26 SIERPNIA. Żywot Św. Zefiryna, Papieża i Męczennika.

Były to czasy, kiedy Rzym był nie tylko ogniskiem wiary, ale oprócz tego zamieszkali w nim wierni byli wzorem wszystkich cnót chrześcijańskich i tam najwięcej ich za wiarę oddawało życie. Ze wszystkich części świata wielka liczba Chrześcijan wszelkiego stanu płci i wieku, przybywała do tej stolicy Katolicyzmu, aby zapatrywać się na cnoty, którymi się jej mieszkańcy odznaczali, i naśladować ich przykłady. Upowszechniona ta sława wiernych w Rzymie mieszkających, może właśnie dać wyobrażenie czym był święty Zefiryn, kiedy po śmierci Papieża Świętego Wiktorina, Sam Pan Bóg znakiem z Nieba zesłanym, cudownie oznajmił, iż w całym duchowieństwie nikt nie był godniejszym nad niego do piastowania najwyższego Pasterstwa. Co miało miejsce w następujący sposób.

Straszne prześladowanie chrześcijan za cesarza Sewera rozsrożyło się było do najwyższego stopnia. Bardziej niżeli kiedy, Kościół Święty potrzebował mężnego i świętego sternika. Jedenaście już dni upłynęło jak wierni zgromadzeni z duchowieństwem, trwali na ciągłej i gorącej modlitwie, prosząc Pana Boga aby pokierował wyborem na Papieża, kiedy oto wśród zgromadzenia, gdzie był obecny święty Zefiryn, Duch Święty zstąpił na niego cudownie w kształcie gołębicy, która spoczęła na jego głowie. Znak tak widoczny, wskazujący niejako wybór przez samego Pana Boga uczyniony, utwierdził duchowieństwo w myśli zamianowania na Papiestwo Zefiryna, co już i bez tego zamierzali uczynić, i z zadowoleniem wielkim wszystkich, tak wiernego ludu jak i całego duchowieństwa, roku Pańskiego 202, wyniesiony na Stolicę Apostolską, ogłoszony on został następcą świętego Wiktoryna.

Niezwłocznie przekonano się, iż w istocie to Duch Święty wybrał takiego Papieża, w chwili; kiedy Kościół Święty na wielkie wystawiony był burze. W pierwszym bowiem roku jego Papiestwa, a który był dziesiątym panowania cesarza Sewera, monarcha ten który z początku zdawał się dość przychylnym dla chrześcijan, ogłosił postanowienia, które dały początek jednemu z najcięższych prześladowań Kościoła. Święty Zefiryn poznał dobrze jakie miał względem niego Pan Bóg zamiary, wynosząc go na Stolicę Apostolską w tak trudnych czasach, a wsparty Łaską Pańską, nie uląkł się tego. Gorliwość jego o dobro powierzonej mu trzody, i miłość dla Chrystusa Pana, skłaniały go choćby z pierwszego razu, aby co prędzej mógł krew swoją za Niego wylać; ale miarkując, iż osierocenie trzody w takiej chwili, na większe jeszcze narażałoby ją niebezpieczeństwa, wstrzymał się od tego. Nie szczędził jednak trudów i wszelkich zabiegów, aby Chrześcijan utwierdzać w wierze, pocieszać wśród klęsk, które ich spotykały, najwyższego Pasterstwa swojego obowiązki jak najwierniej spełniał.

Odwiedzał wiernych po najuboższych mieszkaniach, przedzierał się do więzień gdzie byli trzymani, udawał się w góry okoliczne, i tam ich po jaskiniach w których się kryli wyszukiwał, aby im udzielać Sakramenty Święte, pokrzepiać na duchu, i wspierać jałmużną. Co większa: towarzyszył Męczennikom na rusztowanie, i narażając się na największe niebezpieczeństwo, do ostatniej chwili ich tam nie odstępował.

