Czy II sobór Watykański wymknął się spod kontroli?

– Spór o sobór Watykański II jest dziś przede wszystkim sporem o rozumienie Kościoła – podkreślali uczestnicy debaty „60 lat po soborze”, która odbyła się we wrocławskiej siedzibie Civitas Christiana.

Więcej artykułów o Kościele znajdziesz na stronie głównej: ewtn.pl

Źródło: KAI | 26 listopada 2025 |
Photo credit: Obserwatorium Społeczne
Tekst został przetłumaczony i opracowany na podstawie oryginalnych materiałów źródłowych przez EWTN Polska.
Jeśli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się do newslettera.

Pod honorowym patronatem metropolity wrocławskiego, arcybiskupa Józefa Kupnego, odbyła się debata „Vaticanum II 60 lat po Soborze”. W dyskusji uczestniczyli: ks. prof. Bogdan Giemza, Mateusz Zbróg oraz ks. dr hab. Jacek Froniewski. Spotkanie poprowadziła Małgorzata Trawka.

Dyskusja skupiła się na znaczeniu Soboru Watykańskiego II, jego recepcji oraz wpływie na życie Kościoła. Wszyscy prelegenci zgodnie podkreślali, iż Sobór był wydarzeniem fundamentalnym, a jego dziedzictwo pozostaje ciągle aktualne i wciąż wymaga pełnego odkrycia oraz wdrożenia.

Sobór wymknął się spod kontroli?

Odnosząc się do opinii, iż sobór „wymknął się spod kontroli”, ks. prof. Giemza stwierdził, iż było to wydarzenie zbawcze. Zwrócił uwagę, iż choć wśród ojców soborowych istniały różne środowiska, „nad całością panowano”.

Inaczej ocenił to ks. Froniewski, który zaznaczył, iż „z perspektywy kurii sobór wymknął się z rąk”. Jak wyjaśniał, kuria rzymska chciała jak najszybciej zakończyć prace Vaticanum II, tymczasem ojcowie soborowi proponowali nowe rozwiązania. Przypominał przy tym, iż lata 60. były czasem gwałtownych przemian społecznych i kulturowych.

Mateusz Zbróg podkreślał, iż proces soborowy był jednak konsekwentny. – Od początku było jasne, iż chodzi o aggiornamento – mówił, wskazując równocześnie na problem „soboru medialnego”, który jego zdaniem, nadawał obradom przesadną dynamikę i budował nieadekwatne oczekiwania.

Sobór a Polska

W części poświęconej recepcji Vaticanum II w Polsce ks. prof. Giemza przypomniał rolę kard. Stefana Wyszyńskiego oraz arcybiskupa krakowskiego Karola Wojtyły. Zaznaczył, iż „implementacja trwa do dziś i zależy od specyfiki Kościoła lokalnego”, a pośpiech, zwłaszcza w odniesieniu do reform liturgicznych, może rodzić błędy.

Z kolei ks. Froniewski zwracał uwagę, iż polski kontekst był inny niż w krajach Europy Zachodniej. – Żyjemy w religijnie monolitycznym kraju, podczas gdy gdzie indziej sobór musiał odpowiadać na pytania dotyczące ekumenizmu, wolności religijnej czy dialogu międzyreligijnego – mówił. Wspomniał też o zjawisku marginalizowania pobożności ludowej, które po soborze występowało w niektórych krajach, zwłaszcza w Niemczech. – Wahadło wychyliło się za mocno – ocenił.

Prelegenci zgodnie podkreślali, iż Kościół potrzebuje spokojnej i systematycznej refleksji nad dokumentami Vaticanum II. – Jan Paweł II stale powtarzał, iż trzeba trzymać się dokumentów – przypomniał ks. prof. Giemza. Mateusz Zbróg dodawał, iż krytyka soboru bywa związana z nieznajomością źródeł. – Kto dziś czyta dokumenty od początku do końca? – pytał retorycznie.

W podsumowaniu ks. Froniewski wskazał konstytucję „Lumen Gentium” jako tekst najważniejszy dla rozumienia Kościoła. – Tam jest wizja Kościoła, którą trzeba po prostu zrealizować – stwierdził.

Debata we Wrocławiu pokazała, iż Sobór Watykański II pozostaje procesem wciąż domagającym się pogłębionej interpretacji i pełniejszej realizacji.

słowa kluczowe:

Vaticanum II 60 lat po Soborze, Wrocław, Obserwatorium Społeczne, sobór, sobór watykański II, II sobór watykański, Vaticanum II,