Jutro Niedziela – II Wielkanocna A

PUNKT WYJŚCIA

DRUGA NIEDZIELA WIELKANOCNA • rok A • Święto Miłosierdzia Bożego kończące oktawę Wielkiej Nocy • KOLOR SZAT: biały • KOLEKTA: Modlimy się o łaskę, abyśmy pojęli, jak wielki jest chrzest, przez który zostaliśmy oczyszczeni, jak potężny jest Duch, przez którego zostaliśmy odrodzeni, i jak cenna jest Krew, przez którą zostaliśmy odkupieni • CZYTANIA: Dzieje Apostolskie 2, 42–47 • Psalm 118, 2–4. 13–15. 22–24 • Pierwszy List św. Piotra 1, 3–9 • Ewangelia wg św. Jana 20, 19–31

CHMURA SŁÓW

STO SŁÓW

Oto realia wiary rodzącego się Kościoła aż po nasze czasy: Nie będą widzieli Pana. I w takich realiach został postawiony na osiem dni – jako jedyny z apostołów – Tomasz.

W dzisiejszej liturgii słowa najważniejszy jest drugi akapit Ewangelii. Jak każdy z nas, Tomasz nie był razem z nimi, kiedy przyszedł Jezus i wie, iż tamci widzieli Pana, a on nie. Jak wielu z nas wątpi: Jeżeli na rękach Jego nie zobaczę śladu gwoździ, […] nie uwierzę.

W trzecim akapicie, po ośmiu dniach, Tomasz znów przestaje być naszym bliźniakiem. Wraca do grona apostołów. Ujrzał Zmartwychwstałego. Szczęściarz? Nie do końca. Przecież Szczęśliwi, którzy nie widzieli, a uwierzyli. Kościół to wspólnota ludzi oczekujących ósmego dnia: ujrzenia Pana.

(Dz 2, 42–47)

Czytanie z Dziejów Apostolskich

Uczniowie trwali w nauce apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach.

Bojaźń ogarniała każdego, gdyż apostołowie czynili wiele znaków i cudów. Ci wszyscy, którzy uwierzyli, przebywali razem i wszystko mieli wspólne. Sprzedawali majątki i dobra i rozdzielali je każdemu według potrzeby.

Codziennie trwali jednomyślnie w świątyni, a łamiąc chleb po domach, spożywali posiłek w euforii i prostocie serca. Wielbili Boga, a cały lud odnosił się do nich życzliwie. Pan zaś przymnażał im codziennie tych, którzy dostępowali zbawienia.

Oto Słowo Boże.

•

PIERWSZE CZYTANIE

Tak rodził się Kościół • Dz 2,42-47

Codziennie się modlili, wspólnie wielbili Boga. Dzielili się tym, co mieli, z innymi, według potrzeb. Takie świadectwo przyciągało nowych do Kościoła.

KSIĘGA: Dzieje Apostolskie • AUTOR: Łukasz • CZAS POWSTANIA: ok. 80–85 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok 33 r., po zesłaniu Ducha Świętego • BOHATEROWIE: uczniowie Chrystusa.

PIERWSZE CHWILE KOŚCIOŁA • W stosunku do zeszłej niedzieli w lekturze Dziejów Apostolskich cofamy się o pięć rozdziałów. Przypomnijmy, iż w czasie całego okresu wielkanocnego pierwsze czytanie pochodzi z Dziejów Apostolskich. Zesłanie Ducha Świętego, choć opisane adekwatnie na początku Dziejów Apostolskich, jest wydarzeniem kulminacyjnym księgi – kolejne rozdziały to opis rodzącego się Kościoła • Pierwszych dwanaście rozdziałów jest poświęconych historii Kościoła w Jerozolimie oraz misji Piotra, potem Dzieje Apostolskie skupiają się już na działalności Pawła.