Nareszcie po dziesięcioletnich prześladowaniach, doczekał się po śmierci cesarza Sewera, spokojnych czasów dla Kościoła Świętego. Skorzystał z nich święty ten Papież, aby znowu stanąć w obronie Wiary, napadanej od wewnętrznych nieprzyjaciół. Odszczepieńcy bowiem różnego rodzaju, korzystając z pokoju jakiego używali chrześcijanie ze strony pogan uderzyli tern zapamiętałej na Kościół Święty. Kacerze potępieni przez Papieża Wiktorina, na nowo głowę podnieśli. Święty Zefiryn tak dzielnie przeciw nim wystąpił, iż oni sami mówili, iż nikt lepiej nad niego nie zbijał dotąd bluźnierstw jakie miotali przeciwko Bóstwu Chrystusa Pana. Z tego powodu, Święty Optat zalicza choćby Zefiryna do liczby Doktorów Kościoła Świętego.

Prokseusz rodem z Azji, zuchwały kacerz, przybył do Rzymu za Papiestwa jeszcze Świętego Wiktorina, a umilkłszy na czas pewien, za rządów Świętego Zefiryna zaczął na nowo szerzyć swoje o Tajemnicy Trójcy Przenajświętszej błędy, przeciwne nauce Kościoła. Święty Zefiryn użył wszelkich środków aby go opamiętać, miał z nim długie rozprawy publiczne, zbił najzupełniej wszystkie jego brednie, trafił choćby do jego serca, nawrócił go, i do społeczeństwa wiernych przyjął. Jednakże nieszczęsny ten herezjarcha, nie wytrwał na tej drodze. Udawszy się z Rzymu do Afryki, zapadł na nowo w swoje błędy, i w odszczepieństwie od Kościoła Świętego umarł.

Lecz za to większą miał pociechę nasz Święty z innym nawróconym przez niego odszczepieńcem. Natalis, który się już odznaczył był w Kościele Świętym wielkimi zasługami, powodowany chciwością, przyłączył się był do sekciarzy tak zwanych Teodorianów. Bolejąc nad tym Zefiryn, zawezwał go do siebie, długo z nim rozmawiał, i z wielką miłością pobudzał do wyrzeczenia się kacerstwa, w które zapadł. ale było to na próżno. Następnej nocy, Natalis surowo za to przez Aniołów skarany został. Kara takowa, którą Pan Bóg w Miłosierdziu Swoim go dotknął, wyratowała go i nawróciła. Nazajutrz Natalis; przybrany w worek pokutny, z posypaną głową popiołem i sznurem u szyi, upadł do nóg Świętego Zefiryna, a wielu wiernych widząc jego szczerą skruchę, wstawiło się do Papieża, prosząc aby mu przebaczył i na Łono Kościoła Świętego go przywrócił.

Święty Zefiryn naznaczywszy mu odpowiednią pokutę, aby przez mą zadośćuczynił za zgorszenie którego był powodem; z wielką dla swego ojcowskiego serca pociechą uwolnił go od zaciągniętej przez niego klątwy. Uszczęśliwiony Natalis, powodowany uczuciem pokory, wszystkich obecnych wtedy Chrześcijan nogi ucałował, przepraszając za zgorszenie jakiego był powodem. Odtąd żyjąc świątobliwie, w jedności z Kościołem zszedł z tego świata.

Tertulian żyjący podówczas i znajdujący się w Rzymie ośmielił się głośno naganiać, zbytnią jak ją nazywał, w tym razie pobłażliwość Zefiryna. Gdy mu o tym doniesiono, zasmucił się, przewidując, iż pycha, której Tertulian dawał w tym razie nowy dowód, stanie się w końcu jego własną zgubą. Jakoż z wielkim dla Papieża smutkiem jak również i dla całego Kościoła Świętego, znakomity ten mąż, który był jakby jego filarem, ulegając pysze, zapadł w odszczepieństwo i w tym stanie umarł.

