KARTKA Z KALENDARZA LITURGICZNEGO: 4 Października.

Był on jednym z nielicznych wielkich reformatorów Kościoła; wpływ jego odbił się wybitnie na ówczesnym świecie i na potomnych, w pewnej zaś mierze sięga choćby naszych czasów. Był on przez całe wieki natchnieniem dla artystów i poetów; on też stworzył nowy styl pobożności. Jego to było dziełem, iż Zbawiciel jakby powtórnie zstąpił z wyżyn swej chwały i stał się nam bliski w swym człowieczeństwie, już to jako Dzieciątko w żłóbku betlejemskim, już to jako niewymownie cierpiący „Mąż boleści” na krzyżu. On to, nie będąc ani uczony, ani piękny, ani bogaty, pociągał i aż po dziś dzień pociąga rzesze ku sobie, żeby je kierować ku Bogu.

Franciszek, który na Chrzcie Świętym otrzymał imię Jan, a przezwany został Francesco (od włoskiego Francese, Francuz) ze względu na zamiłowanie do języka francuskiego, urodził się w roku 1182 w Asyżu. Początkowo zamierzał zostać kupcem, taki bowiem był zawód jego ojca. Za miodu żył wesoło i szumnie, nie gardząc bynajmniej przyjemnościami świata. Gdy jednak w 1201 roku dostał się do niewoli w Perugii, spoważniał i zaczął lepiej zdawać sobie sprawę z sensu życia ziemskiego i jego celu. Toteż wyszedłszy z niewoli zmienił się zupełnie. Zamiast spędzać czas na płochych zabawach, poświęcił go całkowicie Służbie Bożej i uczynkom miłosierdzia, ku wielkiemu niezadowoleniu swego ojca, który widząc, iż Franciszek w żaden sposób nie daje się odwieść od nowo obranego trybu życia, wydziedziczył go w obecności biskupa. Na to zareagował Franciszek w ten sposób, iż zdjął odzież, jaką miał na sobie, i oddając ją ojcu, rzekł: „Odtąd samego tylko Boga zwać będą Ojcem swoim”. Opierając się na słowach Ewangelii według Św. Mateusza: „Nie miejcie złota ani srebra, ani pieniędzy w trzosach swoich, ani torby podróżnej, ani dwu sukien, ani sandałów ani laski” — pojął, jakie jest jego ostateczne powołanie, i wespół z dwunastoma towarzyszami, podobnie myślącymi, założył Zakon. Braci Mniejszych. Papież Innocenty III odmówił najpierw zatwierdzenia nowego Zakonu. Ale zdarzyło się, iż we śnie ujrzał walący się w gruzy pałac laterański, który jakiś biedaczek, bosy i odziany w opasaną sznurem konopnym opończę, podparł własnymi barkami i ocalił od zagłady. W biedaczynie tym Papież rozpoznał Franciszka z Asyżu. Zrozumiał wtedy, iż sen ten był zapowiedzią odrodzenia, które się za pośrednictwem Świętego miało dokonać w Kościele. Toteż bez wahania zatwierdził Zakon.

Teraz więc Franciszek rozesłał swych braci po całych Włoszech i wielu innych krajach, żeby wszędzie głosili Ewangelię. Na dwa lata przed śmiercią otrzymał stygmaty Męki Pańskiej (por. 17 września). Złożony ciężką chorobą, kazał się przenieść do kościółka Matki Bożej Anielskiej w Asyżu (S. Maria degli Angeli), gdzie ongi została mu objawiona Łaska jego powołania. Umarł dnia 3 października 1226 roku, odmawiając psalm 141, przytoczony w Introicie dzisiejszej Mszy. Papież Grzegorz IX kanonizował swego świątobliwego przyjaciela już w roku 1228, tj. w dwa lata po jego śmierci.

2. Msza (Mihi autem absit).

Dzisiejsza Msza odzwierciedla życie Św. Franciszka, którego najznamienniejszym rysem było umiłowanie Krzyża. Toteż w Introicie zwraca się on do nas ze słowami: „Nie daj Boże, abym się miał chlubić z czego innego, jeno z Krzyża Pana naszego Jezusa Chrystusa…” Następnie śpiewamy Psalm 141, który Święty odmawiał przed zgonem. Powinniśmy odmówić go w całości, bo dzisiejsza Msza Święta jest misterium śmierci Św. Franciszka. W Ofierze Świętej przeżywamy wraz z nim rzeczywistość słów: „Na mnie czekają sprawiedliwi, póki mnie nie nagrodzisz” (Ps 141, 8). W Epistole widzimy znów Św. Franciszka jako apostoła Krzyża; nosi on „blizny Pana Jezusa na ciele swoim”; i my nosimy je również, jeżeli z poddaniem się Woli Bożej przyjmujemy z Rąk Jego krzyże. Śpiew Alleluja charakteryzuje krótko, a wymownie Biedaczynę z Asyżu. Ewangelia jest bardzo piękna: Pan Jezus sam kreśli w niej Swój obraz; jest to właśnie taki obraz Zbawiciela, jaki szczególnie bliski był Św. Franciszkowi, który tak bardzo zbliżył nas do Chrystusa w Jego ludzkiej naturze (żłóbek — Krzyż); Chrystus Pan dziękuje dziś Ojcu, iż objawił Królestwo Swoje ,,maluczkiemu” Franciszkowi; Franciszek zaś uczy się od Chrystusa być „cichym i pokornego Serca”. Owocem dzisiejszej Mszy Świętej jest umiłowanie Krzyża, ubóstwa i pokory.

