Cyberzagrożenia – groźne skutki rozwoju technologicznego

Phishing, spoofing, ransomware – hasła znane jeszcze jakiś czas temu tylko specjalistom z dziedziny informatyki niestety stały się w tej chwili często poruszanym tematem wśród użytkowników sieci. Ataki hakerskie na użytkowników mediów społecznościowych, poczty czy bankowości elektronicznej to już codzienność, a ich skutki są często bardzo dotkliwe i niebezpieczne dla poszkodowanych.

Jak można się przekonać z licznych relacji w mediach, cyberataki to już nie tylko próby przejęcia stron internetowych firm, czy instytucji lub włamań do baz danych wielkich korporacji. Nagłe problemy z logowaniem np. na konto na faceboku, uruchomieniem swojej poczty elektronicznej, czy aplikacji na telefonie – to bardzo często może oznaczać, iż zostaliśmy zaatakowani przez hakera. Taka sytuacja spotkała m.in. Martę Niciejewską, wykładowcę akademickiego i założycielkę Fundacji „A jutro?”:

Jak to się zaczęło? Otóż pierwszym symptomem ataku hakerskiego było nagłe samoistne wylogowanie z komunikatora messenger, a następnie informacja z facebooka, iż ktoś w okolicach Gliwic próbuje się zalogować na konto poszkodowanej. Próba zmiany hasła nie przyniosła już żadnych efektów:

W przypadku Marty Niciejewskiej sprawa zakończyła się jednak dobrze. Zastosowanie odpowiedniej procedury pozwoliło jej dość gwałtownie i bez groźnych konsekwencji odzyskać dostęp do swoich zasobów. Dzięki szybkiemu kontaktowi z osobami, które zajmują się cyberbezpieczeństwem udało się przeprowadzić całą operację:

Niestety nie wszystkie ataki hakerskie mają taki finał, jak w przypadku Marty Niciejewskiej. Coraz częściej słyszymy o „sukcesach” hakerów i oszustów, którzy wykorzystując nasz brak wiedzy i nieuwagę pozyskali nasze dane wrażliwe, albo wręcz ukradli lub wyłudzili pieniądze. Przed takimi nieprzyjemnymi sytuacjami można się obronić, ale konieczne jest poznanie problemu „od podszewki”. O wyjaśnienie najpopularniejszych metod działania przestępców internetowych poprosiliśmy Marka Kopca, niegdyś policjanta zajmującego się cyberbezpieczeństwem, w tej chwili wykładowcę na Uniwersytecie Jana Długosza w Częstochowie:

Ataki typu ransomware są często spotykane. Przestępcy wykorzystują w nich naszą chęć osiągnięcia korzyści do pozyskania danych wrażliwych:

Ataki hakerskie mogą być niebezpieczne dla wszystkich użytkownika sieci ze względu na ich skutki. Najczęstsze negatywne efekty cyberataków to m.in.: kradzieże danych osobowych i finansów, zakłócenia działania systemów i usług, straty finansowe dla firm i organizacji, naruszenia prywatności użytkowników, czy uszczerbek na reputacji atakowanych podmiotów. Te negatywne skutki wynikają z celów i motywacji hakerów – chęci zysku, ciekawości i chęci zdobycia wiedzy, aktywizmu politycznego, szpiegostwa przemysłowego lub państwowego, chęci udowodnienia swoich umiejętności i bycia rozpoznawalnym w środowisku hakerskim. Od skutków cyberataków możemy się uchronić, ale konieczna jest nasza szybka reakcja. Przede wszystkim musimy zorientować się, iż mogliśmy paść ofiarą ataku hakerskiego:

W innym przypadku, po zhakowaniu naszego konta w mediach społecznościowych osoba, która przejęła do niego dostęp może zamieszczać na nim różnego rodzaju treści i informacje:

Można się zastanowić nad kwestią – Dlaczego akurat mnie zaatakował haker? Czy to był atak kierowany bezpośrednio we mnie? Jak wyjaśnia Marek Kopiec, ataki kierowane indywidualnie są raczej sporadyczne. Sprawca wysyła np. setki zainfekowanych maili licząc, iż ktoś się na nie złapie:

Musimy mieć świadomość, iż nie zawsze uda nam się uniknąć ataku hakerskiego, aczkolwiek możemy bardzo utrudnić hakerom zadanie. Odpowiednie zabezpieczenia sprzętu i czynności, które możemy na co dzień robić, mogą nam zapewnić dużą dozę bezpieczeństwa:

Bez wątpienia istotną czynnością, którą powinniśmy zrobić w przypadku już choćby podejrzenia zhakowania naszego konta, to poinformowanie organów ścigania o zaistniałej sytuacji. Pozwoli to śledczym zbadać nowe metody działań przestępców oraz zablokować lub utrudnić ich stosowanie w przyszłości:

Specjaliści od cyberbezpieczeństwa polecają również tworzenie kopii zapasowych naszych danych, co pozwoli uniknąć nam kradzieży często bardzo ważnych dla nas informacji. Bardzo ważna jest również tzw. „cyfrowa higiena”, czyli m.in. nie wchodzimy na strony, które wydają nam się podejrzane, nie odbieramy wiadomości mailowych od osób, których nie znamy, po zakończeniu pracy na komputerze czyścimy pamięć przeglądarki, czy opróżniamy kosz. Kilka prostych czynności, które w dobie rozwijającej się sztucznej inteligencji i możliwości jej wykorzystania przez przestępców może nie zapewnią nam bezpieczeństwa w 100%, ale bez wątpienia utrudnią działania przestępców i mogą nam pomóc w uniknięciu straty danych wrażliwych czy finansów.

źródło fot. CERT