1058. rocznica Chrztu Polski i… Narodowy Marsz Życia

Dzień 14 kwietnia stał się od niedawna (dokładnie od 2019 r.) świętem państwowym na pamiątkę Chrztu Polski. 14 kwietnia 966 r. władca Polan Mieszko I (i jego dwór) przyjął chrzest. Tym samym rozpoczął się proces chrystianizacji Polski i budowania polskiej państwowości. O znaczeniu tej daty nie trzeba dzisiaj nikogo przekonywać – wystarczy przypomnieć sobie historię Polski, ale i historię innych plemion słowiańskich, po których dzisiaj praktycznie nie ma śladu. Czynnikiem, który ułatwił Niemcom (a także Duńczykom) zniszczenie wielu silnych plemion słowiańskich, było ich przywiązanie do pogańskiej wiary. A mówimy o silnych i licznych plemionach słowiańskich, które miały szansę na zbudowanie własnej państwowości. Wystarczy wspomnieć chociażby Wieletów, Obodrytów czy Serbołużyczan (którzy jako jedyna słowiańska mniejszość kultywują jeszcze swoją kulturę).

Wśród historyków istnieją rozbieżności tak co daty przyjęcia chrztu przez Mieszka, a zwłaszcza co do miejsca doniosłego dla naszej historii wydarzenia. Odnośnie daty chrztu – wszystko wskazuje na to, iż miał on miejsce właśnie w Wielką Sobotę, gdyż w tamtym czasie, zgodnie ze zwyczajem, chrzty odbywały się w nocy przed uroczystościami Zmartwychwstania Pańskiego. Data 14 kwietnia jest zatem datą przyjętą przez historyków i de facto stanowi symboliczną cezurę, gdyż źródła nie potwierdzają jej w stu procentach. Oczywiście nie data jest tutaj jednak najważniejsza, ale sam fakt.

Księcia Polan do przyjęcia chrztu miała nakłonić jego żona Dobrawa,(która była już chrześcijanką), a którą Mieszko poślubił w 965 roku – tak w swoich kronikach pisze Gall Anonim:

„Mieszko objąwszy księstwo zaczął dawać dowody zdolności umysłu i sił cielesnych i coraz częściej napastować ludy sąsiednie dookoła. Dotychczas jednak w takich pogrążony był błędach pogaństwa, iż wedle swego zwyczaju siedmiu żon zażywał. W końcu zażądał w małżeństwo jednej bardzo dobrej chrześcijanki z Czech, imieniem Dąbrówka. ale ona odmówiła poślubienia go, jeżeli nie zarzuci owego zdrożnego obyczaju i nie przyrzeknie zostać chrześcijaninem. Gdy zaś on na to przystał, iż porzuci ów zwyczaj pogański i przyjmie sakramenta wiary chrześcijańskiej, pani owa przybyła do Polski z wielkim orszakiem dostojników świeckich i duchownych, ale nie pierwej podzieliła z nim łoże małżeńskie, aż powoli a pilnie zaznajamiając się z obyczajem chrześcijańskim i prawami kościelnymi, wyrzekł się błędów pogaństwa i przeszedł na łono matki-Kościoła. Pierwszy więc książę polski Mieszko dostąpił łaski chrztu za sprawą wiernej żony; a dla sławy jego i chwały w zupełności wystarczy jeżeli powiemy, iż za jego czasów i przez niego Światłość niebiańska nawiedziła królestwo polskie”.

Przyjęcie chrztu przez Mieszka było więc w dużej mierze aktem politycznym. Władza księcia Polan została zsakralizowana i potwierdzona przez Kościół, a Mieszko tym samym stawał się władcą chrześcijańskim i za takiego musieli uznać go władcy germańscy. Decydując się na chrystianizację swego państwa, Mieszko przekreślał możliwość przymusowej chrystianizacji ze strony państw niemieckich. Co więcej, Mieszko jako władca chrześcijański mógł legitymizować podboje plemion ościennych, które wciąż wyznawały wielobóstwo. W skład ówczesnego państwa Mieszka I wchodziły ziemie Polan w Wielkopolsce (z głównymi ośrodkami w Gnieźnie, Poznaniu, Gieczu, na Ostrowie Lednickim), a także Mazowsze i Pomorze Wschodnie.

W późniejszych latach (po 966 r.) Mieszko przyłączył do swojego władztwa Pomorze Zachodnie, Śląsk i ziemię Wiślan w Małopolsce. Chrzest otwierał też dostęp państwa Mieszka I do łacińskiej cywilizacji i kultury, którą przybywający na ziemie Polan duchowni przekazywali wraz z szerzeniem prawd wiary. Co więcej, w tym czasie to właśnie duchowni, którzy znali łacinę, posiadali umiejętność czytania i pisania, prowadzili kancelarię książęcą, kontrolowali skarb oraz pełnili rolę posłów na obcych dworach. Na ziemiach polskich gwałtownie zaczęła się rozwijać administracja kościelna. Już w 968 r. powstało pierwsze biskupstwo polskie w Poznaniu, a pierwszym biskupem został Jordan. W roku 1000 utworzono pierwsze arcybiskupstwo, którego siedziba znajdowała się w Gnieźnie. Podlegały mu biskupstwa w Kołobrzegu, Krakowie i Wrocławiu. Biskupstwo poznańskie było biskupstwem misyjnym i podlegało Stolicy Apostolskiej do 1075 r. Pierwszym arcybiskupem został Radzym Gaudenty, przyrodni brat męczennika, św. Wojciecha. Dzieło swojego ojca Mieszka I z powodzeniem kontynuował jego syn – Bolesław Chrobry.

W dniu Narodowego Święta Chrztu Polski odbył się w Warszawie Narodowy Marsz życia pod hasłem „Niech żyje Polska”. Jak informują organizatorzy, marsz miał być manifestacją na rzecz życia i rodziny, wiary i wierności, ale także wolności i niepodległości. Marsz to także wyraz solidarności z dziećmi poczętymi zagrożonymi aborcją i ofiarami tego przestępstwa – czyli dziećmi, które już nigdy się nie narodzą, a także z ich matkami i ojcami, którzy często są również ofiarami tego dramatu. Marsz ma być również wyrazem wdzięczności i odpowiedzialności za dziedzictwo, teraźniejszość i przyszłość chrześcijańskiej Polski. Tegoroczne wydarzenie odbyło się w szczególnym kontekście nowych czterech projektów aborcyjnych procedowanych w Sejmie RP.