KIK. Organizacja na trzy litery

Klubowość, inteligenckość, katolickość… Każde ze słów tej triady można interpretować wykluczająco: jako wyłączność czy elitaryzm; jako wyniosłość i zadzieranie nosa; jako odróżnianie swoich i obcych, podstawę do rzucania anatemy. Ale w warszawskim KIK-u tak nie jest.

Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” zima 2025. W wolnym dostępie można przeczytać jedynie jego fragment. W całości jest otwarty tylko dla prenumeratorów naszego pisma i osób z wykupionym pakietem cyfrowym. Subskrypcję można kupić TUTAJ.

Co trzy miesiące muszę wybrać jakąś triadę. Tym razem prawie się o nią potknąłem. Nic dziwnego – zawsze w końcu była w pobliżu. Byłem choćby w samym jej środku. Chodzi o KIK.

Otóż ostatnio dostąpiłem zaszczytu wygłoszenia czegoś w rodzaju pogadanki na temat zagrożeń wynikających z pogłębiającej się gwałtownie polaryzacji w Polsce. Mówiłem do członków warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. Starałem się sprowokować słuchaczki i słuchaczy do namysłu nad tym, na ile każdy z trzech elementów konstytutywnych dla tej organizacji – a zatem: klubowość, inteligenckość, katolickość – może napędzać polaryzację, a na ile ograniczać jej niebezpieczne formy.

Zapewne każdy z Czytelników bez trudu dostrzeże swoistą ambiwalencję każdego z tych elementów z punktu widzenia napięcia między otwartością a zamkniętością, wykluczeniem a włączeniem, różnorodnością a jednorodnością. Wszak klubowość może oznaczać wyłączność (members only), jakieś formy wtajemniczenia i elitaryzmu, jednorodne formatowanie członków; inteligencja może oznaczać wyniosłość, zadzieranie nosa, barierę wykształcenia i słownik zbyt wyszukany, skutecznie uniemożliwiający komunikację z „prostym człowiekiem”; no i katolicyzm – mimo iż w swej istocie jest katolickością, co oznacza wszak powszechność i zaproszenie – może być też zasadniczym sposobem odróżniania swoich i obcych, podstawą do rzucania anatemy, tropienia herezji.

Tekst ukazał się w kwartalniku „Więź” zima 2025 jako felieton z cyklu „Trzy po trzy”.