PUNKT WYJŚCIA
TRZYDZIESTA TRZECIA NIEDZIELA ZWYKŁA • Rok B • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy znajdowali euforia w Twojej służbie, albowiem szczęście trwałe i pełne możemy znaleźć tylko w wiernym oddaniu się Tobie, Stwórcy wszelkiego dobra • CZYTANIA: Księga Daniela 12,1–3 • Psalm 16,5.8–11 • List do Hebrajczyków 10,11–14.18 • Ewangelia wg św. Marka 13,24–32
CHMURA SŁOWA
STO SŁÓW
Liturgia mówi o końcu. Zarówno kalendarz, wskazujący na bliski kres roku liturgicznego, jak i forma apokalipsy, a także temat, w każdym z czytań sięgający czasów ostatecznych, przypominają Dies Illa, Ten Dzień, Dzień Sądu, Koniec Świata.
To niemodne, a zarazem trudne. Taki dzień nastąpi, nie da się od tego uciec. Dlatego Jezus mówi o nim otwarcie, co więcej – pyta o naszą gotowość, czujność, zdolność rozpoznawania i bycia gotowym, tak ja gotowy jest człowiek na zimę, gdy obserwuje zmiany w pogodzie.
Ale nie tylko o gotowości tu mowa. Popatrzmy, jak Liturgia próbuje przełamać strach i poczucie niepewności towarzyszące przestrogom o sądzie, śmierci, ucisku. Ten Dzień to przyjście Syna Człowieczego, to spotkanie z wyczekiwanym Jezusem. Spokój i szczęście widoczne w słowach psalmisty (PSALM) są najlepszym przykładem.
Czytanie z Księgi proroka Daniela
(Dn 12,1-3)
W owych czasach wystąpi Michał, wielki książę, który jest opiekunem dzieci twojego narodu. Wtedy nastąpi okres ucisku, jakiego nie było, odkąd narody powstały, aż do chwili obecnej. W tym czasie naród twój dostąpi zbawienia: ci wszyscy, którzy zapisani są w księdze. Wielu zaś, co posnęli w prochu ziemi, zbudzi się: jedni do wiecznego życia, drudzy ku hańbie, ku wiecznej odrazie. Mądrzy będą świecić jak blask sklepienia, a ci, którzy nauczyli wielu sprawiedliwości, jak gwiazdy przez wieki i na zawsze.
Oto Słowo Boże.
•
PIERWSZE CZYTANIE
Koniec świata • Dn 12,1-3
Nie tylko Jan napisał Apokalipsę, spotykamy ją także w Starym Testamencie. Daniel przedstawia scenariusz końca świata.
KSIĘGA: Daniela • AUTOR: Daniel (pseudoepigraf), autor anonimowy • CZAS POWSTANIA: I poł. (lata sześćdziesiąte) II w. przed Chr.
LEGENDARNY DANIEL • Księga Daniela pojawia się po raz pierwszy w cyklu Jutro Niedziela. W tradycji chrześcijańskiej należy do „wielkich proroków”, w tradycji żydowskiej lokuje się w kategorii pism (ketuwim). Księga spisana została w trzech językach: hebrajskim, aramejskim i greckim • Tytułowy Daniel, prawdopodobnie postać historyczna, to arystokrata deportowany wraz ze swoimi towarzyszami pod koniec VII w. przed Chr. do Babilonii. Na dworze kolejnych władców zyskuje istotną pozycję i władzę • Księga opowiada o czasach wygnania babilońskiego, ale powstała w czasach machabejskich, za rządów Antiocha Epifanesa (175–164 r. przed Chr.) Daje odpowiedź na pytanie o postawę wiary w czasach prześladowań i wskazuje na motywację trwania przy Bogu – odpłata przekracza ramy naszego ludzkiego życia.
SĄD I ZMARTWYCHWSTANIE • Rozdział dwunasty zamyka drugą część Księgi Daniela (rozdz. 8–12), w której dominują apokaliptyczne wizje. Opisują one przede wszystkim prześladowania, które spadają na naród wybrany za czasów Antiocha Epifanesa (168–164 r. przed Chr.). Wizje kończą się obrazem ostatecznego zwycięstwa Boga, sądu Bożego i powszechnego zmartwychwstania umarłych.
SCENARIUSZ KOŃCA • Można powiedzieć, iż w pierwszym czytaniu usłyszymy scenariusz końca świata. Preludium do niego będzie • okres wielkiego ucisku i • wystąpienie archanioła Michała. Po nim wierni zapisani w Księdze Życia • zostaną zbawieni. Wreszcie nastąpi powszechne • zmartwychwstanie do życia w chwale Bożej lub do wiecznego potępienia. Sprawiedliwym zapowiada się chwałę przypominającą blask gwiazd na niebie.
(Ps 16,5.8-11)
REFREN: Strzeż mnie, mój Boże, Tobie zaufałem
Pan moim dziedzictwem i przeznaczeniem,
to On mój los zabezpiecza.
