8 godzin temu
Gdy po 1936 r. władze niemieckie nasiliły szykany wobec ludności polskiej, pięć tysięcy Polaków zgromadziło się w Berlinie, by przypomnieć światu o swojej tożsamości. Tak powstało Pięć Prawd Polaków Spod Znaku Rodła. Salwy honorowe, obecność szkół, uroczyste złożenie zniczy, 8-kilogramowego tortu i sesja wykładowa i prezentacja przez młodzież polskich tańców ludowych to tylko niektóre z wydarzeń, które uświetnią tę rocznicę.
źródło: Fundacja Rodzina Rodła | 2025 |fot. Instytut Pamięci Narodowej - Wrocław
Tekst został opracowany na podstawie oryginalnych materiałów źródłowych przez EWTN Polska.
Dziękujemy, iż czytasz ten artykuł. jeżeli chcesz być na bieżąco zapraszamy do zapisania się do newslettera.
„Po 1936 r. władze niemieckie nasiliły szykany wobec ludności polskiej, szczególnie zamieszkującej rdzennie polskie obszary, które po odzyskaniu przez Rzeczpospolitą niepodległości nie znalazły się w jej granicach – podkreśla IPN. – Główne uderzenie narodowych socjalistów zostało skierowane w polskie organizacje, w pierwszej kolejności w szkoły. Nasiliła się walka z czytelnictwem prasy i książki polskiej – wydano chociażby zakaz rozpowszechniania „Krzyżaków” Henryka Sienkiewicza.
W tych najtrudniejszych dla mniejszości polskiej czasach, jej przedstawiciele pod egidą Związku Polaków w Niemczech, zebrali się w Berlinie na I Kongresie Polaków w Niemczech6 marca 1938 r. Blisko pięć tysięcy delegatów przynajmniej dwumilionowej mniejszości polskiej w Rzeszy uczestniczyło w największej manifestacji jedności narodowej Polaków w Niemczech. Celem kongresu było przypomnienie światu i władzom niemieckim, iż w III Rzeszy żyje aktywna, świadoma swego miejsca na ziemi i swej narodowości, w tym również autochtoniczna ludność polska.
Delegaci Związku Polaków w Niemczech ogłosili wówczas fundamentalne „Pięć Prawd Polaków spod znaku Rodła”, swojego rodzaju drogowskaz Polaków, stanowiący ideową podstawę działalności ZPwN”.
Uroczystości we Wrocławiu:
W 86. Rocznicę tych wydarzeń Fundacja spod Znaku Rodłazaprasza na uroczystości na Ostrowie Tumskim, w niedzielę, 9 marca.
PROGRAM UROCZYSTOŚCI:
godz. 8.15 zbiórka uczestników uroczystości (otoczenie kościoła pw. św. Marcina na Ostrowie Tumskim) ul. św. Marcina 12
godz.8.30 salwa honorowa: Kurkowe Bractwo Strzeleckie z Nysy; patronat organizacyjny: Ryszard Tuszyński – Hetman Bractwa i Ryszard Bieniaszczyk – Strzelmistrz Bractwa
godz. 8.30 uroczyste upamiętnienie pod tablicą z Prawdami Polaków spod Znaku Rodła (kościół pw. św. Marcina) – obecność pocztów sztandarowych, delegacji szkół, uczelni, instytucji i organizacji, wszystkich uczestników uroczystości
– Hymn Państwowy Rzeczypospolitej Polskiej (4 zwrotki)
– wystąpienia Gości – w tym kandydatów na Urząd Prezydenta RP (wcześniejsze potwierdzenia obecności)
– obecność szkół – klas mundurowych (Wrocław, Dolny Śląsk, Pomorze i Polska)
– zapalenie przez młodzież szkolną 87 zniczy – w hołdzie Polakom spod Znaku Rodła