TRZY STRESZCZENIA • W początkowych rozdziałach pośród innych wydarzeń napotykamy trzy streszczenia, w których Łukasz opisuje – za każdym razem w podobny sposób – życie pierwotnej wspólnoty chrześcijańskiej. Ciekawostką jest, iż w II niedzielę wielkanocną w ramach pierwszego czytania zawsze słyszymy jeden z tych tekstów: Dz 2, 42–47 czytany w roku A, Dz 4, 32–35 w roku B oraz Dz 5, 12–16 w roku C • Wszystkie trzy podkreślają niezwykłą wspólnotę apostołów i tych, którzy uwierzyli, oraz ich świadectwo, które promieniowało na innych.

JEDNOMYŚLNIE • Usłyszymy zatem pierwsze z tych streszczeń – finał 2 rozdziału, który rozpoczyna się od opisu zesłania Ducha Świętego i od pierwszych wystąpień apostołów • Jak żyli? Jaki był ten najmłodszy Kościół? Jednomyślność, wspólnota mienia, hojność wobec potrzebujących, trwanie w nauce apostołów, a przede wszystkim – wspólnota modlitwy, z podkreśleniem łamania chleba, czyli Eucharystii.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

(Ps 118, 2–4. 13–15. 22–24)
REFREN: Dziękujcie Panu, bo jest miłosierny
Niech dom Izraela głosi: «Jego łaska na wieki». * Niech dom Aarona głosi: «Jego łaska na wieki». Niech wyznawcy Pana głoszą: * «Jego łaska na wieki». Abym upadł, uderzono mnie i pchnięto, † ale Pan mnie podtrzymał. * Pan moją mocą i pieśnią, On stał się moim Zbawcą. Głosy euforii z ocalenia w namiotach sprawiedliwych: * «Prawica Pańska moc okazała».

Kamień odrzucony przez budujących † stał się kamieniem węgielnym. * Stało się to przez Pana i cudem jest w naszych oczach. Oto dzień, który Pan uczynił, radujmy się nim i weselmy.

•

PSALM

Odrzucony Kamień • Ps 118, 2–4. 13–15. 22–24

Psalm 118 wyśpiewywano podczas izraelskiego Święta Paschy. Ale pełną aktualność zyskał podczas Paschy Chrystusa.

PSALM 118 • AUTOR: lewita • CZAS POWSTANIA: po 586 r. przed Chr.

HALLELE • Wśród psalmów wyróżniamy hallele: trzynaście modlitw przewidzianych na określone święta lub sytuacje. Najbardziej znane są hallele egipskie, inaczej mały hallel (Psalmy 113–118), śpiewane podczas Święta Paschy. Wielki hallel to z kolei Psalm 136, odmawiany również raz w roku podczas Paschy, zaraz po małym hallelu. Poza nimi istnieje trzecia grupa hallelów: Psalmy 145–150.

PSALM O ZMARTWYCHWSTANIU • Usłyszymy fragmenty Psalmu 118 – ten sam zresztą, który słyszeliśmy już w zeszłym tygodniu. To jeden z najważniejszych psalmów allelujatycznych, ze względu na swoją treść dominujący w okresie wielkanocnym • Przypomnijmy, iż należy do gatunku dziękczynienia indywidualnego. To modlitwa człowieka, który patrząc na swoje życie, przeżyte próby i cierpienia, wzywa zgromadzenie Izraela i wszystkich wierzących do oddania chwały Panu. Regularna rytmiczna struktura sugeruje, iż Psalm 118 mógł być recytowany w świątyni jerozolimskiej na przemian: głos prowadzącego – odpowiedź chóru.

ODRZUCONY KAMIEŃ • Pierwsza i ostatnia zwrotka zawierają wersety wyśpiewywane już tydzień temu. Z pewnością pamiętamy, iż trzecia strofa stanowi dobitne proroctwo spełnione w Jezusie: Kamień odrzucony przez budujących stał się kamieniem węgielnym • Podobna do niej jest druga strofa, która zyskuje nowe znaczenie w świetle Nowego Testamentu.

