Katedra odkryta na nowo: Odkrycia naukowe w Notre-Dame de Paris (2019–2024)

Tragiczny pożar katedry Notre-Dame w 2019 roku stał się początkiem niezwykłej podróży naukowej. Dzięki interdyscyplinarnym badaniom, prowadzonym w trakcie odbudowy, odkryto liczne tajemnice gotyckiego arcydzieła, które do tej pory pozostawały ukryte. Profesor Yves Gallet, podczas wykładu w Poznaniu, opowiedział o tym, jak nauka na nowo odkryła jeden z najważniejszych symboli chrześcijaństwa i europejskiego dziedzictwa kulturowego.

Piotr M. Pietrus, źródło: Wydział Nauk o Sztuce UAM / Instytut Historii Sztuki UAM | 04 grudnia 2024 |
Tekst został przetłumaczony i opracowany na podstawie oryginalnych materiałów źródłowych przez EWTN Polska.
Dziękujemy, iż czytasz ten artykuł. jeżeli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się do newslettera.

W czerwcu 2024 roku w Bibliotece Raczyńskich w Poznaniu odbył się wyjątkowy wykład otwarty profesora Yves’a Galleta, zatytułowany „Notre-Dame redécouverte 2019–2024”. Wydarzenie to towarzyszyło XLV Seminarium Mediewistycznemu im. Alicji Karłowskiej-Kamzowej, poświęconemu badaniom nad średniowieczem. W czasie wystąpienia profesor Gallet podzielił się najnowszymi odkryciami naukowymi dotyczącymi katedry Notre-Dame, które ujrzały światło dzienne w trakcie jej odbudowy po pożarze z 2019 roku.

Notre-Dame: od tragedii do naukowego przełomu

Tragiczny pożar katedry Notre-Dame w kwietniu 2019 roku był punktem zwrotnym w badaniach nad tym gotyckim arcydziełem. Zniszczenia odsłoniły wiele elementów architektonicznych i konstrukcyjnych, które wcześniej były niedostępne dla naukowców. Dzięki współpracy ponad 200 specjalistów z różnych dziedzin — od archeologów po inżynierów mechaników — powstał interdyscyplinarny projekt badawczy o nazwie „Projekt naukowy Notre-Dame”.

Jak wyjaśnił profesor Yves Gallet, badania te pozwoliły na odkrycie licznych nieregularności konstrukcyjnych katedry, które zmieniają nasze dotychczasowe postrzeganie architektury gotyckiej. Okazało się, iż Notre-Dame, uznawana za wzór doskonałości, pełna jest asymetrii i błędów konstrukcyjnych, które świadczą o stopniowym i chaotycznym procesie jej budowy.

Kluczowe odkrycia: co ujawniono?

1. Data ukryta w zworniku
   Jednym z najważniejszych odkryć była data „1728” wyryta na jednym ze zworników katedry. Oznacza to, iż wiele elementów architektonicznych, wcześniej uważanych za średniowieczne, pochodzi z XVIII wieku. To zmienia dotychczasowe założenia dotyczące historii przebudowy Notre-Dame.
2. Niezwykła cienkość sklepień
   Profesor Gallet przedstawił badania nad sklepieniami katedry, które okazały się wyjątkowo cienkie — zaledwie 12–15 cm grubości, mimo imponującej wysokości katedry (32 metry). To odkrycie jest przełomowe w badaniach nad konstrukcjami gotyckimi.
3. Niepublikowane wcześniej nieregularności
   Analiza wykazała, iż południowa i północna ściana nawy głównej nie są idealnie wyrównane, co wskazuje, iż zostały zbudowane w różnych okresach. Tego rodzaju niespójności dodają Notre-Dame autentyczności jako budowli tworzonej stopniowo, bez idealnego planu.
4. Symbolika i relikwie
   Podczas wykładu Yves Gallet zwrócił uwagę na symbolikę kuli z wyrytym krzyżem, odnalezioną w zworniku absydy. Odkrycie to sugeruje możliwy związek katedry z relikwią Prawdziwego Krzyża, przechowywaną przez katedralne duchowieństwo od XII wieku.

Notre-Dame jako źródło nowych pytań naukowych

Badania prowadzone od 2019 roku nie tylko zmieniły nasze rozumienie Notre-Dame, ale również przyczyniły się do nowego spojrzenia na architekturę gotycką jako całość. Dzięki nowoczesnym technologiom, takim jak skanowanie laserowe czy datowanie radiowęglowe, możliwe było stworzenie precyzyjnych modeli i analiz konstrukcji katedry.

Profesor Gallet podkreślił, iż Notre-Dame jest przykładem, jak interdyscyplinarne badania mogą ożywić naszą wiedzę o przeszłości. To także dowód na to, iż choćby najbardziej znane zabytki kryją jeszcze wiele tajemnic.

Notre-Dame: symbol odrodzenia

Wykład zakończył się refleksją nad rolą katedry jako symbolu nadziei i odrodzenia. Pożar, choć tragiczny, otworzył nowe możliwości badań i pozwolił na głębsze zrozumienie historii tej niezwykłej budowli. Profesor Gallet wyraził nadzieję, iż odkrycia dokonane podczas odbudowy Notre-Dame będą inspiracją dla kolejnych pokoleń naukowców.

Czy Notre-Dame wciąż może nas czymś zaskoczyć? W świetle ostatnich odkryć odpowiedź brzmi: zdecydowanie tak. Odbudowa katedry jest nie tylko wyzwaniem konserwatorskim, ale również fascynującym procesem naukowym, który pozwala nam na nowo spojrzeć na historię jednego z najważniejszych zabytków świata.

#NotreDame #Gotyk #Architektura #Odbudowa #DziedzictwoKulturowe #HistoriaKatedry #BadaniaNaukowe #Francja #TajemniceŚredniowiecza #Poznań #SeminariumMediewistyczne #YvesGallet #KatedraNotreDame #KulturaChrześcijańska #OdkryciaNaukowe

Zapraszamy do wysłuchania całej konferencji:

Materiał Wydziału Nauk o Sztuce UAM