– salut kawaleryjski pod tablicą z Prawdami Polaków spod Znaku Rodła
– „Rota” i „My chcemy Boga” – wspólne odśpiewanie przez zgromadzonych
– obecność patroli konnych Straży Miejskiej Wrocławia; przygotowanie – Zbigniew Golonka, kierownik Referatu Patroli Konnych
– godz. 9.25 – 9.30 przejście do Archikatedry wrocławskiej przez Ostrów Tumski – X Marsz Rodła prowadzi płk Włodzimierz „Wowa” Brodecki (Kraków), Pierwszy Ułan Rzeczypospolitej – rekonstruktor (w marszu przez Ostrów Tumski udział m.in. klas mundurowych: wrocławskich, dolnośląskich, pomorskich szkół)
godz. 10.00 Msza św. w Archikatedrze wrocławskiej pw. św. Jana Chrzciciela, przewodniczy i homilię wygłosi ks. prof. dr hab. Sławomir Stasiak Rektor Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu
– powitanie zebranych – ks. kan. Paweł Cembrowicz, proboszcz parafii katedralnej, gospodarz świątyni
– modlitwa za Ojczyznę ks. Piotra Skargi oraz Zakrzewska modlitwa za sąsiadów
– oprawa liturgiczna Mszy św. – Chór Archikatedry wrocławskiej pw. św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu (przygotowanie – Jakub Duch, dyrygent chóru)
godz. 11.15 plac w otoczeniu Auli Papieskiego Wydziału Teologicznego (Plac Katedralny 1) – ZAPROSZENIA ZA POTWIERDZENIAMI
– poczęstunek – w plenerze (ogrodzie) i w Auli PWT
– fotobudka – pamiątkowe zdjęcie dla wszystkich Gościa w Auli PWT (projekt z Prawdami Polaków spod Znaku Rodła)
– godz.11.30 degustacja 80 kg TORTU – cukierniczy gigant z wizerunkiem Prawd Polaków spod Znaku Rodła o wymiarach 120 cm x 200 cm (jasny biszkopt, bita śmietana, malina, borówka, truskawka) – Sponsor Fundacja Rodzina Rodła
– godz. 12.30 rozpoczęcie spotkania: Aula Papieskiego Wydziału Teologicznego (Plac Katedralny 1) ZAPROSZENIA ZA POTWIERDZENIAMI
Transmisja części merytoryczno – artystycznej również w Internecie (bliższe informacje 3 marca 2025 na www.rodzinarodla.org)
– Tadeusz Szczyrbak (Prezes Zarządu Fundacji Rodzina Rodła) – powitanie zebranych i słowo wstępne (XXI ogólnopolska edycja spotkań spod Znaku Rodła 2004 – 2025)
w upamiętnienie – wspomnienie śp. prof. dr. hab. inż. Ireneusza Jóźwiaka, pracownika naukowo – dydaktycznego Politechniki Wrocławskiej, Prezesa Stowarzyszenia Oświaty i Wychowania we Wrocławiu, Ambasadora Rodła i Mecenasa Rodła
– występ młodzieży szkolnej ze Szkoły Podstawowej nr 73 im. Gen. Władysława Andersa we Wrocławiu – recytacja utworów: Katechizm polskiego dziecka – Władysław Bełza i Katechizm małego Polaka spod Znaku Rodła oraz wierszyki z ABC Dziatwy polskiej w Niemczech 1939 r. (przygotowanie: Małgorzata Trudzik – nauczyciel historii; patronat organizacyjny – Magdalena Młodożeniak, dyrektor szkoły)
– wiązanka pieśni i tańców łowickich w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca „Mała Strzecha” – Raciborskie Centrum Kultury w Raciborzu (choreograf – Tomasz Dworak, śpiew – Alicja Ploch-Burda, akompaniament – Henryk Malon; patronat organizacyjny: Joanna Maksym – Benczew, dyrektor) cz. I w prezentacja archiwalnego nagrania z Kongresu Berlińskiego – 6 marca 1938 r. cz. I (atmosfera towarzysząca organizatorom I Kongresu Polaków w Niemczech)
