Przewodnik prawdziwej pobożności
Brunon Vercruysse SI
1886 rok.
czyli
NOWE PRAKTYCZNE ROZMYŚLANIA
na każdy dzień roku
O Życiu Pana naszego Jezusa Chrystusa ku użytkowi wiernych,
którzy żyjąc wśród świata, dążą do doskonałości.
TOM II
(od 1 lipca do 31 grudnia)
NIHIL OBSTAT.
Gdy książka pod tytułem: „Przewodnik prawdziwej pobożności czyli Nowe, praktyczne rozmyślania na każdy dzień roku Życia Pana naszego Jezusa Chrystusa zgodną jest we wszystkim z przepisami Wiary Świętej Katolickiej i moralności i bardzo pożyteczną tak dla osób duchownych jako też świeckich, przeto daje jej Ordynariat Metropolitalny najchętniej aprobatę i zaleca ją wiernym do czytania.
OD OBDYNABTATD METBOPOL. O. Ł.
Lwów, dnia 11 sierpnia 1885.
+ Seweryn
Arcybiskup.
Modlitwa przed rozmyślaniem.
O Panie mój i Boże! Wierzę mocno, iż jesteś tutaj obecny i iż Oczy Twoje ku mnie są zwrócone; upadam przed Tobą na kolana, czując się niegodnym stanąć przed Obliczem Twoim, pełen jednak ufności w Twą nieskończoną Dobroć, błagam Cię pokornie o Łaskę, bym to rozmyślanie odprawił na Twoją większą Chwałę i mój duchowny pożytek. Oświeć mój rozum, wzrusz serce moje, wzmocnij mą wolę, abym Cię lepiej poznał, bardziej ukochał i wierniej Tobie służył.
O tę Łaskę proszę za wstawieniem się Najświętszej Panny Maryi, moich Świętych Patronów i Patronek, i mego Anioła Stróża. Amen.
Modlitwie tej towarzyszyć musi nasza własna wewnętrzna praca, — niemniej sumiennie zachować należy pobożne praktyki i przepisy, podane przez mistrzów życia duchownego, od których zachowanie prawie cała wartość rozmyślania zależy.
Przepisy te są:
1) Wieczorem zastanowić się dobrze nad punktami rozmyślania i to tak, jak gdybyśmy je mieli nazajutrz innym powtórzyć — zajmować należy nimi myśli nasze, kładąc się do snu i ze snu się budząc — w modlitwie też porannej prosić o Łaskę dobrego rozmyślania.
2) Przed modlitwą przygotowawczą spytać się samego siebie: W czyjejże obecności mam stanąć za chwilę?…. i dlaczego?…
3) Przy końcu rozmyślania zmówić: „Ojcze nasz” lub „Zdrowaś Marya“ i zrobić krótki jakby egzamin, jak też to rozmyślanie odprawiłem? o ile dobrze, podziękuję Panu Bogu za to, o ile źle, zastanowię się, z jakiej to przyczyny, aby je na przyszły raz usunąć.
4) o ile dla wielkiego osłabienia ciała lub znużenia umysłu czujemy się niezdolnymi do odprawienia rozmyślania, to przejdźmy przynajmniej w myśli wszystkie czynności, które w tym dniu nas czekają. Pomyślmy nad tym, jak dobrze je wypełnić — dobrze wobec Pana Boga i wobec ludzi — postanówmy silnie tak je wykonać i prośmy Pana Boga, by raczył każdą czynność nasze pobłogosławić.
5) Możemy także oskarżać się przed Panem Bogiem z dziecięcą prostotą i ufnością, tak jak się oskarżamy przy Świętej Spowiedzi…. z naszej nieudolności w rozmyślaniu, z naszej nędzy duchowej, z naszych błędów i braków, wyliczając je szczegółowo.
Uniżmy, upokórzmy się w ten sposób przed Panem Bogiem i po tej modlitwie bądźmy cierpliwszymi, zgodniejszymi z Wolą Bożą i gorliwymi w wypełnianiu dobrych uczynków — oto co nazywamy także rozmyślaniem bardzo dobrze odprawionym. „Z owocu drzewo bywa poznane”, powiedział Pan Jezus. „Ex fructu arbor agnoscitur” (Mat. XII, 33).
I. Wyobraź sobie Pana Jezusa, nauczającego siedemdziesięciu dwóch Uczniów.
II. Proś o posłuszeństwo i gorliwość, której Uczniowie Pańscy dali dowody w posłannictwie swoim.
I. Punkt.
Wybór i rozesłanie siedemdziesięciu dwóch Uczniów.
