiernej pamięci" i "duszy żyjącej po śmierci") czy cyprys (symbol "długowieczności oraz nadziei na życie wieczne"). Można go ustawić na grobie w zasadzie każdej osoby, której życzymy zmartwychwstania.

Dlaczego zapalamy znicze na grobach? Tradycja sięga słowiańskich czasów

Sam zwyczaj palenia ognia na grobach jest o wiele starszy niż kolorowe znicze i Kościół w Polsce. Wywodzi się wprost z pogańskich obrzędów Dziadów. Nasi przedchrześcijańscy przodkowie wierzyli, iż na przełomie października i listopada dusze wracają na ziemię. Ogień miał im oświetlać drogę, ogrzewać je i chronić żywych przed złymi duchami.

Kościół katolicki, nie mogąc wykorzenić tak ważnej tradycji (podobnie jak i wielu innych), nadał jej zupełnie nowe znaczenie. W Dzień Zaduszny (czyli Zaduszki, 2 listopada) ogień stał się symbolem Chrystusa (Światłości Wiekuistej), modlitwy za dusze cierpiące w czyśćcu oraz nadziei na życie wieczne.