22 kwietnia
Żywot Świętych Sotera i Gajusza, Papieży i Męczenników.
(panowali w latach 168-177 i 283-296.)
Soter Włoch, urodzony w Kampanii z ojca Konkordiusza po Św. Anicecie dzierżył przez 9 lat rządy Kościoła Chrystusowego. Szczególniejszą opieką otaczał tych, co nieszczęściem byli dotknięci albo dotkliwe znosić musieli ubóstwo. Rozmaitych wsparć udzielał choćby odleglejszym kościołom. W ten sposób dobroczynności Sotera doznawał kościół w Koryncie. Tamtejszy biskup Dionizy serdeczne do Sotera wystosował podziękowanie, pismo zaś papieskie w takim dla Koryntian było poszanowaniu, iż czytano je wraz z pismem Św. Klemensa na nabożeństwach wspólnych.
Soterowi też przypisują zakaz, aby kobiety ani dziewice Panu Bogu poświęcone nie odważyły się dotykać naczyń kościelnych do świętej Ofiary przeznaczonych, chyba za wyraźnym pozwoleniem; jemu przypisują nakaz, aby duchowieństwo w Wielki Czwartek wspólnie przystępowało do Stołu Pańskiego. Sotera też zasługą zwalczenie herezji Montanistów, która za jego czasów zaczęła się pojawiać. Umarł około r. 177; Kościół czci go jako Męczennika.
Gajusz z Dalmacji słowiańskiej rodem, krewny podobno cesarza Dioklecjana, wstąpił na Stolicę Apostolską r. 283 po śmierci Św. Eutychiana. Z początku rządy jego niczym nie były zamącone, ale niedługo wybuchnęło dwuletnie prześladowanie. Podczas tej burzy spadającej na łódź Piotrową wielu Chrześcijan a wybitnych Rzymian śmierć poniosło męczeńską jak np. Chromacjusz starosta wraz z synem Tyburcjuszem, dalej Marek, Marcelin, Sebastian i inni. Gajusz sam krył się wówczas w podziemiach nie z obawy śmierci dla Pana Jezusa, ale z poświęcenia dla wiernych pieczy jego poleconych. W podziemiach sprawował Ofiarę Mszy Świętej, nauczał, krzepił i pocieszał Chrześcijan. Kiedy zaś wybiła i dla niego godzina śmierci, nie uląkł się jej; poddał się r. 296 z weselem męczeństwu upragnionemu, aby wejść do Chwały Wiecznej. Gajuszowi przypisują nakaz, iż do biskupiej godności nikt nie ma być wyniesiony, kto wszystkich poprzednich nie otrzymał należycie święceń.
Źródło: Żywoty Świętych Pańskich, oprac. Ks. Władysława Hozakowskiego 1907r.
