Jutro Niedziela – VI Wielkiego Postu A – Palmowa

PUNKT WYJŚCIA

SZÓSTA NIEDZIELA WIELKIEGO POSTU • rok A • Tradycyjnie nazywana Palmową • KOLOR SZAT: czerwony • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy pojęli naukę płynącą z męki Jezusa • EWANGELIA NA WEJŚCIE: wg św. Mateusza 21, 1–11 • CZYTANIA: W tę niedzielę zawsze słuchamy opisu męki i śmierci Jezusa • Księga Izajasza 50, 4–7 • Psalm 22, 8–9. 17–20. 23–24 • List św. Pawła do Filipian 2, 6–11 • Ewangelia wg św. Mateusza 26, 14–27, 66

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Męka i śmierć Jezusa Chrystusa ukazane są w trzech wymiarach. Pierwszy to ten nam najbliższy, historyczny, znany ze stacji Drogi Krzyżowej: poszczególne sceny, przewijające się kadry unaoczniają nam po ludzku wszystko, co doprowadziło do ukrzyżowania Jezusa.

DRUGIE CZYTANIE naświetla nam drugi wymiar: z perspektywy nieba. Jezus, posłuszny swojemu Ojcu, przyszedł na świat po to, aby nas zbawić. A zbawienie miało się dokonać przez Jego śmierć. Historia ukrzyżowania to przedziwna historia grzechu, który staje się błogosławioną winą. Zbrodnia popełniona na niewinnym jest przyczyną naszego zbawienia.

W końcu proroctwa trzeci opis męki Mesjasza. Porozrzucany w różnych zdaniach w całym Starym Testamencie powstał wiele wieków przed wydarzeniem, zapowiadał fakty. Jego fragmenty znajdziemy w pierwszym czytaniu i psalmie. Proroctwa objawiały prawdziwego Mesjasza. Gdy dobrze się wczytać, można wywnioskować nawet, dlaczego i w jaki sposób ma On umrzeć.

Fakty, które wypełniają proroctwo, wypełniają Pisma. To gwarancja, iż wszystko jest dobrze, wszystko w rękach Boga.

(Mt 21, 1–11)

Słowa Ewangelii według świętego Mateusza

Gdy się zbliżyli do Jerozolimy i przyszli do Betfage na Górze Oliwnej, wtedy Jezus posłał dwóch uczniów, mówiąc im: «Idźcie do wsi, która jest przed wami, a zaraz znajdziecie uwiązaną oślicę i przy niej źrebię. Odwiążcie je i przyprowadźcie do Mnie. A gdyby wam ktoś coś mówił, powiecie: Pan ich potrzebuje i zaraz je odeśle». A stało się to, żeby się spełniło słowo Proroka: «Powiedzcie Córze Syjonu: Oto Król twój przychodzi do ciebie łagodny, siedzący na osiołku, źrebięciu oślicy». Uczniowie poszli i uczynili, jak im Jezus polecił. Przyprowadzili oślicę i źrebię i położyli na nie swe płaszcze, a On usiadł na nich. Tłum zaś ogromny słał swe płaszcze na drodze, a inni obcinali gałązki z drzew i słali nimi drogę. A tłumy, które Go poprzedzały i które szły za Nim, wołały głośno: «Hosanna Synowi Dawida! Błogosławiony Ten, który przychodzi w imię Pańskie! Hosanna na wysokościach!» Gdy wjechał do Jerozolimy, poruszyło się całe miasto, i pytano: «Kto to jest?» A tłumy odpowiadały: «To jest prorok, Jezus z Nazaretu w Galilei».

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA NA WEJŚCIE

Wjazd do Jerozolimy • Mt 21, 1–11

Jezus, „niesiony na proroctwach”, wjeżdża do Jerozolimy. Ludzie witają Go entuzjastycznie. Ale czy na pewno witają Jego samego czy może swoje wyobrażenie o Nim?

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., wiosna •BOHATEROWIE:Jezus, uczniowie, mieszkańcy Jerozolimy • WERSJE: Mk 11, 1–11; Łk 19, 28–38; J 12, 12–166

NA PROROCTWACH • Po trzech tygodniach lektury św. Jana wracamy do związanej z rokiem A Ewangelii wg św. Mateusza. Tym razem podczas jednej mszy świętej będą to choćby dwa fragmenty • Jezus u Mateusza jest przedstawiony jako Nowy Mojżesz, Prawodawca. Ewangelia Mateusza jest skierowana przede wszystkim do Żydów i wyróżnia się tym, iż zestawia opisywane zdarzenia z proroctwami lub innymi fragmentami Starego Testamentu. Mateusz pokazuje, iż całe życie Jezusa to wypełnienie proroctw.

