Kościół na Równinie Niniwy: 10 lat po powstaniu IS na dachach kościołów widać coraz więcej krzyżyDwa zabytkowe kościoły w Mosulu w Iraku zostały oficjalnie ponownie otwarte po latach renowacji – niemal dekadę po ich zniszczeniu podczas okupacji miasta przez tzw. Państwo Islamskie. Uroczystości ponownego poświęcenia były rzadkim momentem ożywienia dla kurczącej się społeczności chrześcijańskiej w regionie.
W środę mieszkańcy, duchowieństwo oraz przedstawiciele międzynarodowych instytucji zebrali się, by uroczyście zainaugurować działalność Kościoła św. Tomasza, syryjskiego kościoła prawosławnego pochodzącego z VII wieku, oraz katolickiego kościoła chaldejskiego Al-Tahira, znanego również jako „Niepokalana”.
Fadi, 27-letni chrześcijanin z Mosulu, który przez trzy lata przygotowywał się do udziału w projekcie renowacyjnym, powiedział w rozmowie z Vatican News, iż ponowne otwarcie świątyń to „znak nadziei” dla chrześcijan zmuszonych do opuszczenia miasta.
– To pokazuje chrześcijanom za granicą, iż sytuacja tutaj się poprawiła i iż mogą wracać do swoich domów – podkreślił.
Oba budynki znajdują się na terenie Starego Miasta w Mosulu, gdzie w latach 2014–2017 znajdowała się jedna z głównych baz Państwa Islamskiego. W tym czasie Kościół św. Tomasza został przekształcony w więzienie, a Al-Tahira zbombardowana i pozostawiona w ruinie.
Prace renowacyjne rozpoczęły się w 2022 roku jako część szerszej inicjatywy mającej na celu odbudowę dziedzictwa kulturowego w strefach powojennych. Projekt prowadziła Fundacja Aliph – międzynarodowa organizacja zajmująca się ochroną dziedzictwa – we współpracy z Iracką Państwową Radą ds. Zabytków i Dziedzictwa. Za codzienny nadzór nad pracami odpowiadała paryska katolicka organizacja charytatywna Œuvre d’Orient, działając pod kierunkiem Francuskiego Narodowego Instytutu Dziedzictwa.
Jak podaje katolicki serwis Zenit, liczba chrześcijan w Mosulu, która niegdyś stanowiła 14% mieszkańców, spadła dziś do mniej niż 60 rodzin w niemal dwumilionowym mieście.
– Te kościoły to nie tylko kamienie. To pamięć wiary, historii i wspólnoty – powiedział arcybiskup Najeeb Michaeel Moussa, chaldejski biskup Mosulu, cytowany po uroczystościach.
Jak dodał, odbudowa pokazuje, iż „wiara może zostać zraniona, ale nie zgaszona”, a każde uderzenie dzwonu „wzywa nie tylko wiernych, ale i przyszłość”.
Zanim rozpoczęto rekonstrukcję, zespoły musiały oczyścić teren z min i niewybuchów. Wśród starannie odrestaurowanych elementów znalazły się m.in. alabastrowe drzwi z XIII wieku w Kościele św. Tomasza, wykonane z lokalnego marmuru farsh i przedstawiające Chrystusa w otoczeniu dwunastu apostołów.
Dzwony, które dziś znów rozbrzmiewają nad Mosulem, zostały odlane w odlewni Cornille Havard w Normandii – tej samej, która odrestaurowała dzwony katedry Notre-Dame w Paryżu, podkreśla Zenit.
Na dzwonach widnieją napisy: „Prawda was wyzwoli” oraz „Pokój zostawiam wam, pokój mój wam daję”.
Ponowne poświęcenie kościoła Mar Toma odbyło się zgodnie z obrządkiem prawosławnym, natomiast uroczystość rededykacji Al-Tahiry miała miejsce w czwartek.
Świecka inauguracja, przeprowadzona wspólnie dla obu świątyń, oznaczała oficjalne ponowne otwarcie budynków dla mieszkańców Mosulu.
Uroczystości przewodniczył patriarcha Louis Raphaël Sako, zwierzchnik Kościoła chaldejskiego w Iraku. Towarzyszyli mu patriarcha Mor Ignatius Aphrem II, minister kultury Iraku Ahmed al-Badrani, gubernator Niniwy Abdul Qadir al-Dakhil, ambasador Francji Patrick Durel oraz przedstawiciele UNESCO i Œuvre d’Orient – poinformował Syriac Press.
Sako podkreślił, iż uroczystość „nie dotyczy tylko odbudowy murów, ale odbudowy zaufania – to przesłanie pokoju i nadziei dla mieszkańców Mosulu i całego Iraku”. Wspominając 13 chaldejskich kościołów i trzy klasztory, które niegdyś działały w Mosulu, przypomniał, iż większość z nich dziś pozostaje opuszczona. Zaznaczył również, iż Mosul „był chrześcijańskim bastionem na długo przed pojawieniem się islamu pod koniec VII wieku”.
Zwracając się do zebranych, zaapelował o „wzajemne zaufanie oraz relacje oparte na człowieczeństwie, braterstwie i wspólnocie narodowej”, ostrzegając, iż „ekstremizm i sekciarstwo nigdy nie zbudują ani państwa, ani pokoju”. Podkreślił konieczność odbudowy społeczeństwa „na fundamentach braterstwa, szacunku i akceptacji drugiego człowieka”.
W jednoznacznym sprzeciwie wobec wspieranego przez Iran Ruchu Babilońskiego – partii politycznej kierowanej przez Rayana al-Kildaniego – oświadczył: „My, chrześcijanie, nie mamy bojówek, a jeżeli takie istnieją, nie mają one nic wspólnego z chrześcijańską etyką i nie uznajemy ich”.
Zaapelował również, by chrześcijanie w Iraku mogli żyć z pełnią praw, na gruncie spójnej strategii prawnej, politycznej i bezpieczeństwa.
Kościół Mar Toma powstał według tradycji w miejscu, gdzie apostoł Tomasz zatrzymał się w drodze do Indii, natomiast Al-Tahira upamiętnia objawienie maryjne, które – według lokalnych przekazów – ochroniło miasto przed najazdem perskim w 1743 roku. Obie świątynie przez wieki były miejscami jednoczącymi chrześcijan i muzułmanów Mosulu.
Renowacja kościołów została zrealizowana w ramach programu „Mozaika Mosulu” prowadzonego przez Fundację Aliph, który ma na celu odbudowę zniszczonych przez konflikt zabytków kultury. Przed rozpoczęciem prac rekonstrukcyjnych zespoły musiały usunąć miny i niewypały pozostawione przez siły IS.
Autor: Anugrah Kumar
Źródło: Christian Post