3. Jak Św. Franciszek obchodził Wigilię Bożego Narodzenia (*).

Od czasu swej pielgrzymki do Ziemi Świętej i pobytu w Betlejem Św. Franciszek w szczególny sposób ukochał święta Bożego Narodzenia. Nieraz też mawiał: „Gdybym znal cesarza, prosiłbym go, aby wszystkim nakazał rzucać w ten dzień ziarno ptakom, a zwłaszcza siostrzyczkom naszym, skowronkom; aby każdemu, kto ma bydło w oborze, kazał dziś zadawać mu szczególne obfitą paszę z miłości ku Dzieciątku Jezus, narodzonemu w żłobie; a wreszcie, aby bogaczom kazał gościć u siebie w tym dniu ubogich” (Celano). I oto w r. 1223 św. Franciszek postanowił obchodzić święta Bożego Narodzenia w taki sposób, w jaki dotychczas nikt ich nie obchodził. Miał on w Greccio przyjaciela i dobrodzieja, Giovanniego Vellita, który jemu i braciom jego podarował porosły lasem stok skalny w pobliżu miasta, aby mogli tam osiąść. Tego więc pana Franciszek poprosił do siebie i rzekł mu: „Chciałbym spędzić noc wigilijną razem z tobą: ale posłuchaj, jak tak sobie obmyśliłem. W lesie, w pobliżu klasztoru, znajdziesz pieczarę skalną; ustaw w niej żłób napełniony sianem. Powinien też być tam wół i osioł, całkiem tak jak w Betlejem. Chciałbym raz przynajmniej prawdziwie uprzytomnić sobie przyjście Syna Bożego na ziemię i ujrzeć na własne oczy, w jakim niedostatku i ubóstwie dla nas się narodzili’. Vellita przysposobił wszystko zgodnie z życzeniem Świętego; w wieczór wigilijny, około północy, przyszli tam bracia z Fonte Colombo, a i mieszkańcy z całej okolicy zgromadzili się tłumnie, aby uczcić święta Bożego Narodzenia. Wszyscy nieśli w rękach płonące Pochodnie, wokoło zaś żłobu stanęli zaś bracia ze świecami, tak iż w lesie, pod ciemnym sklepieniem prastarych dębów było jasno jak w dzień. Mszę Świętą odprawiano nad żłobem, który służył za ołtarz, aby Dzieciątko Boże pod postaciami chleba i wina było obecne tam, gdzie ongi było w ciele. W pewnej chwili panu Vellita wydało się, iż widzi w żłobie prawdziwe Dzieciątko, ale jakby umarłe lub uśpione. Wówczas podszedł do Dzieciątka brat Franciszek i z miłością wziął Je w objęcia: Ono zaś przebudziło się, uśmiechnęło do brata Franciszka i rączkami głaskało go po obrośniętej twarzy i grubym, szarym habicie… Zjawisko jednak to bynajmniej nic zdziwiło pana Vellity; wiedział bowiem, iż Pan Jezus w sercach wielu ludzi jest jakby martwy, a przynajmniej uśpiony; Franciszek zaś słowem swym i przykładem ożywiał w tych duszach Boże Dziecię albo ze snu Je budził. Gdy odczytano Ewangelię, brat Franciszek ukazał się w szatach diakona. „Głęboko raz po raz wzdychając, przejęty bezmierną pobożnością, opromieniony nadziemskim weselem stanął mąż Boży przy żłobie” — opowiada Tomasz z Celano. — „I głosem już to silnym, już to łagodnym, już to przejmującym szeptem, już to głośno i dźwięcznie wzywał wszystkich. aby dążyli do najwyższych dóbr”. Brat Franciszek opowiada o Dzieciątku Bożym. „Słowami przepojonymi słodyczą mówi o ubogim Królewiczu, który się tej nocy narodził w mieście Dawidowym, a którym Pan nasz Jezus Chrystus. A ilekroć miał wymówić Imię Jezus, rozpłomieniał się ogniem miłości i mówił: „Dzieciątko betlejemskie”. A wyraz: „Betlejem” wypowiadał głosem jakoby jagniątka, wzywającego matki; a gdy wymawiał Imię „Jezus” wodził językiem po wargach, jak gdyby rozkoszując się słodyczą, którą to imię po sobie zostawiło. Późną nocą dopiero zakończył się ten święty wieczór wigilijny. Każdy z weselem powracał do domu. Miejsce zaś, gdzie stał ów żłób, zostało później poświęcone Panu na kościół; nad żłobem wzniesiono Ołtarz ku czci błogosławionego naszego ojca, Franciszka, tak iż w miejscu gdzie przedtem bezrozumne zwierzęta jadły siano, w tej chwili wierni ku zbawieniu swej duszy, i ciała przyjmują Baranka Niepokalanego, Pana naszego Jezusa Chrystusa, Który z niewysłowionej Miłości wylał Krew własną za życie świata, a który z Ojcem i Duchem Świętym żyje i króluje w Wiecznej Chwale Bożej po wszystkie wieki wieków. Amen”.