ROZWAŻANIE DUCHOWNE [*]. Zabezpieczywszy Uczniów Swoich przeciw zwodniczym knowaniom faryzeuszów, wyszedł Pan Jezus z Jerozolimy pod koniec września dla opowiadania Swej Nauki w innych miastach i miasteczkach ziemi żydowskiej. Posłannictwo zaiste wielkie, ale krótki zostawał czas na jego spełnienie. Już się zbliżał koniec Jego ziemskiej pielgrzymki, niedostawało doń tylko pół roku. Aby ułatwić pracę, oraz aby przygotować zawczasu robotników ewangelicznych, naznaczył Pan, mówi Św. Łukasz, i drugich siedemdziesiąt i dwu, i rozesłał ich po dwu przed Sobą do wszystkich miast i miejsc, do których Sam przyjść miał (R. X, 1).
ZASTOSOWANIE. Zazdrościsz może tym błogosławionym Uczniom. Jakież to szczęście, mówisz, być wybranym przez Samego Pana Jezusa, przez dwa lata kształcić się w Jego Szkole i na Jego Wzorze, a potem być powołanym i przeznaczonym do Dzieła tak wzniosłego, tak zasługującego, jakim jest przygotowanie na Jego Przyjście i pozyskiwanie dusz ludzkich. Zapewne, jest to los godzien zazdrości; ale ten los czy i ciebie nie spotkał? Czy ty nie cieszysz się szczęściem wybranych Uczniów Pańskich, będąc powołanym do współudziału w uczynkach gorliwości i miłosierdzia, mających ten sam cel, który miało posłannictwo siedemdziesięciu dwóch Uczniów?
UCZUCIA [**]. Radość. — Wdzięczność. — Dziękczynienie. — Pragnienie, aby się stać godnym wezwania Pańskiego.
POSTANOWIENIE [***]. Szanuj i ściśle zachowuj statuty pobożnych stowarzyszeń, do których należysz.
II. Punkt.
Przestrogi dane siedemdziesięciu dwu Uczniom.
ROZWAŻANIE DUCHOWNE. Boski Zbawiciel dawał nowym misjonarzom prawie te same przestrogi, jakie dał Apostołom, wysyłając ich na kilka miesięcy przedtem do Galilei: Oto Ja was posyłam, mówił, jako baranki między wilki. Nie noścież mieszka ani taistry: a żadnego w drodze nie pozdrawiajcie. Do któregokolwiek domu wnijdziecie, najprzód mówcie: Pokój temu domowi!…. Nie przechodźcie z domu do domu; a do któregokolwiek miasta przyjdziecie, a przyjmą was, jedzcie, co przed was położą. A do któregokolwiek miasta wnijdzicie, a nie przyjęłoby was, wyszedłszy na ulice jego, mówcie: I proch, który przylgnął do nas z miasta waszego, ocieramy na was. Powiadam wam, iż Sodomie w On Dzień lżej będzie, niźli miastu onemu. Wszakoż odchodząc, powiedzcie, iż się przybliżyło Królestwo Boże, aby wiedzieli ci, którzy się chcą nawrócić (Ibid).
ZASTOSOWANIE. Rozważ, jaka głęboka mądrość zamknięta w powyższych Naukach i Rozkazaniach Pana; można je streścić w tych kilku słowach: łagodność, bezinteresowność, wytrwałość, prostota, zgodność, skupienie ducha, wszystko połączone potęgą gorliwości ewangelicznej, miarkowanej zawsze miłością i nawoływaniem do żalu za grzechy.
UCZUCIA. Proś o Łaskę, abyś oświecony Duchem Mądrości Bożej, poznał co brakuje twoim dobrym uczynkom, aby się stały przyjemniejsze Panu Bogu, pożyteczniejsze bliźnim.
POSTANOWIENIE. W uczynkach gorliwości i miłosierdzia, w których udział biorę, będę szukał tylko Chwały Pana Boga i dobra dusz bliźnich.
III. Punkt.
Pan Jezus grozi miastom, opierającym się Słowu Bożemu.
ROZWAŻANIE DUCHOWNE. Trzecia część dzisiejszego rozmyślania przypomina nam rzecz smutną i przerażającą: stawia nam przed Oczyma Boskiego Zbawiciela, miotającego straszną groźbę na miasta nieczułe na głos Apostołów: Biada tobie, Korozaim! Biada tobie, Betsaido, albowiem, gdyby to w Tyrze i Sydonie Cuda czynione były, jakie się to wam działy, dawno by siedząc we włosiennicy i w popiele, pokutowali. Wszakże Tyrowi i Sydonowi lżej będzie na Sądzie, niźli wam. I Ty, Kafarnaum, aż do Nieba wyniesione, aż do piekła będziesz strącone! (Mat. XI).
