KARTKA Z KALENDARZA LITURGICZNEGO: 9 Października.

W 26 roku życia otrzymał Łaskę powołania do stanu kapłańskiego i zaczął wraz z kilkunastoletnimi chłopcami uczęszczać do szkoły, żeby się uczyć łaciny. Rychło jednak nadrobił zaległości i już w 1571 roku otrzymał święcenia kapłańskie. w tej chwili zaczął nader gorliwie pełnić posługi duszpasterskie w szkołach, szpitalach i więzieniach, nauczając Religii, głosząc kazania i słuchając spowiedzi. W roku 1583 założył zgromadzenie duszpasterzy (Kleryków Regularnych), gorąco popierane przez Św. Filipa Nereusza. Zgromadzeniem tym kierował dożywotnio przebywając W Rzymie, gdzie z polecenia papieży pracował gorliwie nad reformą życia kościelnego i zakonnego. Nie brakło mu co prawda zaciętych przeciwników, którzy usiłowali zniweczyć jego dzieło i pokrzyżować plany. Z drugiej jednak strony cieszył się wielkim zaufaniem Św. Józefa Kalasantego, któremu dopomógł wydźwignąć założone przez niego zgromadzenie, chylące się wtedy do zupełnego niemal upadku, oraz Św. Filipa Nereusza, który go nazywał „prawdziwym reformatorem”. Ponieważ zaś założył również zakład, w którym kształcić się mieli przyszli misjonarze pogan, przeto uważany jest za inicjatora Kongregacji Rozkrzewiania Wiary. Jak bowiem wiadomo, ta kongregacja zajmuje się nie tylko urzędową stroną ruchu misyjnego, ale także krzewieniem Wiary (na co sama nazwa wskazuje) i kształceniem przyszłych apostołów misyjnych. Dnia 9 października 1609 roku Święty odziany we włosiennicę i z głową posypaną popiołem „wszedł do wesela Pana swego”. Kolekta (własna) stawi go za gorliwość w krzewieniu Wiary i za założenie „nowej rodziny zakonnej”.

2. Msza (In sermonibus Domini).

Zawiera przeważnie teksty własne, odnoszące się do życia i działalności Świętego. Introit jednak budzi w nas zdziwienie, gdyż nie odnosi się bezpośrednio do Św. Jana, ale wielbi Boga w przyrodzie: „Przez słowa Pańskie są dzida jego. Słońce oświecające na wszystko patrzy, a chwaty Pańskiej palne jest dzieło Jego”. Epistoła natomiast, również własna, a zamieszczona wyłącznie w dzisiejszej mszy, wyraźnie dotyczy Św. Jana; oznajmia on w niej, iż pragnie pełnić swe posługiwanie duszpasterskie z całym oddaniem i gorliwością, a zwłaszcza chce głosić słowo Boże tym, którym łaska otworzyła oczy duszy, „aby… zajaśniał dla nich blask Ewangelii Chwały Chrystusa”. „Bóg bowiem, który rozkazał, aby z ciemności zabłysła światłość, sam oświecił serca nasze, abyśmy zajaśnieli blaskiem poznania jasności Bożej” (por. Introit). Ponieważ jednak Bóg jest niewidzialny, przeto Chrystus Pan zstąpił na ziemię w Człowieczeństwie Swoim, iżbyśmy jasność Bożą poznali „w Obliczu Chrystusa Jezusa”. Aby więc ukazywać ludziom przedziwne piękno świata nadprzyrodzonego, krzewiciele Wiary — a wśród nich i Św. Jan Leonardi — nie szczędzą trudów i nie ustają w pracy. Całe życie Świętego i piętrzące się przed nim trudności są potwierdzeniem słów Epistoły: „Nie ustajemy w pracy”. Mąż Boży nie trapi się przeciwnościami. „To bowiem, co widzimy, doczesne jest, a czego nie widzimy — wieczne”. „Człowiek wewnętrzny odnawia się z każdym dniem”. Ewangelia ukazuje Świętego wśród uczniów, których Pan „posłał przed sobą”. Mając serce przepełnione płomienną gorliwością o dobro dusz rozumiał dobrze Słowa Zbawiciela: „Żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników mało. Proścież tedy Pana żniwa, aby wysłał robotników na żniwo swoje”. — Śpiewy mszalne ujawniają nam głębię wewnętrznego życia Świętego; rozpłomienia go gorliwość o dusze: „Zapaliło się serce moje i odmieniły się nerki moje. Bo mnie zawistna miłość domu twego, tj. Kościoła gryzła” (Graduał). Dlatego też Bóg „uczynił usta moje jak miecz ostry”. Ale i o cierpieniach jego jest mowa: „Jak dziwowiskiem stałem się dla wielu, bo ty byłeś wspomożycielem mocnym” (Alleluja). W antyfonie na Ofiarowanie Święty daje wyraz swej niezłomnej Wierze w otrzymane posłannictwo: „Stałem się sługą Chrystusa w zleconym an włodarstwie pośród was, abym wypełniał Słowo Boże”. I my także oddawajmy się Bogu w ofiarowaniu, każdy według swego stanu i osobistego powołania. W Sekrecie modlimy się w intencji misji katolickich, „aby za przyczyną Św. Jana Wyznawcy hostia ta ofiarowywana była stale na całym świecie” (a zatem i w krajach dotychczas jeszcze pogańskich). W antyfonie na Komunię Świętą Święty, a wraz z nim każdy z nas, powtarza za Św. Pawłem słowa: „Co było mi zyskiem, ze względu na Chrystusa poczytałem za szkodę”. Wreszcie w modlitwie po Komunii Świętej prosimy, „abyśmy za przykładem Św. Jana Wyznawcy niezłomnie wyznawali to, w co on wierzył, i spełniali to, czego nas nauczał”.

