Jutro Niedziela – XIV zwykła A

PUNKT WYJŚCIA

CZTERNASTA NIEDZIELA ZWYKŁA • rok A • KOLOR SZAT: zielony • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy oswobodzeni z niewoli grzechu osiągnęli szczęście wieczne • CZYTANIA: Księga Zachariasza 9, 9–10 • Psalm 145 (144), 1b–2. 8–9. 10–11. 13–14 • List do Rzymian 8, 9. 11–13 • Ewangelia wg św. Mateusza 11, 25–30

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Liturgia Słowa pokazuje dziś Króla i Nauczyciela. Królem nazywają Boga proroctwa Starego Testamentu wyrażające tęsknotę za Mesjaszem. Nauczycielem nazywa Siebie sam Jezus: Uczcie się ode mnie.

Czy chodzi o Króla, czy Nauczyciela – naszego obrazu Boga nie powinny kreślić związane ze znaczeniem tych słów osobiste wyobrażenia, zwłaszcza jeżeli są negatywne. Dlatego iż to nietypowy Król – pokorny i przez to zwycięski. Nauczyciel, który własnym przykładem uczy modlitwy, pokory, niesienia krzyża.

Król z Księgi Zachariasza nadszedł. Jezus ustanawia swoje królestwo. To zupełnie inna rzeczywistość niż ta, z którą nam się kojarzą królestwa i królowie. To zapowiedź nowej ery i władcy, którego siłą jest pokora, a PR-em cichość.

To królestwo nadeszło. Król-Nauczyciel cicho oczekuje nowych uczniów.

Czytanie z Księgi Zachariasza

(Za 9, 9–10)

Tak mówi Pan: «Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny – jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy. On usunie rydwany z Efraima, a konie z Jeruzalem; łuk wojenny zostanie złamany. Pokój ludom obwieści. Jego władztwo sięgać będzie od morza do morza, od brzegów Rzeki aż po krańce ziemi».

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Król pokorny • Za 9, 9–10

Zachariasz, autor jednej z ostatnich ksiąg Starego Testamentu, zapowiada czasy ostateczne: zwycięstwo, pokój, przybycie Króla.

KSIĘGA: Księga Zachariasza • AUTOR: Deutero-Zachariasz • CZAS POWSTANIA: rozdziały 9–14: VI–IV w. przed Chr.• KATEGORIA: mowa prorocka • KTO MÓWI: prorok • ADRESACI: Izraelici

PROROCY WIĘKSI I MNIEJSI • Aż 18 z 46 ksiąg Starego Testamentu to księgi prorockie. Są wśród nich przede wszystkim 4 księgi wielkich proroków: Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela i Daniela. W ich kontekście należy wymienić także Księgę Barucha i Lamentacje. Ponadto mamy 12 ksiąg proroków mniejszych • Do tej ostatniej kategorii należy Księga Zachariasza, przedostatnia księga Starego Testamentu, niedługa, składająca się z czternastu rozdziałów • Księga dodatkowo dzieli się na dwie części: Proto- (Za 1 – 8) i Deutero-Zachariasza (Za 9 – 14), których według biblistów może dzielić od kilkudziesięciu do kilkuset lat różnicy.

JAHWE PAMIĘTA • Zachariasz (hebr. „Jahwe pamięta”) – to imię nosiło wielu Izraelitów, między innymi ojciec Jana Chrzciciela. Ale Zachariasz-prorok żył pięćset lat wcześniej, jego działalność przypada m.in. na 520 r., istotny w dziejach Izraela • Od szesnastu lat Izraelici byli już w Jerozolimie – po powrocie z niewoli babilońskiej. Wtedy wybudowali nową, tzw. drugą Świątynię Jerozolimską. To ważne dla zrozumienia specyfiki Księgi Aggeusza i Zachariasza właśnie. Inaczej niż w pozostałych pismach proroków mniejszych tu tematem jest odnowienie, formowanie się nowej wspólnoty palestyńskiej, wzniecanie energii, by pomimo zniechęcenia świątynia powstała szybko.