– recytacja „Manifestu Młodych” wygłoszonego 6 marca 1938 r. na Kongresie Berlińskim przez Wilhelma Poloczka. Deklamuje Lourenco Cezary Diogo – uczeń II Licem Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego w Legnicy (klasa 1 C o profilu biologiczno-chemicznym); opieka merytoryczna – Elżbieta i Salvador Diogo (Rodzice)
– tradycyjne tańce i śpiewki bukówieckie w wykonaniu Zespołu Regionalnego Nowe Lotko z Bukówca Górnego (przygotowanie: Zofia Dragan i Barbara Dragan) cz. I
– Magdalena Dudek (klasa II OTP Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego – Technikum im. Władysława Stanisława Reymonta w Bożkowie) – „Znak Rodła”
– suita tańców cieszyńskich w wykonaniu grupy młodzieżowej Dziecięcego Zespołu Pieśni i Tańca „Siemianowice” (choreograf Ewa Czerwień-Skipiała; patronat organizacyjny – Marek Banasik, dyrektor Siemianowickiego Centrum Kultury w Siemianowicach Śląskich) cz.I
– Janusz Konrad Dobrosz (Wrocław, były Wicemarszałek Sejmu RP, wieloletni Poseł na Sejm RP Ziemi Wrocławskiej, znawca problematyki polsko- niemieckiej) – „80 lat od powrotu Ziem Zachodnich i Północnych (Odzyskanych) do Polski. 1945 – 2025”
– występ młodzieży szkolnej ze Szkoły Podstawowej nr 73 im. Gen. Władysława Andersa we Wrocławiu – recytacja wierszy ABC Dziatwy polskiej w Niemczech z 1939 r.
– występ chóru szkolnego „Osolińskie nutki” oraz zespołu wokalnego „Iskierki” – uczniowie z klas 0 – 5 ze Szkoły Podstawowej im. Jana Brzechwy w Osolinie. Program słowno-muzyczny pt. „Nie ma jak dom” (przygotowanie organizacyjne – Ewa Skubisz, nauczyciel muzyki; patronat organizacyjny – Maria Jaskólska, dyrektor szkoły)
– Jerzy Ziomek (Wrocław, Prezes Zarządu Fundacji Polskie Gniazdo) – „Prawdy Polaków spod Znaku Rodła w misji Fundacji Polskie Gniazdo”
– stare i piękne piosenki i tańce w wykonaniu Zespołu Regionalnego Nowe Lotko z Bukówca Górnego (przygotowanie: Zofia Dragan i Barbara Dragan) cz. II6
– dr hab. Sergiusz Leończyk, prof. nadzw. (Uniwersytet w Siedlcach, red. nacz. pisma Kongresu Polaków w Federacji Rosyjskiej „RODACY”, Wiceprezes Kulturalno-Narodowej Organizacji Społecznej Polonia Republiki Chakasji) – „Polonia syberyjska: bogate dzieje, niepewna przyszłość”
– śląskie tańce i zabawy w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca „Mała Strzecha” – Raciborskie Centrum Kultury w Raciborzu (choreograf – Tomasz Dworak, śpiew – Alicja Ploch-Burda, akompaniament – Henryk Malon; patronat organizacyjny: Joanna Maksym-Benczew, dyrektor) cz. II
– Oliwia Turkowicz (klasa III HT Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego – Technikum im. Władysława Stanisława Reymonta w Bożkowie) – „Prawdy Polaków spod Znaku Rodła”
– Kazimierz Gabruś (nauczyciel historii – Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego – Technikum im. Władysława Stanisława Reymonta w Bożkowie) – „Jesteśmy w Rodzinie Rodła”