Święty Zefiryn wydał wiele najpożyteczniejszych postanowień, tyczących się karności kościelnej. Między innymi, zakazał aby nie poświęcano Przenajświętszej Krwi Chrystusa Pana w kielichach drewnianych, jak to czyniono do jego czasu z powodu wielkiego ubóstwa Chrześcijan. Postanowił także, aby święcenia kapłanów odbywały się publicznie, i aby wtedy zgromadzeni wierni mogli występować z zarzutami przeciwko tym, których by niegodnymi tego dostojeństwa uznawali. Nakazał, aby wszyscy wierni do Komunii Świętej przystępowali w czasie Wielkanocy. Rozsądzanie spraw Biskupów, zastrzegł samym Papieżom, albo ich Delegatom. Polecił, aby wszyscy kapłani i diakoni obecni przy Mszy biskupiej, asystowali mu do niej. Wydał prócz tego i wiele innych rozporządzeń, dowodzących jego pieczołowitości o dobro powszechnego Kościoła.

Na koniec pełen zasług, po osiemnastoletnim zasiadaniu na Stolicy Apostolskiej, otrzymał koronę męczeńską 26 Sierpnia roku Pańskiego 221, za panowania Antonina Heliogabala. Pochowany został na cmentarzu Kaliksta, przy drodze Appijskiej, skąd później do jednego z kościołów Rzymskich przeniesiony został.

Pożytek duchowny.

Tak jak na Kościół Boży zwykle silniej uderzają, wewnętrzni jego nieprzyjaciele, to jest heretycy, gdy on na zewnętrzne uciski i prześladowania mniej jest wystawionym, tak i na duszę nacierają silniejsze wewnętrzne pokusy, gdy ona na drodze Bożej, mniej napotyka przeszkód zewnętrznych. jeżeli więc doznajesz prześladowania od ludzi, ciesz się i dla tego, iż cię to uwalnia od wielu innych ciężkich pokus, którym może byś się oprzeć nie umiał.

Modlitwa kościelna.

Spraw prosimy, Wszechmogący Boże, abyśmy oddając cześć zasługom Błogosławionego Zefiryna Męczennika Twojego i Papieża, z przykładów życia jego korzystać umieli. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, Który z Tobą żyje i króluje w Jedności Ducha Świętego, Bóg na wieki wieków. Amen.

Źródło: Żywoty Świętych Pańskich na wszystkie dni roku, Tom VIII Sierpień O. Prokopa Kapucyna, 1893r.

Podczas prześladowań okazał Ojciec Święty nieustraszoną odwagę, a wobec kacerzy odznaczył się niepospolitą gorliwością apostolską. Jako dobry pasterz nie opuścił swoich owieczek, kiedy przyszedł wilk, ale chronił i obronił je z narażeniem własnego życia. Sam nieustraszony, zachęcał wyznawców do znoszenia cierpień i jakkolwiek serce jego ojcowskie głęboko zasmuconym było widokiem tych męczarń, wszakże dusza jego radowała się nad tryumfem męczeństwa. Żył w Rzymie natenczas pewien mąż imieniem Natalis, który podczas prześladowań Sewera wyznawał otwarcie wiarę Chrystusową wśród najokropniejszych męczarń. Wypuszczony potem na wolność, dał się uwieść chciwości sławy korzyści osobistej i stanął na czele pewnej sekty kacerskiej. Jednakowoż kiedy Boski Pasterz, który nie chciał, aby człowiek ów, dotąd tak waleczny bojownik i wyznawca Jego Imienia zginął poza obrębem Kościoła Świętego, rozbudził sumienie jego, poznał Natalis swój błąd, przywdział pokutniczą szatę i upadł Świętemu Zefirynowi wśród potoków łez do nóg. Upokorzywszy się tak wobec wszystkich przytomnych, prosił pokornie Pana Boga i Kościół Święty o przebaczenie. Święty Zefiryn przekonawszy się o jego szczerym nawróceniu, przyjął go znowu do Kościoła Świętego i uwolnił go z powodu jego wielkiej gorliwości pokutniczej od ciężkich kar kościelnych. Święty Papież dożył tej radości, iż wskutek śmierci Sewera Kościół Święty uzyskał spokój. Umarł Św. Zefiryn w czasie pokoju w roku 218 po 17-letnich zbawiennych rządach Kościołem Bożym. Kościół Święty czci go jako Męczennika, albowiem miano męczeństwa dawano w ogóle tym, którzy podczas prześladowań cierpieć musieli za Imię Jezusa i wytrwałą Wiarę w Chrystusa Pana, chociaż życie w spokoju zakończyli.