SPRAWY OSTATECZNE • Fragment, który usłyszymy, pochodzi jednak z drugiej części księgi, która różni się znacznie od pierwszej, dlatego jej autor jest zwany umownie Deutero-Zachariaszem. Działał on prawdopodobnie u końca epoki perskiej, na początku hellenistycznej. Być może był uczniem Zachariasza lub – jak Zachariasz – prorokiem związanym z kręgami lewickimi. Deutero-Zachariasz nie odnosi się do konkretnej sytuacji, odbudowy świątyni ani postaci historycznych jak Zorobabel. Dotyka spraw eschatologicznych. Jego księga zyskuje charakter apokalipsy, zawiera wiele proroctw mesjańskich. Usłyszymy jedno z nich: zapowiedź przybycia Króla.

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

(Ps 145 (144), 1b–2. 8–9.10–11. 13–14) Refren: Będę Cię wielbił, Boże mój i Królu Albo: Alleluja

Będę Cię wielbił, Boże mój i Królu, * i sławił Twoje imię przez wszystkie wieki. Każdego dnia będę błogosławił Ciebie * i na wieki wysławiał Twoje imię. Pan jest łagodny i miłosierny, * nieskory do gniewu i bardzo łaskawy. Pan jest dobry dla wszystkich, * a Jego miłosierdzie nad wszystkim, co stworzył. Niech Cię wielbią, Panie, wszystkie Twoje dzieła * i niech Cię błogosławią Twoi wyznawcy. Niech mówią o chwale Twojego królestwa * i niech głoszą Twoją potęgę. Królestwo Twoje królestwem wszystkich wieków, * przez wszystkie pokolenia Twoje panowanie. Pan podtrzymuje wszystkich, którzy upadają, * i podnosi wszystkich zgnębionych.

•

PSALM

Pan dobry dla wszystkich • Ps 145 (144), 1b–2. 8–9.10–11. 13–14

Taki właśnie jest Bóg: łagodny, miłosierny, nieskory do gniewu, bardzo łaskawy, dobry dla wszystkich. Wychwala Go Psalm 145.

PSALM 145 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: powygnaniowy, epoka perska

A… B… C… • Psalm 145 to psalm pochwalny, bogaty w określenia dotyczące wielkości i bliskości Boga, a także euforii Jego wyznawcy. To psalm alfabetyczny – następujące po sobie hebrajskie wersety rozpoczynają się od kolejnej litery hebrajskiego alfabetu, aczkolwiek tego bogactwa formy nie dostrzeżemy w polskim tłumaczeniu • Psalm ten należy do gatunku hymnu, bezinteresownej modlitwy uwielbienia (hebr. tehillah). Wierzący wzywa wspólnotę zgromadzoną na modlitwie w świątyni, która reprezentuje całe stworzenie, do wychwalania Bożego panowania nad światem.

JAKI JEST BÓG • Usłyszymy mniej więcej połowę Psalmu 145. Wybrane wersety pokazują logikę władcy, ukazaną już w PIERWSZYM CZYTANIU: Pan, król nie postępuje według logiki władców tego świata, jest „łagodny”, „miłosierny”, „nieskory do gniewu”, „bardzo łaskawy” „dobry dla wszystkich”.

Czytanie z Listu św. Pawła Apostoła do Rzymian

(Rz 8, 9. 11–13)

Bracia: Wy nie żyjecie według ciała, ale według Ducha, jeżeli tylko Duch Boży w was mieszka. o ile zaś ktoś nie ma Ducha Chrystusowego, ten do Niego nie należy. A o ile mieszka w was Duch Tego, który Jezusa wskrzesił z martwych, to Ten, co wskrzesił Chrystusa Jezusa z martwych, przywróci do życia wasze śmiertelne ciała mocą mieszkającego w was swego Ducha. Jesteśmy więc, bracia, dłużnikami, ale nie ciała, byśmy żyć mieli według ciała. Bo o ile będziecie żyli według ciała, czeka was śmierć. o ile zaś przy pomocy Ducha zadawać będziecie śmierć popędom ciała – będziecie żyli.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Będziemy żyli • Rz 8, 9. 11–13

Święty Paweł opowiada o tym, co będzie z nami po śmierci. Bóg „przywróci do życia wasze śmiertelne ciała”. Pod pewnymi warunkami.

KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 57–58 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt

O DUCHU ŚWIĘTYM • W lekturze Listu do Rzymian przechodzimy do rozdziału 8. Paweł opisuje tu Ducha – Dawcę nowego życia. Fragmentów z tej części będziemy słuchali przez kilka następnych tygodni.

JAK DUCH DAJE ŻYCIE • Nowe życie na początku jest podobne do małego ziarna, które musi rosnąć i się rozwijać. Tym, który daje wzrost, jest właśnie Duch. jeżeli otwieramy się na jego obecność, On czyni nas własnością Boga (Rz 8, 9–11) • Potem Paweł napisze, iż Duch prowadzi nas i przekonuje, iż jesteśmy synami Bożymi (Rz 8, 14–17), modli się w nas (Rz 8, 26), współdziała we wszystkim dla naszego dobra (Rz 8, 28) i ostatecznie prowadzi do zbawienia (Rz 8, 29–30).

Szersza analiza czytania dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Słowa Ewangelii wg św. Mateusza
(Mt 11, 25–30)

W owym czasie Jezus przemówił tymi słowami: «Wysławiam Cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, iż zakryłeś te rzeczy przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je prostaczkom. Tak, Ojcze, gdyż takie było Twoje upodobanie. Wszystko przekazał Mi Ojciec mój. Nikt też nie zna Syna, tylko Ojciec, ani Ojca nikt nie zna, tylko Syn i ten, komu Syn zechce objawić. Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię. Weźcie na siebie moje jarzmo i uczcie się ode Mnie, bo jestem cichy i pokornego serca, a znajdziecie ukojenie dla dusz waszych. Albowiem słodkie jest moje jarzmo, a moje brzemię lekkie».

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Cichy i pokornego serca • Mt 11, 25–30

Życie w bliskości Jezusa to nieustająca lekcja: modlitwy, pokory, otwartości na potrzeby bliźnich oraz Krzyża.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: modlitwa/mowa • MIEJSCE: Galilea • CZAS: 30–33 r. • KTO MÓWI: Jezus • SŁUCHACZE: tłumy • WERSJE: Łk 10, 21–22

NOWY PIĘCIOKSIĄG • Przypomnijmy, iż Ewangelia Mateusza (poza wstępem i epilogiem) dzieli się na pięć ksiąg, co odpowiada Pięcioksięgowi Mojżesza. Między innymi w ten sposób autor podkreśla, iż Jezus jest Nowym Mojżeszem, który wprowadza nowe prawo: • Stąd też podział Ewangelii (poza wstępem i epilogiem) odpowiada Pięcioksięgowi Mojżesza: • księga pierwsza: program królestwa (Mt 3–7) • księga druga: przepowiadanie królestwa (Mt 8–10) • księga trzecia: tajemnice królestwa (Mt 11, 1–13, 52) • księga czwarta: Kościół jako zaczątek królestwa (Mt 13, 53–18, 35) • księga piąta: wypełnianie się królestwa (Mt 19–25).

TRZECIA KSIĘGA • Przez kilka najbliższych niedziel czeka nas lektura fragmentów kolejnej księgi Ewangelii Mateusza, księgi tajemnic królestwa. Obfituje ona w przypowieści (parabole). W dzisiejszej liturgii wysłuchamy fragmentu rozdziału 11. Jezus po rozesłaniu uczniów sam odszedł, aby nauczać i głosić Ewangelię. To jednak czas niepowodzeń: miasta się nie nawracają, mimo iż dokonało się w nich najwięcej Jego cudów (Biada tobie, Korozain! Biada tobie, Betsaido), a ludzie zachowują się jak dzieci, którym nie można niczym dogodzić.

CICHY, POKORNY • Fragment, który usłyszymy, to moment, kiedy • słowa wyrzutów stają się nieoczekiwanie słowami modlitwy, i to modlitwy dziękczynnej. Jezus dziękuje Ojcu, dostrzega zwycięstwo w sytuacji, która po ludzku jest porażką. • Następnie modlitwa staje się apelem. Jezus, odwołując się do słów Zachariasza (patrz: PIERWSZE CZYTANIE), nazywa siebie Mesjaszem „cichego i pokornego serca”.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.