Jutro Niedziela – Trójcy Świętej B

PUNKT WYJŚCIA

NIEDZIELA TRÓJCY ŚWIĘTEJ • Rok B • KOLOR SZAT: biały • KOLEKTA: Modlimy się, abyśmy uznawali wieczną chwałę Trójcy • CZYTANIA: Księga Powtórzonego Prawa 4,32–34,39–40 • Psalm 33,4–5.6.9.18–19.20.22 • List do Rzymian 8,14–17 • Ewangelia
wg św. Mateusza 28,16–20

CHMURA SŁOWA

STO SŁÓW

Czytania w uroczystość Trójcy Świętej są zawsze tak dobrane, aby ukazać całą Trójcę: stąd w pierwszym czytaniu objawienie Ojca, w drugim objawienie Ducha, w Ewangelii – objawienie Syna.

W tym roku słowo jest o wiele bardziej wymowne. Każe studiować historię. W Ewangelii Mateusz pokazuje Jezusa. Wprost przedstawia Jego ludzką historię. Nie wprost udowadnia, iż to Bóg. W drugim czytaniu Paweł pokazuje historię rozwoju w nas nowego człowieka. Tu też są etapy: etap wzrostu, a w końcu działania Ducha.

Najciekawiej jest w pierwszym czytaniu. Mamy, jak Izrael, nieustannie przypominać sobie naszą własną historię. I zobaczyć w niej wyjątkowe działanie Boga.

Bo Bóg nieustannie pisze historię. Również twoją historię.

Czytanie z Księgi Powtórzonego Prawa

(Pwt 4, 32-34. 39-40)

Mojżesz tak powiedział do ludu: «Zapytaj dawnych czasów, które były przed tobą od dnia, gdy Bóg stworzył na ziemi człowieka, czy zaszedł taki wypadek od jednego krańca niebios do drugiego jak ten lub czy słyszano o czymś podobnym? Czy słyszał jakiś naród głos Boży z ognia, jak ty słyszałeś, i pozostał żywym? Czy usiłował Bóg przyjść i wybrać sobie jeden naród spośród innych narodów przez doświadczenia, znaki, cuda i wojny, ręką mocną i wyciągniętym ramieniem, dziełami przerażającymi, jak to wszystko, co tobie uczynił twój Pan Bóg w Egipcie na twoich oczach? Poznaj dzisiaj i rozważ w swym sercu, iż Pan jest Bogiem, a na niebie wysoko i na ziemi nisko nie ma innego. Strzeż Jego praw i nakazów, które ja dziś polecam tobie pełnić, by dobrze ci się wiodło i twym synom po tobie; byś przedłużył swe dni na ziemi, którą na zawsze daje ci Pan, twój Bóg».

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Historia • Pwt 4,32-34,39-40

Starożytni często w ważnych chwilach odwoływali się do niebios i ziemi, przywołując ich na świadków. Mojżesz wzywa swych rodaków, by zapytali najdawniejszych czasów.

KSIĘGA: Powtórzonego Prawa • AUTOR: starożytny historyk (historiograf), przedstawiciel szkoły deuteronomistycznej • CZAS POWSTANIA: VII–VI w. przed Chr. • KATEGORIA: mowa • KTO MÓWI: Mojżesz • ADRESACI: lud Izraela • MIEJSCE AKCJI: pustynia w Arabii • CZAS AKCJI: XII w. przed Chr.

TESTAMENT MOJŻESZA • Mimo iż Księga Powtórzonego Prawa należy do Pięcioksięgu, to jednak różni się od pozostałych ksiąg. Nie dominuje tu narracja, jak w przypadku Księgi Rodzaju czy Wyjścia. Polska nazwa księgi sugeruje, iż mamy do czynienia z powtórzeniem, przypomnieniem i wyjaśnieniem Prawa danego na Synaju. Hebrajska nazwa księgi – Debarim (słowa) wskazuje dokładnie na to, czym ta księga się charakteryzuje: mamy do czynienia wyłącznie z mowami Mojżesza. Księga Powtórzonego Prawa to w istocie mowa pożegnalna i testament Mojżesza pozostawiony Izraelowi w przeddzień wejścia do Ziemi Obiecanej.

CZTERY MOWY • Księga składa się z czterech wielkich mów Mojżesza. Usłyszymy dziś fragment pierwszej z nich. Mowa ta jest w całości opowieścią- przypomnieniem dotychczasowej wędrówki ludu, od góry Horeb, przez Kadesz, kraj Moabitów i Ammonitów, aż do podziału Zajordania i osiedlenia się tam trzech pokoleń. W rozdziale czwartym Mojżesz przypomina nakazy Pana z Horebu, ostrzega przed bałwochwalstwem i przypomina wielkość wybrania Izraela.