Szersza analiza psalmu dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Czytanie z Pierwszego listu świętego Piotra Apostoła

(1 P 1, 3–9)

Niech będzie błogosławiony Bóg i Ojciec Pana naszego, Jezusa Chrystusa. On w swoim wielkim miłosierdziu przez powstanie z martwych Jezusa Chrystusa na nowo zrodził nas do żywej nadziei: do dziedzictwa niezniszczalnego i niepokalanego, i niewiędnącego, które jest zachowane dla was w niebie. Wy bowiem jesteście przez wiarę strzeżeni mocą Bożą dla zbawienia, gotowego objawić się w czasie ostatecznym.

Dlatego radujcie się, choć teraz musicie doznać trochę smutku z powodu różnorodnych doświadczeń. Przez to wartość waszej wiary okaże się o wiele cenniejsza od zniszczalnego złota, które przecież próbuje się w ogniu, na sławę, chwałę i cześć przy objawieniu Jezusa Chrystusa. Wy, choć nie widzieliście, miłujecie Go; wy w Niego teraz, choć nie widzicie, przecież wierzycie, a ucieszycie się euforią niewymowną i pełną chwały wtedy, gdy osiągniecie cel waszej wiary – zbawienie dusz.

Oto Słowo Boże.

•

DRUGIE CZYTANIE

Wierzą, choć nie wiedzieli • 1 P 1, 3–9

Święty Piotr streszcza głębokie znaczenie Niedzieli Miłosierdzia. „Choć nie widzicie, przecież wierzycie”.

KSIĘGA: Pierwszy list św. Piotra • NADAWCA: św. Piotr lub uczeń Piotra • ADRESACI: chrześcijanie w Poncie, Galacji, Kapadocji, Azji i Bitynii • CZAS POWSTANIA: 60–90 r. • MIEJSCE POWSTANIA: Rzym

DWA LISTY PIERWSZEGO • Przez pięć kolejnych niedziel będziemy słuchali fragmentów z listu pierwszego z apostołów, św. Piotra, a dokładniej: pierwszego z dwóch napisanych przez niego listów. Z pomocą, rzecz jasna, któregoś z sekretarzy. Język grecki w tym liście jest na tyle poprawny, iż naukowcy wątpią, by został napisany ręką rybaka z Galilei. To krótki, składający się z pięciu rozdziałów tekst pełen zachęt i apeli • List został napisany do nawróconych chrześcijan zamieszkujących Azję Mniejszą. Miał na celu podtrzymanie ich wiary w obliczu wielu prób, których doświadczali.

HYMN POCHWALNY • Usłyszymy fragment początkowy – umieszczony tuż po pozdrowieniach hymn pochwalny na cześć Boga. Piotr uwielbia w nim miłosierdzie Boga, które sprawiło, iż adresaci listu, nawróceni poganie, zostali obdarzeni wiecznym, niezniszczalnym i niewiędnącym dziedzictwem nieba. Moc Boża działająca dzięki ich wierze strzeże ich i przygotowuje na objawienie się Boga w czasie ostatecznym. Pierwsi chrześcijanie wierzyli, iż przyjście Pana jest bliskie. Zapowiadały je prześladowania i przeciwności, które Piotr wspomina. Mają one oczyścić wiarę uczniów jak złoto, które przecież próbuje się w ogniu.

WIARA I MIŁOSIERDZIE • Druga niedziela wielkanocna to z jednej strony Niedziela Miłosierdzia Bożego, z drugiej – Ewangelia o Tomaszu i słowa Jezusa: Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli. Zwróćmy uwagę, iż o obu tych sprawach wspomina Piotr w krótkim fragmencie, który usłyszymy: o miłosierdziu Boga i o wierze tych, którzy – choć nie widzieli Jezusa – kochają go i idą za Nim.

Szersza analiza czytania dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.

Słowa Ewangelii według świętego Jana

(J 20, 19–31)

Wieczorem w dniu zmartwychwstania, tam gdzie przebywali uczniowie, choć drzwi były zamknięte z obawy przed Żydami, przyszedł Jezus, stanął pośrodku i rzekł do nich: «Pokój wam!» A to powiedziawszy, pokazał im ręce i bok. Uradowali się zatem uczniowie, ujrzawszy Pana.

