Kozłówka to wieś położona w północnej część województwa lubelskiego, w powiecie lubartowskim, w gminie Kamionka. Znajduje się tutaj zespół pałacowo-parkowy Zamoyskich, jedna z najpiękniejszych rezydencji magnackich.
Pałac Zamoyskich w Kozłówce od frontu
Ksiądz Stefan Wyszyński przebywał w Kozłówce od 1 sierpnia 1940 do 1 września 1941 roku. W okresie okupacji niemieckiej majątek kozłowiecki, którego właścicielami byli Aleksander i Jadwiga Zamoyscy, stał się miejscem pobytu dla wielu osób wysiedlonych czy zagrożonych aresztowaniem. Ksiądz Stefan Wyszyński, mimo iż był poszukiwany przez gestapo, podjął się funkcji ich kapelana i ojca duchowego.
Kaplica pałacowa pw. Zwiastowania NMP w Kozłówce została wzniesiona w latach 1903-1909
Pośrodku łącznik między pałacem, a kaplicą, w którym mieścił się pokój Księdza Stefana Wyszyńskiego.
Podczas II Wojny Światowej jedną z oficyn przypałacowych zajęli Niemcy, ale zgodnie z przysłowiem, iż pod latarnią najciemniej zarówno w pałacu, jak i drugiej oficynie, przebywało wielu gości poszukiwanych przez okupanta. Wśród nich znalazł się ks. Stefan Wyszyński, który do Kozłówki przyjechał na prośbę sióstr franciszkanek z Lasek, które też znalazły z dziećmi schronienie u państwa Zamoyskich – jako ich kapelan. Wschodnia oficyna została oddana siostrom i ich niewidomym podopiecznym na mieszkanie. Sam ks. Wyszyński, który przybrał nazwisko Okoński, został umieszczony w pałacu. Zajął on pokoik obok kaplicy, który przez wspólną łazienkę sąsiadował z innym pokojem, oddanym podczas wojny państwu Znamierowskim zaprzyjaźnionym z Zamoyskimi.
Kaplica pałacowa – Muzeum Zamoyskich w Kozłówce.
Witraż ołtarzowy przedstawia scenę Zwiastowania.
Pokój księdza Stefana Wyszyńskiego
W pomieszczeniu, zajmowanym niegdyś przez księdza Stefana Wyszyńskiego, w tej chwili zaaranżowana została ekspozycja odtwarzająca dawny wystrój pokoju, opracowana podstawie wspomnień Moniki i Krzysztofa Znamierowskich. Wyposażenie wnętrza, pamiątki oraz fotografie i materiały archiwalne pochodzą z dawnych zbiorów.
W czasie trzynastomiesięcznego pobytu ksiądz Wyszyński pełnił posługę duszpasterską w Kozłówce i okolicy. Odprawiał Msze św. i nabożeństwa, spowiadał, prowadził nauki i rekolekcje. Opieką duszpasterską otaczał też partyzantów i zaangażowany był w tajne nauczanie. Zajmował się pracą naukową, piśmienniczą i dydaktyczną. Jego wykłady dla sióstr oraz dyskusje, w których brali udział także inni ukrywający się u Zamoyskich goście, nazywano „akademią kozłowiecką”. Ksiądz Wyszyński wykładał prawo kanoniczne i katolicką naukę społeczną.
“Drogi kamień nie przestaje być sobą choćby wtedy, gdy spadnie w błoto i zabrudzi się.”
Bł. kard. Stefan Wyszyński, Prymas Polski
Postać Księdza Stefana Wyszyńskiego i jego wyjątkowa osobowość kapłańska w sposób szczególny zapisały się w pamięci mieszkańców kozłowieckiego pałacu. Ich wspomnienia wydane zostały w książce „Niezwykły Gość”.
“Wszystko, co nas spotyka – zdrowie czy cierpienie, dobro czy zło, chleb czy głód, przyjaźń ludzka czy niechęć, dobrobyt czy niedostatek – wszystko to w ręku Boga może działać ku dobremu.”
Bł. kard. Stefan Wyszyński, Prymas Polski
Archiwalne zdjęcia Księdza Stefana Wyszyńskiego podczas pobytu w Kozłówce
Popiersie księdza Stefana Wyszyńskiego upamiętniające jego pobyt w Kozłówce w latach 1940-1941 (od 1 sierpnia 1940 do 1 września 1941 roku).
Pałac Zamoyskich w Kozłówce od tyłu
“Nie musisz wszystkiego rozumieć, wystarczy, iż wszystko, co Bóg daje, kochasz.”
Bł. kard. Stefan Wyszyński, Prymas Polski
Zdjęcia pochodzą z prywatnego archiwum Magdaleny Adamczak