2. Św. Dionizy z towarzyszami.

Z chwilą ustanowienia uroczystości Św. Jana Leonardi ograniczamy się do krótkiej tylko wzmianki o Św. Dionizym i jego towarzyszach. Czynimy to zaś z tym większym uzasadnieniem, iż osoba Dionizego jest historycznie niepewna. Istniały adekwatnie aż trzy osoby tego imienia, które z czasem połączono w jedną. Najpierw Dionizy Areopagita, którego Św. Paweł nawrócił za swego pobytu w Atenach. Dlatego też w Lekcji mowa jest o działalności Apostoła w tym mieście: „Niektórzy jednak mężowie przyłączywszy się do niego uwierzyli, wśród nich był też Dionizy Areopagita…”. Według Martyrologium był on pierwszym biskupem Aten. Inną znów osobą jest Dionizy Męczennik, biskup Paryża w III wieku, który poniósł śmierć przez ścięcie. Legenda głosi, iż po ścięciu uszedł on jeszcze kilkaset kroków niosąc w rękach własną głowę. Trzecia wreszcie osoba, znana dziś pod nazwą pseudo-Dionizego, jest autorem czterech znamienitych pism o teologii mistycznej, mylnie przypisywanych Dionizemu Areopagicie; trzeci ten Dionizy, neoplatończyk, żył w Syrii na przełomie V i VI wieku. Legenda mylnie utożsamiała wszystkie te postacie. Od VII wieku uroczystość Św. Dionizego obchodzi się wspólnie z uroczystością Świętych Rustyka i Eleutera.

3. Z pism pseudo-Dionizego.

Jak już wspominaliśmy, przechowało się kilka pism, pochodzących z wieku V—VI, które mylnie przypisywano Św. Dionizemu Areopagicie, a spośród których szczególnie doniosłe znaczenie dla dziejów Liturgii posiada dzieło: O hierarchii kościelnej. Zawiera ono szczegółowy opis obrzędu Chrztu Świętego oraz trzech stopni święceń kapłańskich (diakona, kapłana i biskupa); następnie poucza o władzy i czynnościach, związanych z każdym z tych stopni. Na zakończenie autor opisuje kościelne obrzędy pogrzebowe: zwłoki kapłanów ustawia się przed ołtarzem, zwłoki zaś osób świeckich lub zakonnych przed prezbiterium. Na wstępie hierarcha odprawia modlitwy i dziękczynienia, po czym „podchodzi do zwłok i odmówiwszy nad nimi modlitwę za zmarłych, składa na nich pocałunek. Za nim czynią to samo wszyscy obecni. W modlitwie hierarcha prosi przedwieczną Dobroć Bożą o odpuszczenie zmarłemu wszystkich grzechów, jakie z ułomności ludzkiej popełnił, oraz o przyjęcie go do światłości krainy żywych, na łono Abrahama, Izaaka i Jakuba, do miejsca, gdzie nie ma już cierpienia, bólu i jęków… Po pocałunku pokoju hierarcha wylewa na zwłoki oliwę… Oliwa oznacza, iż zmarły staczał święte boje i osiągnął doskonałość”. Po tym namaszczeniu odbywa pogrzeb.