W CIĄGU TYGODNIA • Tylko Niedziela Palmowa ma taki przywilej: dodatkowy fragment Ewangelii, na samym początku mszy świętej. Zatem usłyszymy dwa czytania z Ewangelii św. Mateusza opisujące dwa wydarzenia, które dzieli około tydzień • Kalendarz liturgiczny dobrze oddaje bliskość obu wydarzeń przedstawianych w liturgii słowa: Jezus wjechał do Jerozolimy tydzień przed świętem Paschy, tydzień przed swoją śmiercią.

CI SAMI LUDZIE • Niedziela Palmowa zestawia je jeszcze ściślej: ci sami ludzie, którzy najpierw ochoczo powitają Jezusa i uznają Go za Mesjasza, Króla, po niedługim czasie Go odrzucą. Przesądziła o tym jednak nie tyle zmienność ludzkich nastrojów, ile rozczarowanie: Jezus odrzuca wizję bycia ziemskim Królem żydowskim, a takiego przywódcy oczekiwali mieszkańcy Jerozolimy. Skąd rozczarowanie? Z niesłuchania Słowa, proroctw. Jezus jest Mesjaszem, którego dokładnie charakteryzuje Stary Testament. choćby szydzenie z Niego, odrzucenie, mękę i śmierć.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

(Iz 50, 4–7)

Czytanie z Księgi proroka Izajasza

Pan Bóg mnie obdarzył językiem wymownym, bym umiał pomóc strudzonemu krzepiącym słowem. Każdego rana pobudza me ucho, bym słuchał jak uczniowie. Pan Bóg otworzył mi ucho, a ja się nie oparłem ani się nie cofnąłem. Podałem grzbiet mój bijącym i policzki moje rwącym mi brodę. Nie zasłoniłem mojej twarzy przed zniewagami i opluciem. Pan Bóg mnie wspomaga, dlatego jestem nieczuły na obelgi, dlatego uczyniłem twarz moją jak głaz i wiem, iż wstydu nie doznam.

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Trzecia pieśń Sługi • Iz 50, 4–7

Zadziwiające, kilka wieków przed narodzeniem Jezusa powstaje utwór, który szczegółowo Go opisuje. Zwłaszcza Jego cierpienie i mękę.

KSIĘGA: Izajasza · AUTOR: Deutero-Izajasz · CZAS POWSTANIA: 586-538 przed Chr., Wygnanie w Babilonii · KATEGORIA: pieśń

Z KSIĘGI POCIESZYCIELA • Pierwsze czytanie pochodzi ze środkowej części Księgi Izajasza zwanej Księgą Pocieszyciela (rozdziały 40–55). Autorem jest być może jeden z uczniów Izajasza. O ile proroctwa samego Izajasza mają charakter przestrogi (były kierowane przecież do Izraela przed dramatem niewoli babilońskiej, niewiernego Bogu), o tyle u Deutero-Izajasza – adresującego księgę do Izraelitów, którzy doświadczyli klęski wygnania i zburzenia Świątyni – znajdujemy już słowa otuchy, pocieszenia i zapowiedzi uwolnienia • Księga Pocieszyciela zawiera m.in. cztery Pieśni Sługi Jahwe. Ukazują one tajemniczą osobę, w której Żydzi widzieli historię Jeremiasza lub swego narodu, a chrześcijanie dostrzegli zapowiedź Chrystusa.

PIEŚNI SŁUGI JAHWE • Cztery pieśni Sługi Jahwe przedstawiają sprawiedliwego, który ponosi niezasłużoną karę i przez to gładzi grzechy innych. W całości to rodzaj dramatu, który osiąga punkt kulminacyjny w momencie śmierci i uwielbienia Sługi. W • pierwszej pieśni Bóg ustanawia Sługę przymierzem dla ludów i światłością narodów (powołanie i misja, patrz: Iz 42, 1–9), w • drugiej Sługa przedstawia trudności, na jakie natrafia (Iz 49, 1–7), w • trzeciej Sługa mówi o swojej gorliwości, trudnościach i nadziei pokładanej w Panu (Iz 50, 4–9), w • czwartej pieśni opisany jest ogrom cierpień i śmierć, jakie wybrany musi znieść • Niezwykle wymowne są trzecia i czwarta pieśń Sługi Jahwe, zawierające niektóre szczegóły męki Jezusa (Iz 52, 13). Zadziwiające, iż kilka wieków przed narodzeniem Jezusa powstaje utwór tak szczegółowo zapowiadający Jego samego.