————————————–

Przypis do powyższego rozważania:

(*) Jörgensen, s. 551-554. Der hi. Franz vort Assisi (Kosel, Kempten)

Dzielność Judy Machabeusza

„I powstał Juda, którego zwano Machabeuszem, syn jego miasto niego. I pomagali mu wszyscy bracia jego i wszyscy, którzy się byli przyłączyli do ojca jego, i walczyli walkę Izrael z weselem. I rozszerzył sławę ludowi swemu, i wziął na się pancerz jako olbrzym, i przepasał się orężem wojennym swoim ku bitwie, i bronił wojska mieczem swym. Stał się podobny lwowi w sprawach swoich i jako szczenię lwie ryczące na połów. I przenaśladował złośniki, pilnie ich szukając, a którzy trwożyli lud jego, te ogniem palił, i odegnani są nieprzyjaciele jego dla bojaźni jego a wszyscy sprawce nieprawości byli zatrwożeni i szczęściło się wybawienie w ręce jego. I zajątrzał wiele królów, i rozweselał Jakuba sprawami swymi: na wieki pamiątka jego w błogosławieństwie. I objeżdżał miasta Judzkie, i wytracił z nich ludzie niezbożne, i odwrócił gniew od Izraela. I stał się zawołanym aż do kończyn ziemie, i zgromadził ginące.

Pierwsze walki Judy Machabeusza. Zwycięstwo nad Apolloniuszem i Seronem

I zebrał Apolloniusz narody mnogie i wielkie wojsko z Samaryjej, aby walczył przeciw Izraelowi. I dowiedział się Juda, i wyciągnął przeciw jemu, i poraził, i zabił go; i poległo wiele poranionych, a ostatek uciekł. I pobrał łupy ich, i miecz Apolloniuszów wziął Juda, i walczył im przez wszystkie dni. I usłyszał Seron, hetman wojska Syryjskiego, iż Juda zebrał do siebie zgromadzenie wiernych i zebranie, i rzekł: Uczynię sobie imię i wsławię się w królestwie a zwalczę Judę i te, którzy z nim są, którzy gardzili słowem królewskim. I nagotował się, i ciągnęły z nim wojska niezbożników, mocni pomocnicy, aby się pomścili nad synami Izraelskimi. I przybliżyli się aż do Bethoron: i wyciągnął przeciwko jemu Juda z trochą. A gdy ujrzeli wojsko idące przeciw sobie, rzekli do Judy; Jakoż się będziemy mogli potykać nas mało z tak wielkim i z tak mocnym ludem, a my spracowani jesteśmy postem dziś? I rzekł Juda: Łatwo jest zawrzeć wielu w ręce niewielu, a nie masz różnice przed Obliczem Boga Niebieskiego wybawić wielu albo trochę, bo nie w mnóstwie wojska zwycięstwo bitwy, ale z nieba jest siła. Oni idą na nas z mnóstwem upornym i z hardością, aby nas wygładzili i żony nasze, i syny nasze, i aby nas złupili. Ale my walczyć będziemy o dusze nasze i o prawa nasze: a Sam Pan zetrze je przed obliczem naszym — a wy się ich nie bójcie. A gdy przestał mówić, uderzył na nie z nagła i porażon jest Seron i wojsko jego przed nim. I gonił go od zstępu Bethoron aż do Pola; i poległo z nich osiemset mężów, a inni uciekli do ziemie Fllistymskiej. I padł strach Judy i braci jego i bojaźń na wszystkie narody wokoło. I doszło do króla imię jego, i o bitwach Judy powiadali wszyscy narodowe.

Plany króla Antiocha

A król Antioch, skoro usłyszał te mowy, rozgniewał się z serca. I posłał, i zebrał wojsko wszystkiego królestwa swego, obozy bardzo mocne. I otworzył skarb swój, i dał żołd na rok wojsku, i rozkazał im być pogotowiu na wszystko”.