A Jezus znowu rzekł do nich: «Pokój wam! Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam». Po tych słowach tchnął na nich i powiedział im: «Weźmijcie Ducha Świętego! Którym odpuścicie grzechy, są im odpuszczone, a którym zatrzymacie, są im zatrzymane».

Ale Tomasz, jeden z Dwunastu, zwany Didymos, nie był razem z nimi, kiedy przyszedł Jezus. Inni więc uczniowie mówili do niego: «Widzieliśmy Pana!»

Ale on rzekł do nich: «Jeżeli na rękach Jego nie zobaczę śladu gwoździ i nie włożę palca mego w miejsce gwoździ, i ręki mojej nie włożę w bok Jego, nie uwierzę».

A po ośmiu dniach, kiedy uczniowie Jego byli znowu wewnątrz domu i Tomasz z nimi, Jezus przyszedł, choć drzwi były zamknięte, stanął pośrodku i rzekł: «Pokój wam!» Następnie rzekł do Tomasza: «Podnieś tutaj swój palec i zobacz moje ręce. Podnieś rękę i włóż w mój bok, i nie bądź niedowiarkiem, ale wierzącym».

Tomasz w odpowiedzi rzekł do Niego: «Pan mój i Bóg mój!»

Powiedział mu Jezus: «Uwierzyłeś dlatego, iż Mnie ujrzałeś? Błogosławieni, którzy nie widzieli, a uwierzyli».

I wiele innych znaków, których nie zapisano w tej księdze, uczynił Jezus wobec uczniów. Te zaś zapisano, abyście wierzyli, iż Jezus jest Mesjaszem, Synem Bożym, i abyście wierząc, mieli życie w imię Jego.

Oto Słowo Pańskie.

•

EWANGELIA

Bliźniak w (nie)wierze • J 20, 19–31

„Didymos” znaczy „bliźniak”, „Tomasz” zresztą też. Przez osiem dni Tomasz przeżywał to, co my przez całe życie: nie widział Pana.

EWANGELISTA: św. Jan • CZAS POWSTANIA: 80–90 r. • KATEGORIA: wydarzenie • MIEJSCE: Jerozolima • CZAS: ok. 33 r., Dzień Zmartwychwstania i tydzień po nim • BOHATEROWIE: Jezus, Tomasz, inni uczniowie • WERSJE: Łk 24, 36–43 (pierwsza część)

Z KSIĘGI KRZYŻA • Podobnie jak w niedzielę Zmartwychwstania słuchamy zawsze relacji św. Jana o pustym grobie, tak w drugą niedzielę wielkanocną zawsze słuchamy Ewangelii o niewiernym Tomaszu. Fragment pochodzi z tzw. Księgi Krzyża (rozdziały 13–20), drugiej części Ewangelii Jana.

ZMARTWYCHWSTAŁY SIĘ UKAZUJE • W Ewangelii wg św. Jana po zmartwychwstaniu Jezus ukazuje się tylko trzy razy. Pierwsza ujrzy Pana Maria Magdalena. Następnie Jezus ukazuje się dziesięciu (Tomasz jest nieobecny, nie ma wśród nich już Judasza) zamkniętym w Wieczerniku z obawy przed Żydami i obdarza ich swoim Duchem. Wreszcie nad jeziorem Genezaret Zmartwychwstały spotyka Piotra, Natanaela oraz synów Zebedeusza wraz z innymi uczniami.

DWIE NIEDZIELE • Usłyszymy dziś opis tego drugiego spotkania, a adekwatnie dwóch spotkań, do których doszło w ciągu ośmiu dni • Pierwsze, z dziesięcioma uczniami (nieobecny był Tomasz), miało miejsce w samym dniu Zmartwychwstania, wieczorem • Drugie, już z Tomaszem, po ośmiu dniach. Liturgia wspomina zatem to wydarzenie praktycznie w jego rocznicę.

Szersza analiza Ewangelii dostępna jest w najnowszej, książkowej wersji cyklu “Jutro Niedziela”, TUTAJ oraz w wersji EBOOK.