TRZECIA PIEŚŃ • Usłyszymy fragment trzeciej Pieśni Sługi Jahwe. Zwróćmy uwagę na słowa, które dobitnie oddają doświadczenia Chrystusa, a przede wszystkim przepowiadają mękę Jezusa (zwłaszcza Jego pojmanie i biczowanie). Zwróćmy uwagę na • opis doświadczenia cierpienia, któremu zostaje poddany Sługa Jahwe, a także na • źródło siły cierpiącego: jest nim Słowo Boga.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

(Ps 22, 8–9. 17–20. 23–24)
REFREN: Boże mój, Boże, czemuś mnie opuścił?

Szydzą ze mnie wszyscy, którzy na mnie patrzą, * wykrzywiają wargi i potrząsają głowami: «Zaufał Panu, niech go Pan wyzwoli, * niech go ocali, jeżeli go miłuje».

Sfora psów mnie opadła, * otoczyła mnie zgraja złoczyńców. Przebodli moje ręce i nogi, * policzyć mogę wszystkie moje kości.

Dzielą między siebie moje szaty * i los rzucają o moją suknię. Ty zaś, Panie, nie stój z daleka, * pomocy moja, śpiesz mi na ratunek.

Będę głosił swym braciom Twoje imię * i będę Cię chwalił w zgromadzeniu wiernych: «Chwalcie Pana, wy, którzy Go wielbicie, † niech sławi Go całe potomstwo Jakuba, * niech się Go lęka całe potomstwo Izraela».

•

PSALM

Czemuś mnie opuścił? • Ps 22, 8–9. 17–20. 23–24

Ten psalm to ostatnia modlitwa Jezusa przed śmiercią na krzyżu. Zawołał: „Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił”.

PSALM 22 • AUTOR: autor anonimowy • CZAS POWSTANIA: czasy powygnaniowe, po 538 r. przed Chr.

OPUSZCZENIE CZY MODLITWA? • To jeden z najważniejszych i najbardziej poruszających psalmów. Rozpoczyna się od zawołania: Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił? Tych samych słów użył Jezus, gdy wisiał na krzyżu. Czy były to słowa skargi? Czy Jezus poczuł się opuszczony przez Boga? Czy może zaczął po prostu śpiewać Psalm 22?

GATUNEK: LAMENTACJA • Psalm jest zaliczany do gatunku lamentacji indywidualnej. Prawdopodobnie towarzyszył on modlitwie za człowieka stojącego u kresu życia w wyniku choroby, przedłużającego się cierpienia czy śmiertelnego niebezpieczeństwa. To modlitwa mająca wyrwać wierzącego z objęć pewnej śmierci.

PROROCTWO O MĘCE JEZUSA • Usłyszymy kilka wersetów Psalmu 22, tych, które – podobnie jak pierwsze czytanie – zapowiadają mękę Jezusa. A od chwili, kiedy Jezus modli się Psalmem 22 i umiera z modlitwą na ustach, ten dawny psalm, lamentacja cierpiącego zyskuje nowy wymiar: modląc się nim w czasie próby, uczestniczymy w śmierci i zmartwychwstaniu Jezusa.

Szersza analiza psalmu dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

(Flp 2, 6–11)

Czytanie z Listu świętego Pawła Apostoła do Filipian

Chrystus Jezus, istniejąc w postaci Bożej, nie skorzystał ze sposobności, aby na równi być z Bogiem, ale ogołocił samego siebie, przyjąwszy postać sługi, stając się podobnym do ludzi. A w zewnętrznej postaci uznany za człowieka, uniżył samego siebie, stając się posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej. Dlatego też Bóg Go nad wszystko wywyższył i darował Mu imię ponad wszelkie imię, aby na imię Jezusa zgięło się każde kolano istot niebieskich i ziemskich, i podziemnych. I aby wszelki język wyznał, iż Jezus Chrystus jest Panem – ku chwale Boga Ojca.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Męka oczami nieba • Flp 2, 6–11

Przed opisem męki i śmierci Jezusa Liturgia Słowa pokaże jej sens oczami nieba. To kenoza: nieśmiertelny Bóg staje się człowiekiem i… umiera.