Zawsze stawiam sobie Pana przed oczy,
On jest po mojej prawicy, nic mną nie zachwieje.
Dlatego cieszy się moje serce i dusza raduje,
a ciało moje będzie spoczywać bezpiecznie,
bo w kraju zmarłych duszy mej nie zostawisz
i nie dopuścisz, bym pozostał w grobie.
Ty ścieżkę życia mi ukażesz,
pełnię Twojej radości
i wieczną rozkosz
po Twojej prawicy.
•
PSALM
Mój los zabezpiecza… • Ps 16,5.8-11
W Psalmie 16 znajdują się słowa zapowiadające zmartwychwstanie. W kraju zmarłych duszy mej nie zostawisz – wyśpiewuje psalmista.
PSALM 16 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: prawdopodobnie czasy powyganiowe, po 538 r. przed Chr.
MODLITWA UFNOŚCI • Psalm 16 to modlitwa ufności. Autorstwo i czas powstania utworu są trudne do określenia • Niektórzy, idąc za tytułem, przypisują psalm Dawidowi, który miał go stworzyć po rzezi kapłanów z Nob, dokonanej przez Saula (? 1 Sm 22), lub po tym, jak oszczędził Saula w jaskini na pustyni Engaddi (? 1 Sm 24). Inni, sytuując psalm w epoce królów, widzieli w nim wyznanie wiary, które monarcha mógł składać w świątyni podczas liturgii odnowienia przymierza. Jeszcze inni umieszczali utwór w epoce powygnaniowej, widząc w nim nawiązania do języka Jeremiasza i duchowości kapłańskiej, czy choćby w czasach machabejskich – ze względu na pojawiający się tu obraz chasidim. Utwór przepełniają głęboka wiara i ufność pokładana w Panu, który ratuje ludzkie życie od śmierci.
PSALM ZMARTWYCHWSTAŁEGO • jeżeli choćby Psalm 16 nie pochodzi z czasów machabejskich, kiedy powstaje Księga Daniela, na pewno był wówczas używany jako istotny tekst, zapowiadający zmartwychwstanie. Widać to szczególnie w strofie drugiej i trzeciej, gdzie wierny wyraża pewność, iż Pan nie pozostawi go w grobie ani nie pozwoli, by jego ciało doświadczyło zepsucia • Bóg ukaże mu ścieżkę życia i posadzi go w wiecznej euforii po swojej prawicy. Obrazy te wykraczają daleko poza błogosławieństwo doczesne, ukazując Izraelitę, który cieszy się bliskością Boga w Jego królestwie.
ZAPOWIEDŹ ZMARTWYCHWSTANIA • Piotr cytuje Psalm 16 w swojej katechezie jako tekst zapowiadający zmartwychwstanie Mesjasza (? Dz 2,25–28). Z tego samego powodu usłyszymy go w Liturgii Słowa: w kraju zmarłych duszy mej nie zostawisz – to słowa, w których znajduje się zapowiedź życia po śmierci.
Czytanie z Listu św. Pawła Apostoła do Hebrajczyków
(Hbr 10,11-14.18)
W Starym Przymierzu każdy kapłan staje codziennie do wykonywania swej służby, wiele razy te same składając ofiary, które żadną miarą nie mogą zgładzić grzechów. Ten przeciwnie, złożywszy raz na zawsze jedną ofiarę za grzechy, zasiadł po prawicy Boga, oczekując tylko, aż nieprzyjaciele Jego staną się podnóżkiem nóg Jego. Jedną bowiem ofiarą udoskonalił na wieki tych, którzy są uświęcani. Gdzie zaś jest ich odpuszczenie, tam już więcej nie zachodzi potrzeba ofiary za grzechy.
Oto Słowo Boże.
•
DRUGIE CZYTANIE
Oczekuje już tylko… • Hbr 10,11-14.18
Kończymy List do Hebrajczyków. Również tutaj mowa o czasach ostatecznych. Ale to bardzo szczególny opis czasu końca.
KSIĘGA: List do Hebrajczyków • AUTOR: anonimowy, chrześcijanin pochodzenia żydowskiego • CZAS POWSTANIA: 70–95 r. • SKĄD: miejsce nieznane • DO KOGO: chrześcijanie w Azji Mniejszej
DO HEBRAJCZYKÓW • Kończymy lekturę Listu do Hebrajczyków, którego autor nie jest nam znany, choć przez lata przyjęło się, iż to kolejny z listów św. Pawła. Tematem listu jest osoba i dzieło Jezusa, Arcykapłana i Ofiary Nowego Przymierza, które wypełnia i przewyższa Przymierze Mojżeszowe.