ZASTOSOWANIE. Te groźby Zbawiciela powinny nas przejąć zbawienną bojaźnią. I my obdarzeni jesteśmy Darami Łaski, nie mniej jak Kafarneńczycy. Współdziałanie nasze powinno odpowiadać tym Łaskom. A czy tak jest? Badaj siebie.
ROZMOWA DUSZY [****] ze Św. Mateuszem, Apostołem, którego święto Kościół dzisiaj obchodzi.
Zachęcamy do uczczenia:
- Krzyża Świętego w miesiącu Wrześniu ku czci Jego poświęconym: Nabożeństwo wrześniowe ku czci Krzyża Świętego – dzień 21
- Bł. Bronisławy w miesiącu Wrześniu ku Jej czci poświęconym: Nabożeństwo wrześniowe ku czci Bł. Bronisławy – dzień 21
- Świętego Patrona dnia dzisiejszego, Św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty: Nabożeństwo do Św. Mateusza Apostoła
[*] Ażeby ta książka rozmyślań nie stała się tylko książką czytań duchowych, należy zatrzymać się chwilkę i celem jasnego zrozumienia zastanowić się dobrze nad każdym głównym zdaniem rozważania i zastosowania, tak jak gdyby każde zdanie tworzyło osobny ustęp. Twoje własne myśli i uwagi oświecą cię i wzruszą więcej, niż wszystkie inne, podane przez innych. Bylibyśmy użyli tej formy zdań oddzielonych ustępami, gdyby nie to, iż wtedy objętość książki stałaby się o wiele obszerniejszą, a tym samym i cena wyższą.
[**] Wzbudzaniu uczuć należy poświęcić jak najwięcej czasu, gdyż przez nie tylko rozmyślanie, czyli medytacja staje się modlitwą. One zapalą i rozniecą w nas ogień Miłości Bożej. One rozmyślaniu naszemu nadadzą pewnego namaszczenia i utrzymają nas przez cały dzień w gorącości ducha. Niepodobna też, aby w ciągu rozmyślania nie obudziło się w nas wiele innych uczuć, które, jak już wspomnieliśmy, są nierównie skuteczniejsze, bo pochodzą z głębi własnej duszy lub z natchnienia Bożego.
[***] Nie dosyć jest czynić dobre postanowienia, należy przede wszystkim zachęcić się i zmusić moralnie do wykonania powziętych postanowień. W tym celu należy uważnie rozbierać motywy czyli pobudki, jakimi są:
1) Wielkie korzyści, wypływające z wiernego wypełnienia dobrych postanowień w tym i przyszłym życiu.
2) Słuszność i sprawiedliwość. Czegóż bowiem wymagają od nas przyrzeczenia dane na Chrzcie Świętym?… sama nazwa Chrześcijanina…. ucznia i naśladowcy Jezusa Chrystusa? Jako też krótkość i wartość czasu?
3) Wielka łatwość wykonania… wszystko się ogranicza na kilku niewielkich usiłowaniach, na kilku umartwieniach, które Łaska Boża jeszcze łatwiejszymi czyni.
4) Radość. Jakże gładkim zadowoleniem napełnia nas trud lub ofiara podjęta z miłości ku Panu Bogu. A przede wszystkim jakąż to pociechę będziemy z tego mieli w godzinę śmierci.
5) W końcu konieczność dobrych postanowień wykonanych czynem. Ale jednego potrzeba (Łuk. X. 42), powiedział Pan Jezus, jednej tylko rzeczy, tj. bym się uświęcił i zbawił, a do tego konieczne mi są dobre, a silne i skuteczne postanowienia.
[****] Rozmowa duszy czyli adekwatna modlitwa jest bardzo zaleconą przez mistrzów życia duchownego. Uczucia i postanowienia, podane w punktach rozmyślania, dostarczą zawsze obfitego do niej przedmiotu. Można ją częściej powtarzać prowadząc raz z tą, drugi raz z inną osobą Trójcy Przenajświętszej, albo z Przeczystą Boga Rodzicielką. Albo z którym ze Świętych Patronów swoich, według własnej pobożności i natchnienia. W rozmowie duszy, czyli w modlitwie, zakończającej rozmyślanie, jest rzeczą bardzo pożyteczną ofiarować Panu Bogu praktyczne postanowienia na ten dzień i prosić Go usilnie o Łaskę wytrwania.
Częstokroć tracimy cały owoc rozmyślania, jeżeli nie czynimy praktycznych postanowień na ten właśnie dzień, w którym rozmyślamy, albo nie prosimy gorąco o pomoc z Nieba, do wykonania dobrych postanowień, rachując zbyt wiele na własne siły.
Rozważania duchowe należy zakończyć odmówieniem „Ojcze nasz“ lub „Zdrowaś Marya”.