FINAŁ PIERWSZEJ MOWY • Usłyszymy finał pierwszej mowy Mojżesza. Przypomniawszy zebranym ich własną historię, nakazuje on teraz sięgnąć głębiej w dzieje świata: Zapytaj dawnych czasów, które były przed tobą od dnia, gdy Bóg stworzył na ziemi człowieka • W jakim celu? By każdy Izraelita mógł porównać historię swoją i swojego ludu z historią innych narodów i by mógł uprzytomnić sobie, iż jest rzeczywiście wybrany przez Boga. Cuda i moc Boża, której doświadczyli, mają ich także przekonać, iż Jahwe jest prawdziwym Bogiem. Wierność jego Prawom sprawi, iż będą mogli bezpiecznie i szczęśliwie mieszkać w Ziemi Obiecanej.

(Ps 33,4-6.9.18-20.22)

REFREN: Szczęśliwy naród wybrany przez Pana.

Słowo Pana jest prawe, a każde Jego dzieło godne zaufania. On miłuje prawo i sprawiedliwość, ziemia jest pełna Jego łaski.

Przez słowo Pana powstały niebiosa, wszystkie gwiazdy przez tchnienie ust Jego. Bo przemówił i wszystko się stało, sam rozkazał i zaczęło istnieć.

Oczy Pana zwrócone na bogobojnych, na tych, którzy czekają na Jego łaskę, aby ocalił ich życie od śmierci i żywił ich w czasie głodu.

Dusza nasza oczekuje Pana, On jest naszą pomocą i tarczą. Panie, niech nas ogarnie Twoja łaska, według nadziei, którą pokładamy w Tobie.

•

PSALM

Boża Opatrzność • Ps 33,1-2.4-5.18-19

Psalmista, jak Mojżesz, pokazuje wyjątkowość Boga poprzez odwołanie się do najdawniejszych czasów.

PSALM 33 • AUTOR: anonimowy lewita • CZAS POWSTANIA: po wygnaniu w Babilonii, po 538 r. przed Chr.

HYMN • Psalm 33 to jeden z trzydziestu psalmów wyrażających cześć i podziw dla Boga, hymn, pieśń chwały, hebr. tehillah. To typowy rodzaj modlitwy zanoszony w świątyni przed niewolą. W swej strukturze zawiera wezwanie do wielbienia Boga, po czym następuje wyliczenie przyczyn modlitwy uwielbienia. Są nimi: chwała, dobroć Boga, jego działanie w stworzonym świecie i w historii • Teologia Słowa, przez które Bóg stwarza świat, oraz obrazy związane ze stworzeniem sugerują późne, raczej powygnaniowe pochodzenie psalmu. W niepewnym czasie po powrocie z wygnania z Babilonii wspólnota Izraela odśpiewuje go jako pieśń ufności i dziękczynienia za nieustanną opiekę Jahwe.

BOŻA OPATRZNOŚĆ • Psalm to hymn na cześć Boga Ojca, który nie tylko stworzył ludzki świat, ale nie przestaje troszczyć się o swoje dzieci, patrzy na nie z czułością i odpowiada na ich potrzeby. Psalmista sławi Słowo Pana i jego dzieła, które są sprawiedliwe i wypełniają ziemię łaską, kreśli obraz Boga – Jego oczy nieustannie zwracają się ku wiernym, których ocala od śmierci i żywi.

ZAPYTAĆ PRZESZŁOŚĆ • Usłyszymy wybrane fragmenty Psalmu 33. Zwróćmy uwagę, iż cofając się do początków wszechświata, autor psalmu opisuje Boga, który przez swoje Słowo i tchnienie powołał wszystko do istnienia. To nawiązuje do pierwszego czytania i apelu Mojżesza, by zapytać najdawniejszych czasów.

Czytanie Listu św. Pawła Apostoła do Rzymian

(Rz 8, 14-17)

Bracia: Wszyscy ci, których prowadzi Duch Boży, są synami Bożymi. Nie otrzymaliście przecież ducha niewoli, by się znowu pogrążyć w bojaźni, ale otrzymaliście ducha przybrania za synów, w którym możemy wołać: «Abba, Ojcze!» Sam Duch wspiera swym świadectwem naszego ducha, iż jesteśmy dziećmi Bożymi. o ile zaś jesteśmy dziećmi, to i dziedzicami: dziedzicami Boga, a współdziedzicami Chrystusa, skoro wspólnie z Nim cierpimy po to, by też wspólnie mieć udział w chwale.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Duch wolności • Rz 8,18-23

Na scenę historii zbawienia wkracza właśnie trzecia osoba Trójcy. Paweł w szczególny sposób opisuje Ducha, który czyni człowieka wolnym i „usynawia” go.

KSIĘGA: List do Rzymian • NADAWCA: św. Paweł • ADRESACI: wspólnota chrześcijańska w Rzymie • CZAS POWSTANIA: 55/56 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Korynt

O LIŚCIE DO RZYMIAN • List do Rzymian bardzo często powraca w niedzielnej Liturgii Słowa. Nic dziwnego: to jedno z najdojrzalszych pism Pawła. Pierwszym, pragmatycznym celem listu było zapewnienie sobie wsparcia ze strony wspólnoty w planowanej przez Pawła podróży misyjnej do Hiszpanii (? Rz 15,23–24) • Jednak zakres treści poruszonych w liście jest szerszy: Paweł głosi Rzymianom Ewangelię Chrystusa. Pisze do wspólnoty znajdującej się w stolicy imperium, w sercu antycznego świata. Rzym ma być kołem zamachowym dla głoszonej przez Pawła Dobrej Nowiny o usprawiedliwieniu z wiary w Chrystusa i o tym, iż Chrystus jest drogą zbawienia i dla Żydów, i dla pogan.