JEDYNA OFIARA • Przypomnijmy, iż od rozdziału ósmego do dziesiątego autor Listu do Hebrajczyków opisuje ofiarę Chrystusa i jej wyjątkowość wobec ofiar Starego Testamentu: Chrystus • złożył ją przed samym obliczem Boga, w przybytku nieba, w miejscu Świętym Świętych, w ten sposób otwierając nam drogę do niego i ofiarując odkupienie (Hbr 9). • Jego ofiara znosi wszelkie ofiary Starego Testamentu (Hbr 10). Tam, gdzie dokonało się już odpuszczenie grzechów, nie potrzeba więcej ofiar.
OCZEKIWANIE • W ostatnim fragmencie znów usłyszymy o tym, iż ofiara Chrystusa-Arcykapłana jest jedyna i wystarczająca • Potem następuje opis czasu końca, w którym nie ma jednak zgiełku ostatecznej bitwy. Ta, według autora, już się dokonała przez ofiarę. Jezus dokonał przebłagania, oczyścił Przybytek. Jego wrogowie zostali już pokonani • Obecny czas to czas oczekiwania na sąd i celebrowanie zwycięstwa Chrystusa na końcu czasów.
Słowa Ewangelii wg św. Marka
(Mk 13,24-32)
Jezus powiedział do swoich uczniów: W owe dni, po tym ucisku, słońce się zaćmi i księżyc nie da swego blasku. Gwiazdy będą padać z nieba i moce na niebie zostaną wstrząśnięte. Wówczas ujrzą Syna Człowieczego, przychodzącego w obłokach z wielką mocą i chwałą. Wtedy pośle On aniołów i zbierze swoich wybranych z czterech stron świata, od krańca ziemi aż do szczytu nieba. A od drzewa figowego uczcie się przez podobieństwo! Kiedy już jego gałąź nabiera soków i wypuszcza liście, poznajecie, iż blisko jest lato. Tak i wy, gdy ujrzycie, iż to się dzieje, wiedzcie, iż blisko jest, we drzwiach. Zaprawdę, powiadam wam: Nie przeminie to pokolenie, aż się to wszystko stanie. Niebo i ziemia przeminą, ale słowa moje nie przeminą. ale o dniu owym lub godzinie nikt nie wie, ani aniołowie w niebie, ani Syn, tylko Ojciec.
Oto Słowo Pańskie.
•
EWANGELIA
Owe dni • Mk 13,24-32
Kończymy cotygodniową lekturę Ewangelii Marka jego Apokalipsą. Jezus zapowiada uczniom swoje powtórne przyjście, ale nie mówi, kiedy ono nastąpi. Wzywa do wierności jego Słowu.
EWANGELISTA: św. Marek • CZAS POWSTANIA: ok. 60–70 r. • KATEGORIA: mowa • CZAS AKCJI: ok. 33 r. • MIEJSCE AKCJI: Góra Oliwna • BOHATEROWIE: Jezus
TUŻ PRZED MĘKĄ • Niedziela przed uroczystością Chrystusa Króla, przedostatnia niedziela roku liturgicznego, odsyła nas do czasów ostatecznych. Tym samym kończymy związaną z rokiem B lekturę Ewangelii św. Marka. Ostatnim fragmentem będzie mowa eschatologiczna Jezusa wygłoszona tuż przed Jego męką. To tzw. apokalipsa Marka • Jezus wypowiedział ją na kilka dni przed męką: gdy opuścił Świątynię Jerozolimską (to tam zaobserwował ubogą wdowę wrzucającą grosz do skarbony (Mk 12,42) i udał się na Górę Oliwną, naprzeciw świątyni.
APOKALIPSA MARKA • Gdy Jezus wraz z uczniami wychodzili ze Świątyni Jerozolimskiej, jeden z uczniów – urzeczony budowlą – rzekł: Nauczycielu, patrz, co za kamienie i jakie budowle! Reakcja Jezusa była zaskakująca: Nie zostanie tu kamień na kamieniu… • Tak właśnie rozpoczyna się mowa eschatologiczna, czyli mowa o rzeczach ostatecznych, zwana też Apokalipsą Markową. Jezus kontynuuje ją na Górze Oliwnej, dopytywany przez zaintrygowanych uczniów: Powiedz, kiedy to nastąpi? I jaki będzie znak? W odpowiedzi (? Mk 13,5–32) Jezus zwraca jednak uwagę bardziej na postawę gotowości uczniów: miejcie się na baczności, i przytacza różne, często przerażające obrazy ucisku i prześladowania. Potem nastąpi paruzja.
KIEDY? I JAKI ZNAK? • Usłyszymy fragment mowy eschatologicznej, który mówi o paruzji, czyli objawieniu się Jezusa, a następnie przypowieść o drzewie figowym. Jest ono odpowiedzią na pytanie, które zainicjowało mowę eschatologiczną Jezusa: Powiedz nam, kiedy to nastąpi? I jaki będzie znak, gdy to wszystko zacznie się spełniać?
Szersza analiza czytań, psalmu oraz Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.
W sprzedaży jest już dostępna książka „Jutro Niedziela” na rok liturgiczny C. Książkę można kupić TUTAJ>>>
Źródło
atom