Punkty do rozmyślania.

1) Częstsze przyjmowanie Najświętszego Sakramentu Ołtarza, będącego wzmocnieniem Męczenników, pomnaża najpierw Wiarę naszą; albowiem pociecha i niebiańska radość, napełniająca umysł nasz, gdy godnie ten Chleb Niebiański przyjmujemy, jest jasnym dowodem, iż Bóg wszelkiej pociechy w tym Najświętszym Sakramencie się znajduje,

2) Częstsze przyjmowania Pokarmu Świętego wzmacnia następnie nadzieję naszą, albowiem Sakrament Święty jest zadatkiem Boskiej Miłości, a naszej nieśmiertelności.

3) Na koniec udoskonala on w nas miłość naszą ku Panu Bogu i bliźnim; bo jakżebyśmy nie mieli kochać Pana Jezusa, który z miłości cały nam się oddaje, i jakże nie mielibyśmy kochać wszystkich bliźnich naszych, którzy z nami przy jednym Stole pożywali i tą samą Wieczerzą Niebiańską nakarmieni zostali!

Modlitwa.

Prosimy Cię, o Panie, udziel nam Łaski, abyśmy ciesząc się ze zasług Św. Zefiryna, także i przykład jego naśladować mogli. Przez Jezusa Chrystusa Pana naszego. Amen.

Źródło: Żywoty Świętych Pańskich w dziennych czytaniach i rozmyślaniach O. Grozesa, Warszawa 1908r.;

Papież Św. Zefiryn nawrócił z odszczepieńców Teodorianów Natalisa, i przewidywał upadek uczonego Tertuliana za pychę, co w swej surowości bez miłosierdzia posądzał Papieża o zbytnią pobłażliwość. Nakazał Spowiedź Wielkanocną i Komunię Świętą, kapłanom kazał do Mszy Świętej używać kielichów szklanych zamiast drewnianych i odprawiać na czczo; Mszy Świętej nie odprawiać bez 2 ministrantów i rozpoczętej nie przerywać; wznowił dekret o błogosławieniu ślubów małżeńskich przez kapłana, i za zgodą rodziców. Biskupom nakazał wyświęcać na księży publicznie tak, aby lud przedtem mógł stawiać swoje słuszne zarzuty i przeszkody. Sądy spraw Biskupa wyjął spod władzy Metropolity lub Prymasa i Arcybiskupa, a zastrzegł wprost władzy Stolicy Apostolskiej; na kapłanów wyświęcać pozwolił tylko znanej cnoty i dostatecznej nauki kleryków. Za pontyfikatu Św. Zefiryna umęczeni za Wiarę Świętą zostali w 200 roku: Święte Perpetua i Felicyta, Św. Ireneusz-biskup, córka gubernatora miasta Tyru Św. Krystyna. Papież Św. Zefiryn potępił błędną naukę Tertuliana, i dozwolił po odprawionej pokucie za cudzołóstwo — grzeszników tego rodzaju przyjmować na powrót na Łono Kościoła Świętego; sam w 217 roku Papież Św. Zefiryn odniósł za Antonina koronę męczeńską za Wiarę Świętą, i pogrzebany został na cmentarzu Św. Kalixta przy drodze Appijskiej.

Nauka moralna.

Ojciec Święty, czyli papież, jako sukcesor Piotra Świętego jest głową całego Kościoła Świętego. Jak głowa rządzi człowiekiem, tak Ojciec Święty rządzi Kościołem Świętym, a kto rządzi, może rozkazywać. Stąd Ojciec Święty ma władzę od Pana Boga daną, wydawać dla całego Kościoła Świętego potrzebne dla jego dobra rozporządzenia i prawa. Mocą tej najwyższej władzy w Kościele Świętym zwołuje Ojciec Święty powszechne sobory, czyli zgromadzenia biskupów z całego świata na naradę nad dobrem Kościoła Świętego, jak to uczynił ostatnim razem w r. 1869 Pius IX, kiedy urządził sobór powszechny w Kościele Świętym Piotra w Rzymie. Wyroki tych narad kościelnych tylko w takim razie są wyrokami Kościoła Świętego i obowiązują wszystkich katolików, o ile Ojciec Święty je potwierdzi.