– Głos Rodła z Wrocławia – zaproszeni Goście
– występ uczniów z Niepublicznej Szkoły Podstawowej Sióstr Salezjanek im.św. Jana Pawła II we Wrocławiu (Anna Mazur – dyrygent; Wojciech Mazur – akompaniament; patronat organizacyjny – s. Renata Marchewka, dyrektor szkoły i Małgorzata Knychas, wicedyrektor szkoły) – utwory spod Znaku Rodła: „Hasło Polaków w Niemczech”, „Rodło nasze”, „Piosenka Młodych Polaków w Niemczech”, „Hymn Rodła”, „Pieśń Rodła”
– Damian Małecki (Leszno – Warszawa, Prezes Związku Towarzystw Gimnastycznych „Sokół” w Polsce) – „Patriotyzm XXI w. w misji i praktyce „Sokoła”
– suita tańców śląskich w wykonaniu grupy młodzieżowej Dziecięcego Zespołu Pieśni i Tańca „Siemianowice” (choreograf Ewa Czerwień-Skipiała; patronat organizacyjny – Marek Banasik, dyrektor Siemianowickiego Centrum Kultury w Siemianowicach Śląskich) cz.II
– red. Adam Śmiech (Pabianice, Tygodnik „Myśl Polska”) – „Granica na Odrze i Nysie – zwycięstwo na miarę Tysiąclecia”
– prezentacja archiwalnego nagrania z Kongresu Berlińskiego – 6 marca 1938 r. cz. II (dr Jan Kaczmarek – uroczyste proklamowanie Prawd Polaków spod Znaku Rodła)
– Prawdy Polaków spod Znaku Rodła katechizmem narodowym Polaków w XXI wieku – prezentacja prac plastycznych z edycji 2020, 2021, 2022, 2023
– Andrzej Wilk i Karol Wilk (Orłowice – Mirsk) – „Sztafeta pokoleń Rodła”
– krakowiak w wykonaniu Zespołu Regionalnego Nowe Lotko z Bukówca Górnego (przygotowanie: Barbara Dragan i Eugeniusz Kurasiński) cz. III7
– Piotr Cezary Lisiecki i Piotr Łach (Warmia – Gietrzwałd i Biskupiec ) – „Głos Rodła z Warmii”
– Tadeusz Szczyrbak (Prezes Zarządu Fundacji Rodzina Rodła) – „Kongres Berliński z 6 marca 1938 r. ukoronowaniem XV – letniej działalności Związku Polaków w Niemczech. 87. rocznica ogłoszenia Prawd Polaków spod Znaku Rodła”
– Instytut Rodła we Wrocławiu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego i Wincentego Witosa. DEKLARACJA WROCŁAWSKA z 9 marca 2025 r.
– godz. 16.00 zakończenie uroczystości (obiad dla Gości)
Obsługa multimedialna i audiowizualna uroczystości – wieloletni Przyjaciele idei Rodła: Andrzej Mas, Rafał Mróz, Łukasz Mruk.
Warto zabrać papierowe zaproszenie (bogaty scenariusz) i mieć ze sobą podczas III cz. uroczystości.
Wyroby cukiernicze dla Gości przygotowane m.in. przez młodzież szkolną z Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego – Technikum im. Władysława Stanisława Reymonta w Bożkowie (patronat organizacyjny – Kazimierz Gabruś, nauczyciel historii).
Zapalenie 87 zniczy (białych i czerwonych) w porannej części uroczystości – uczniowie ze Szkoły Technicznej im. Dywizjonu 303 Bydgoskiego Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Chojnicach (patronat organizacyjny – Anna Henszke, dyrektor szkoły i Lidia Walewska, wicedyrektor szkoły).
Pomoc w uroczystości, wolontariat i kwestie porządkowe: uczniowie z Publicznej Szkoły Podstawowej Leonardo we Wrocławiu – opiekun wolontariatu Artur Bilski, nauczyciel historii.