NOWE ŻYCIE W CHRYSTUSIE • W rozdziałach 5–8 św. Paweł krok po kroku wprowadza w rzeczywistość nowego życia w Chrystusie, najpierw zestawiając starego i nowego Adama, Jezusa, za pomocą którego rozlały się źródła łaski i usprawiedliwienia (rozdz. 5), potem przestrzegając, iż nowe życie chrześcijanina, zanurzenie w śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa, wyklucza życie w grzechu. W rozdziale siódmym przypomina tragiczną sytuację tych, którzy znajdują się poza Chrystusem, Żydów i pogan • Wreszcie św. Paweł wprowadza w tajemnicę Ducha, który odpowiada za rozwój nowego życia w chrześcijaninie. Mówi o tym rozdział ósmy (? Jutro Niedziela, rok A, drugie czytanie, niedziele zwykłe XIV–XVIII).

MISJA DUCHA • Usłyszymy dziś fragment rozdziału ósmego opisującego działanie Ducha w życiu chrześcijanina. Zwróćmy uwagę, iż w ten sposób na scenę historii zbawienia wkracza trzecia osoba Trójcy • Paweł w szczególny sposób opisuje Jego działanie: Duch Święty prowadzi nas, sprawia, iż stajemy się synami Bożymi i ciągle umożliwia, iż możemy do Boga wołać: Abba.

Słowa Ewangelii wg św. Mateusza

(Mt 28, 16-20)

Jedenastu uczniów udało się do Galilei na górę, tam gdzie Jezus im polecił. A gdy Go ujrzeli, oddali Mu pokłon. Niektórzy jednak wątpili. Wtedy Jezus podszedł do nich i przemówił tymi słowami: Dana Mi jest wszelka władza w niebie i na ziemi. Idźcie więc i nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem. A oto Ja jestem z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata.

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Historia Jezusa. Historia Chrystusa • Mt 28,16-20

Ostatnie spotkanie Jezusa z uczniami. Jestem z wami aż do skończenia świata – obiecuje. I nakazuje „czynić uczniów”.

EWANGELISTA: św. Mateusz • CZAS POWSTANIA: 70–80 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Galilea, nieznana góra • CZAS: ok. 33 r. • BOHATEROWIE: Jezus, apostołowie • WERSJE: brak

EWANGELIA CELNIKA • Usłyszymy dziś zakończenie Ewangelii św. Mateusza. To bardzo rzadki wyjątek w roku B, iż sięgamy do Ewangelii najczęściej obecnej w roku A • Według tradycji uważana jest za najstarszą, do naszych czasów zachowała się jedynie w wersji greckiej. W pierwotnej wersji – wynika to ze starożytnych świadectw – była spisana w języku aramejskim, hebrajskim. Jej autorem jest powołany przez Jezusa na ucznia celnik Lewi-Mateusz. Ewangelia była adresowana do chrześcijan pochodzenia żydowskiego. Grecka Ewangelia Mateusza powstała prawdopodobnie po 70 r. Miała stanowić regułę i katechizm życia wspólnoty chrześcijańskiej.

TAJEMNICZE ZAKOŃCZENIE • Dwa tygodnie temu, w niedzielę Wniebowstąpienia Pańskiego, słuchaliśmy zakończenia Ewangelii św. Marka, który zwięźle napisał: Po rozmowie z nimi Pan Jezus został wzięty do nieba i zasiadł po prawicy Boga (? WNIEBOWSTĄPIENIE PAŃSKIE, EWANGELIA). Przed nami zakończenie Ewangelii św. Mateusza • Zwróćmy uwagę, iż Mateusz nie opisuje wprost wniebowstąpienia
Jezusa (wniebowstąpienie opisane dwukrotnie przez św. Łukasza miało miejsce na Górze Oliwnej, niedaleko Jerozolimy, tymczasem wydarzenia opisywane tutaj dzieją się w Galilei). Co się stało po tym, jak Jezus kieruje do uczniów ostatnie słowa, nie wiemy. Ewangelia kończy się słowami Pana: A oto ja jestem z wami przez wszystkie dni aż do skończenia świata. O ile zatem Łukasz podkreśla fakt, iż Jezus wstąpił do nieba, o tyle dla Mateusza ważniejsze jest to, iż pozostaje z nami.

ODEJŚCIE • Usłyszymy zatem zakończenie Ewangelii św. Mateusza, ostatnie spotkanie Jezusa z apostołami. To jedno z niewielu miejsc w Nowym Testamencie, gdzie wprost pojawia się formuła mówiąca o Trójcy Świętej.

Źródło