Ojciec Święty jest uprawniony wydawać rozporządzenia tyczące się nabożeństwa i obrządków kościelnych, ustanawiać święta, posty, albo je też zmieniać i na inny czas przenosić. Ma również Ojciec Święty władzę nadawać wiernym odpusty, ogłosić jakiego męczennika za Wiarę Świętą lub wyznawcę za świętego i polecić mu cześć oddawać, czyli ma prawo go kanonizować.

Jak Ojciec Święty ma władzę wydawać prawa, tak ma znowu też władzę od wypełnienia tych praw uwolnić w pojedynczych przypadkach czyli udzielać dyspensę. Z tego powodu o ile np. zachodzi jaka przeszkoda do zawarcia sakramentu małżeństwa, może Ojciec Święty dla słusznych powodów znieść ją czyli dyspensować, tak, iż po udzieleniu takiej dyspensy mogą oblubieńcy ważnie zawrzeć związek małżeński. Mają w niektórych razach także i biskupi władzę udzielania dyspensy od przeszkód w małżeństwie np. w 3 i 4 stopniu pokrewieństwa oblubieńców, ale tę władzę wykonują tylko za wyraźnym i szczególnym pozwoleniem Ojca Świętego.

Rozkazom i prawom Ojca Świętego obowiązany jest każdy katolik być posłusznym, bo kto jego słucha, słucha samego Pana Boga, a ktoby nie wypełniał jego rozkazów i je lekceważył, ten wypowiada posłuszeństwo Panu Bogu i gardzi nim wedle słów Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa wypowiedzianych do Apostołów i ich następców: Kto was słucha, mnie słucha, a kto wami gardzi, mną gardzi. A kto mną gardzi, gardzi onym, który mię posłał. Zaraz też w pierwszych czasach Kościoła Świętego Papieże tę władzę nadaną im od Pana Jezusa wykonywali; wydawali prawa, a wszyscy prawi biskupi, kapłani i wierni stawali im się posłuszni. Toż uczynił także Św. Zefiryn, który zasiadał na Stolicy Apostolskiej w 200 lat po narodzeniu Chrystusa Pana. Troszcząc się o to, aby Sakrament Kapłaństwa był z wielką czcią udzielany i aby tak kapłanów jak wiernych przekonać o wielkiej ważności tego Świętego Sakramentu, ustanowił, aby kapłanów wyświęcano we właściwym czasie i w obecności wielu duchownych i świeckich. A iż jednym z głównych obowiązków kapłana jest nauczać i dawać wzór dobry, rozkazał tylko takich przyjmować do stanu duchownego, którzy by się i nauką i dobrymi obyczajami odznaczali. Inne jeszcze zbawienne poczynił rozporządzenia, a poganie przekonawszy się, iż jest głową tego zgromadzenia Chrześcijan, które nienawidzili i wytępić się starali, i dowiedziawszy się, iż wyświęca biskupów, kapłanów i zakłada nowe diecezje i parafie, postanowili go czym prędzej się pozbyć i po 10-letnich chlubnych rządach Kościołem Świętym zamordowali go.

Za wzorem Św. Zefiryna:

1. Wydawaj rozkazy i rozporządzenia mające na celu dobro swych podwładnych;
2. Niech twoje rozkazy zawsze się zgadzają z Przykazaniami Boskimi.

Modlitwa kościelna.

Spraw, Boże wszechmogący, aźebyśmy oświecili się przykładem Św. Zefiryna, Męczennika Twego, którego zasługami się cieszymy. Przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, Syna Twojego, Który z Tobą żyje i króluje w Jedności Ducha Świętego, Bóg na wieki wieków. Amen.

Źródło: Kalendarz wieczysty, czyli Żywoty Świętych Pańskich T. III, 1902r.; Krótkie żywoty Świętych 1918r.