LIST DO FILIPIAN • NADAWCY: św. Paweł i Tymoteusz • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Filippi • MIEJSCE POWSTANIA: Efez, Cezarea bądź Rzym • CZAS POWSTANIA: 54–57 r. (Efez), 57–59 r. (Cezarea) lub 60–64 r. (Rzym)

LIST WIĘZIENNY • Pisząc list do mieszkańców Filippi, Paweł przebywał pod strażą pretorianów. Straż ta miała za zadanie z jednej strony bronić go, a z drugiej nadzorować wykonywanie kary. Więzienie nie miało ścisłego reżimu, skoro Paweł mógł otrzymywać wieści z Filippi, przyjmować gości, otrzymywać dary czy też posyłać współtowarzyszy z listami • W krótkim, czterorozdziałowym liście do Filipian brak systematycznej teologii, znanej z innych dzieł św. Pawła • To raczej list-podziękowanie za wsparcie i serdeczność okazane mu przez wspólnotę • Apostoł zapewnia Flipian, iż misja głoszenia Ewangelii pomimo jego uwięzienia nie została wstrzymana, a on sam ma się dobrze • W liście odnajdujemy jeden z najdojrzalszych opisów cierpienia Pawła łączącego się z Krzyżem oraz próby św. Pawła umocnienia euforii we wspólnocie chrześcijańskiej.

HYMN O UNIŻENIU • Tym bardziej zaskakujący jest piękny hymn umieszczony w 2 rozdziale, który usłyszymy w ramach drugiego czytania. To hymn o kenozie Chrystusa. Opisuje uniżenie Syna Bożego • Hymn ten stanowi serce wezwań skierowanych do Filipan (1, 27–2, 18), zachęcających do jedności, która pozwala owocniej głosić Ewangelię i sprawia, iż chrześcijanie dają dobre świadectwo poganom • Wzorem, który Filipianie mają naśladować, jest sam Chrystus.

O BOSKIEJ NATURZE JEZUSA • Od strony teologicznej znajdujemy tu jasne stwierdzenie o boskiej naturze Jezusa (istniejąc w postaci Bożej) i Jego egzystencji przed narodzeniem • Dla liturgii słowa Niedzieli Palmowej hymn ukazuje niejako Boską perspektywę całego ziemskiego życia Jezusa, a przede wszystkim Jego męki i śmierci.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Słowa Ewangelii według świętego Mateusza

(Mt 26,14-27,66)

Kliknij, aby przeczytać Mękę Pańską

•

EWANGELIA

Męka Jezusa Chrystusa • Mt 26, 14 – 27, 66

Mateusz pokazuje, iż całe życie Jezusa to wypełnienie proroctwa.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., wiosna •BOHATEROWIE: Jezus, uczniowie, faryzeusze, Piłat, tłum • WERSJE: Ewangelia św. Marka, Ewangelia św. Łukasza, Ewangelia św. Jana

EWANGELIA NA ROLE • Tylko dwa razy w roku Ewangelia jest odczytywana w ten sposób: z podziałem na role. To Niedziela Palmowa, kiedy się czyta Mękę Pańską według któregoś z synoptyków, i Wielki Piątek, gdy zawsze słuchamy Męki Pańskiej wg św. Jana.

MATEUSZ I PROROCY • Co trzy lata w Niedzielę Palmową słuchamy męki Jezusa Chrystusa wg św. Mateusza. To najdłuższy jej opis. Spośród pozostałych wyróżnia się tym, iż Mateusz – jak zresztą w całej swojej Ewangelii – zestawia opisywane zdarzenia z proroctwami lub innymi fragmentami Starego Testamentu. Próbuje udowodnić, iż całe życie Jezusa jest wypełnieniem proroctw.

PROROCTWA • Słuchając Męki Pańskiej, zwróćmy uwagę na te proroctwa, których wypełnienie Mateusz wyraźnie dostrzega, i pamiętajmy, iż jest o wiele więcej takich, o których wprost nie pisze.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.